8097134081

Program biologicznego udrożnienia rzek województwa warmińsko - mazurskiego

jako materiału konstrukcyjnego umożliwia skonstruowanie przepławek, w których przepływ wody podobny jest do warunków, jakie panują w naturalnych potokach.

Dotychczas wykonane przepławki mają najczęściej konstrukcję komorową „schodkową”, w której dno każdej kolejnej komory licząc od wlotu obniżone jest od 30 - 60 cm do poprzedniej. Ponadto szczeliny w przegrodach wymiarowano w ten sposób, aby różnica poziomów wody w komorach odpowiadała różnicy poziomów dna. Rozwiązanie to, poprawne hydraulicznie pod względem uzyskiwanych prędkości przepływu w otworach pomiędzy komorami, jednak nie sprawdziło się w praktyce. Przykładem złego rozwiązania przepławki była nieczynna już przepławka przy upuście jałowym elektrowni w Darłowie. Przepławka ta o konstrukcji betonowej, komorowej ze stopniami wysokości 0,60m, okazała się nieskuteczna. Ryby dochodziły do drugiej, czasami trzeciej komory i tylko nielicznym udawało się przejść na górne stanowisko stopnia. Podstawową przyczyną niesprawności tego typu przepławki była zbyt duża wysokość stopni. Ponadto wymiary komór tej przepławki były zbyt małe dla dużych ryb wędrownych, do których należą troć i łosoś. Przy długości komory nieprzekraczającej 2,00 m, i szerokości 1,40 m nie powstawały tzw. miejsca przystankowe, tj. takie obszary o zmniejszonej prędkości przepływu, gdzie ryby miałyby miejsce na odpoczynek przed przejściem do następnej, położonej wyżej komory.

Obecnie zasady konstruowania przepławek zmierzają w kierunku budowy ich w postaci pochylni z jednostajnie nachylonym dnem, bez wyznaczania stopni pomiędzy komorami. Spadek dna stosuje się maksymalny 1:20 ( 5%) zalecany 1:17 (5,8%). Jednakże generalną zasadą jest, że im jest mniejszy spadek, tym warunki dla przechodzenia ryb są lepsze. Różnicę poziomów zwierciadła uzyskuje się przez stosowanie odpowiednich szerokości przesmyków pomiędzy komorami. Szerokość przegród decyduje o prędkości przepływu wody. Przyjmuje się w przepławkach typu pochylnia, że prędkości na wlocie (wyjściu ryb) winny wahać się od 0,90 - 1,20 m/sek. Natomiast na wylocie przepławki nie mogą być większe od 1,8-1,90 m/sek. Wynika to z warunków przechodzenia ryb przez przepławkę. Ryba wchodząc do przepławki pokonuje bez trudności dość duże prędkości przepływu wody. Natomiast duże prędkości wypływu wody z przepławki są niezbędne do wytworzenia na dolnym stanowisku przegrody prądu wabiącego.

Przepławki budowane przy przegrodach na rzece, jakie tworzą jazy, zapory

ziemne, w wielu przypadkach połączone są z elektrowniami wodnymi. Zrzut wody

Biuro Projektów Wodnych Melioracji i Inżynierii Środowiska BIPROWODMEL Sp. z o.o    18

60 - 577 Poznań ul. Dąbrowskiego 138