5521243846

te. 48    PRZEGLĄD TECHNICZNY    1017

chmków, a także odległość, gęstość_f szybkość i terminowość .przewozów. Prócz lego należy pamiętać, że 'koleje istnieją -i zaczęły już przynosić nadwyżkę dochodu (w 1926 i*, około 4% 'ich wartości), ma drogi zaś wodne trzeba wydać nowe ogromne kapitały.*).

Wybudowanie w ciągu stu lal 1220 000 hm 'kolei dowodzi clyyba, że przedstawiają one dla narodów poważne korzyści, które zapewniły im . możność tak szybkiego rozwoju i prześcignięcia rozwoju wewnętrznych dróg wodnych.    Ini. $. Szt.olcman.

a

PRZEGLĄD PISM

METALOZNAWSTWO,

Wpływ tlenu na własności stali.

Jak powszechnie wiadomo, zawartość tlenu wpływa 'na jakość stali. Jednak, dzięki trudnościom wyznaczenia zawartości tlenu w stadach drogą analizy chemicznej₎ nie wiedziano dotychczas, jaka jest graniczna zawartość tlenu w dobrej stali.

'W. Eilender i W. Oertel dokonali tego trudnego badania dla szeregu gatunków stali (stal na 'kulki łożyskowe, stal na noże, stal szybkotnąca, stal chromo-niklowa, stal na magneto i transformatory i stal zwyczajna) i określili, że stal o bardzo wysokich własnościach nie powinna zawierać llen-u więcej niż 0,025 — 0,03%. iDobra stal zawiera tlenu mniej niż 0,04%; stal średniej jakości (handlowa) zawiera 0,05 — 0,06% tlenu, a liche gatunki stali — powyżej 0,06%, aż kló 0,11%.

Stal, zawierająca 0,06% tlenu, skłonna 'jest do szybkiego starzenia się (skruszania). Stal, w której różnica: % C— 7*0₂ jest równa zeru, daje najmniejszą stratę w watach i najmniejszą przenikliwość magnetyczną. ('St. ^& E. 1927, 1558—1561).    *    /. F.-Cz.

Stop glinowy „Aldrey" (Drut stopowy 3),

iStop ten składa się z 0,4% Mg, 0_f5 do 0,6% Si, 0,3% Fe, 98,7% A4. Posiada własności następujące: cięż. wł. 2,70, wytrzymałość 35,0 hmlnwr, wydłużenie 6,5%, przewodność elektryczną przy 20° : 31,5 mlii mm*, jest 1° zatem slop, posiadający, oprócz wysokich właściwości wytrzymałościowych, również i dobrą przewodność. Służy on przeważnie do wyrobu przewodów elektrycznych. Uszlachetnianie jego .jest następujące: po przejściu przez Walce lub prasę, hartuje się malerjal od zakresu temperatur jednorodnych kryształów mieszanych, poczem ostatecznie przerabia się go na zimno w walcach, względnie przez ciągnienie, a następnie odpuszcza się przy temperaturze 140 — 160°_f t. j. poniżej temperatury rekrystalizacji. Stop ten wywoła dalszy rozwój zastosowania lekkich mela-li w dziedzinie przewodów elektrycznych (Fuchs. Z c i t. f. Mkunde. 1927. 361).

Z. J.

RÓŻNE,

Zastosowanie techniczne wykresów o spółrzędnych hyperbolicznych,

Spótrzędne hypenboticzne, podobnie jak 1 ogarytmiłezne, posiadają te cene zalely_t -że: 1) pozwalają przedstawić na wykresie wiele zależności w postaci linji prostej, łatwej do wyrysowania i wyznaczenia przez. 2 punkty, w przeciwieństwie do mozolnego wykonania krzywych; 2) dają __ ⁴ , ; ' •

*) Inż. T. Tillinget w referacie „Warunki ogólne rozwoju dróg wodnych w Polsce i ich znaczenie tranzytowe", opracowanym na TI Zjazd 'Polskich Techników .Zrzeszonych (Wiadomości Związku iPolskicli Zrzeszeń Technicznych 1927 r. Nr. 4) określa koszt regulacji polskich .rzek żeglownych na 800 milj. zł., a koszt budowy kanałów na 1 115 jnilj onów, razem około 2 unii jardów zł.

TECHNICZNYCH.

możność przedstawić na wykresie wielkości, będące w stosunku np. 1 : 1000, gdy przy zastosowaniu ąpólirzędnych liniowych trudno jest wyjść poza stosunek 1 : 10.

Na możność stosowaniu spółrzędnych hyperbolicznych' •i korzyści stąd płynące * zwrócił uwagę R. O. -Kapp w E 1 e Ik t r. Z f 1.

Mianowicie istnieje wicie zależności typu y ~ -j- ó,

X

przedstawiających w spółrzędnych linjowych hyperbole równoboczne, które nie mogą być* przedstawione w postaci linii prostej na papierze, logarytmicznym, gdy 6 =(= 0. Gdy zaś jako odciętą wykresu weźmiemy odwrotność -zmiennej niezależnej, to jako obraz funkcji otrzymamy prostą.

Jednym z licznych^- przykładów .zależności Tiyperbo-licznej może być koszt wyrabianego przedmiotu, na który składa się koszt robocizny i materjału, stały na jednostkę produkcji, oraz część wydatków ogólnych, tein mniejsza, iż więcej przedmiotów wytwarzamy.

Jeżeli oznacza x — liczbę przedmiotów wytwarzanych rocznie, a — roczne koszty ogólne, 6 — koszt materjału i robocizny, to koszt własny y= ---f- b.

Zależność tę łatwo przedstawić w spółrzędnych hyper-bolicznych, określając np. dla ^^=10, y = oraz dla x = = co y = b, i prowadząc przez te punkty prostą.

REORGANIZACJA WYTWÓRNI.

Przekształcenie starych wytwórni włókienniczych na nowoczesne, o pracy ciągłej.

Prof. G. Schlesinger opisuje w Z. V. d. I. (zesz. 41 z r. b. str. 1417—26), w jaki sposób 4 stare wytwórnie sukna, zbudowane przed 50 laty, - zostały połączone że sobą ■i (przekształcone ’ na produkcję ciągłą (Fliessarbeit). Wytwórnie te podzielono na 2 sprzęgnięte ze sobą działy: w jednym ześredkowano maszyny przędzalnicze, wytwarzające przędzę z wełny surowej, w drugim — skoncentrowano u-rządzenia tkackie i wykończa!nicze. Przytem dokonano takich przestawień maszyn w 'rozbudowanych' gmachach fabrycznych, że (mimo braku miejsca) osiągnięto całkowicie ciągły proces fabrykacji. Zarazem wprowadzono odpowiednie urządzenia transportowe wewn. -wytwórni i zracjonalizowano w niej gospodarkę energetyczną przez należyte zastosowanie napędu grupowego i indywidualnego maszyn o-raz wy zyskanie ciepła odlotowego.

SILNIKI PAROWE,

Sprawność turbin parowych.

Zarówno obliczenia teoretyczne, jak -i ocena dotychczasowych wyników doświadczeń, .prowadzą autora¹ do wniosku, iż dla stosowanego dziś zakresu ciśnień istnieje dla turbin parowych, prócz wartości charakterystycznej q (Giite-zahl) jeszcze druga liczba charakterystyczna, zależna prze-dewszystkiem od ilości rozchodowanej pary, wpływająca na sprawność turbiny. (A-rch. f, Warmew.. 8 (1927), 10, 309/312).