Stwierdzono niezadowalający stan edukacji, a nawet pogarszanie się istniejącego stanu w różnych obszarach programowo-metodycznej i wychowawczej działalności szkoły. Kryzys wartości jest w poważnym stopniu kryzysem człowieka. Brakuje racjonalizacji działań wychowawczych wszystkich podmiotów edukacji.
Stawiamy często pytania: Czy osoby upośledzone, czy upośledzone środowisko?
Osoba niepełnosprawna, jej środowisko tworzą ograniczenia, ale i możliwości wsparcia.
Konsekwencje niepełnosprawności mają swe złożone wymiary:
1. psychologiczne (obniżenie poczucia własnej wartości, zaburzenia emocjonalne, stresy, ograniczenia, wypadanie z ról społecznych),
2. społeczne (radzenie sobie z niepełnosprawnością jednego z jej członków, jak i wpływ niepełnosprawności na funkcjonowanie rodziny). Aktywny udział rodziny w rehabilitacji dziecka sprzyja jego upodmiotowieniu.
Poprawa jakości życia osób niepełnosprawnych wymaga rehabilitacji nie tylko w wymiarze biomedycznym. Winno się wspomagać jednostkę w jej przystosowaniu się do społeczeństwa, ale również dostosować środowisko do możliwości i oczekiwań osób niepełnosprawnych. Celem wychowania i nauczania jest zrozumienie potrzeb jednostki i jak najlepsze ich zaspokajanie, jedne z nich mają swe źródło w samym dziecku, inne w jego otoczeniu, jeszcze inne zaś leżą po stronie nauczyciela.
Inspiratorska i nowatorska rola praktyki edukacji specjalnej wyrasta ze społecznego zapotrzebowania i głębszego poznania zmian rozwojowych każdego człowieka. Możliwości wspólnego i integralnego rozwiązywania problemów dzieci niepełnosprawnych w szkole ogólnodostępnej i specjalnej czynią bardziej użyteczną wiedzę z zakresu pedagogiki specjalnej. Świadczą o tym powszechne zastosowanie metody ośrodków pracy w szkolnictwie masowym oraz wspólne „interesy" pedagoga specjalnego i nauczyciela szkoły publicznej, którzy w równym stopniu mogą uczestniczyć w zaspokajaniu potrzeb dzieci niepełnosprawnych w środowisku lokalnym. Wymaga to dużej odpowiedzialności ze strony osób organizujących edukację.
Analizując relacje zachodzące pomiędzy podmiotami, którymi zarządza dyrektor szkoły można zauważyć, iż są one skomplikowane. Model rozwoju jakości pracy szkoły przedstawiony poniżej wskazuje na złożoność poszczególnych elementów funkcjonowania placówki.
W nowym ujęciu program szkoły jest procesem, co oznacza, iż zmienia się pod wpływem otoczenia. Poszczególne elementy wymieniane w modelu rozwoju pracy szkoły wzajemnie się uzupełniają, nie mogą być planowane niezależnie od siebie, w oderwaniu jedne od drugich.
Ten model rozwoju pracy szkoły wskazuje, iż w procesie edukacji i przy doborze zadań szkoły musimy uwzględnić szereg czynników, żeby kształcenie było skuteczne i wspierało rozwój dziecka. Pożądana aktualnie hierarchia celów kształcenia to świat wartości i kreatywność jednostki.