8097134082

Program biologicznego udrożnienia rzek województwa warmińsko - mazurskiego

na dolne stanowisko stopni wodnych, odbywa się ze znaczną prędkością. Kiedy prędkości wypływu wody z przepławki są mniejsze od prędkości odpływu wody z urządzeń hydrotechnicznych, migrujące ryby, kierują się pod budowlę piętrzącą.

Zagadnienie to wiąże się nie tylko z prędkościami przepływu wody, ale jest ściśle związane z objętością przepływu wody przez przepławkę i przez urządzenia hydrotechniczne. Dopiero odpowiednia objętość wody wypływająca na dolne stanowisko stopnia z podanymi wyżej prędkościami pozwala wytworzyć odpowiedni prąd wabiący. Dlatego też decydujące znaczenie na skuteczność przepławki ma jej lokalizacja, a zwłaszcza usytuowanie wylotu przepławki (wejścia ryb) na dolnym stanowisku.

Każdorazowo projekt przepławki winien być poprzedzony szczegółowymi pomiarami prędkości i objętości przepływu w przekroju całego koryta rzeki poniżej stopnia i dopiero na podstawie tych badań winna być lokalizowana przepławka. Jest to szczególnie ważne dla usytuowania wylotu przepławki ( wejścia ryb) na dolnym stanowisku budowli. Badania te należy wykonać w różnych warunkach tj. przy różnych poziomach wody na dolnym stanowisku.

Jednakże za najbardziej efektywne uznano przepławki z przegrodami kamiennymi, a za najlepsze uznaje się przepławki w formie bystrza kamiennego zajmującego całą szerokość przegrody.

W dotychczasowej praktyce przy budowie urządzeń piętrzących na rzekach, zgodnie z Prawem Wodnym, zabezpieczano niezbędną objętość wody, jaka musi przez cały rok przepływać przez urządzenia piętrzące. Przepływ ten początkowo określany jako biologiczny, a obecnie jako nienaruszalny określa taką objętość wody, jaka jest niezbędna dla utrzymania życia biologicznego poniżej stopnia. W ujęciu ilościowym założenie to jest słuszne. Jednakże wykonanie przegrody przerywa ciągłość biologiczną rzeki. Dlatego też, aby ją zachować przepławka winna być otwarta przez cały rok.

Przepławka służy nie tylko rybom, ale też innym organizmom. W tym przypadku bardzo istotne znaczenie ma usytuowanie wysokościowe wylotu przepławki. Wylot przepławki (jej dno) winien znajdować się przez cały czas pod wodą tak, aby przez cały czas zachowany był kontakt hydrauliczny pomiędzy wodą na górnym i dolnym stanowisku. Chcąc spełnić ten warunek należy dno wylotu przepławki posadawiać min. 0,50 - 0,75 m poniżej poziomu zwierciadła wody na dolnym stanowisku, jaki

Biuro Projektów Wodnych Melioracji i Inżynierii Środowiska BIPROWODMEL Sp. z o.o    19

60 - 577 Poznań ul. Dąbrowskiego 138