6886644896

48    PRZEGLĄD TECHNICZNY    965

VSOO

U7W

*900

0000 —

U25U

dziennie, ustawiona na budowie zakładów wodnycłT\,Dnieprostroj".

q — tłuczeń gruby i drobny; r —"otwory zasuwane; s — przenośniki taśmo we^fdwjOdo tłucznia, dwa do piasku); / — cement; ii — tłuczeń; u — piasek; w — waga do mnlcrjałów budowlanych; x — cztery mieszarki; x' — dwie mieszarki; y — lor do siłowni; r — do zapory; a, — urządzenie do przy-jjolow. cementu; 6, — przenośnik taśmowy; c, — sześć mieszarek; d, — ślimak zasilający.

pędzono w ten sposób 10 do 40 m^:i betonu na godzinę. Sposób ten stosowano bardzo skutecznie przy budowie sztolni we Włoszech.

Największe korzyści daje jednak zastosowanie maszyn w budownictwie ziemnem, tam gclzie budowa polega na wydobywaniu wielkich ilości ziemi, naładowaniu jej i przewiezieniu. Rozwojowi zastosowania maszyn w tej dziedzinie sprzyja coraz szersze zastosowanie silników elektrycznych i spalinowych.

Kopaczka łańcuchowa, stosowana w tych robotach, o pojemności kubłów po 250 litrów, wydobywa 100 do 250 m' ziemi na godzinę. Do jej obsługi potrzeba trzech ludzi, tak że po wliczeniu czasu potrzebnego na przesuwanie toru, ustawianie kopaczki i t p., wydajność pracy przy jej

Rys. 8. Przenośniki wahliwe do przenoszenia betonu od miejsca jego przygotowania do miejsca zużycia na budowie Zakładów wodno-elektrycznych Sbannon.

Na budowie zakładów wodnych w Shannon w Irlandji pracuje sześć kopaczek łańcuchowych, które kopią i ładują dziennie od 10 000 do

12 000 m³ skały. Skala ta w niektórych 'miejscach daje się z trudnością łamać kilofem. Gdyby można było na miejscu tej budowy ustawić odpowiednią ilość robotników, to do samego wykopania tak wielkiej ilości ziemi dziennie trzebaby było 1200 ludzi.

Trudności, jakie napotykało przesuwanie toru kopaczek, zostały usunięte przez zastosowanie do ich budowy gąsienic czołgowych. Zaznacza się również dążenie do zamiany silnika parowego kopaczek na silnik benzynowy, ropowy lub elektryczny.

Granice mechanizacji pracy.

Oczywiście granicą ekonomiczną mechanizacji pracy jest jej rentowność w danych warunkach. Nie -należy przeto zbyt pośpiesznie „amery-kanizować" robót, nie zbadawszy warunków rentowności i stopnia przystosowania sprowadzanych maszyn do naszych warunków pracy. Również względy natury socjalnej przemawiają często za stopniowem tempem mechanizacji pracy, aby nie pozbawiać zarobków ludności danej miejscowości-

Tak więc np., jeśli w Rosji płaca akordowa robotnika ziemnego jest niesłychanie niska, a dzień roboczy trwa do 15 godz^:n, to ręczne prowadzenie robót ziemnych jest rzeczą zupełnie naturalną. Podobnie w Hiszpanji, gdzie płaca godzinna robotnika tłukącego kamienie wynosi około 0,47 zł., może opłacać się ręczne tłuczenie kamienia nawet przy budowie zapór wodnych.

Obok niskiej płacy robotnika odgrywa nieraz dużą rolę wielka łatwość kierowania robotą, możność rozpoczęcia jej bez przygotowań, dowolny podział sił roboczych i możność uzyskania ich na miejscu, podczas gdy koszt przewozu i zmontowania maszyn w złych warunkach komunikacyjnych może wypaść niewspółmiernie wielki. Wreszcie, jeśli budowlę wykonywa się przy użyciu maszyn,

Rys. 9. Rozmaite sposoby zastosowania kopaczek kubełkowych o podwoziu gasiennicowem. napędzanych

silnikami spalinowemi.

użyciu wynosi 0,15 osobogodzin/W, podczas to tempo roboty jest już ustalone; nie można go gdy przy pracy ręcznej jeden robotnik wydoby- zmniejszyć bez narażenia się na straty, jak rów-wa 1 m^:’ na godzinę, a więc siedem razy mniej. nież niepodobna go zazwyczaj powiększyć. Nato-