c) polityka pieniężna w odniesieniu do Państw Członkowskich, których walutą jest euro;
d) zachowanie morskich zasobów biologicznych w ramach wspólnej polityki rybołówstwa;
e) wspólna polityka handlowa.
2. Un/a ma także wyłączną kompetencję do zawierania umów międzynarodowych, jeżeli ich zawarcie zostało przewidziane w akcie ustawodawczym Unii lub jest niezbędne do umożliwienia Unii wykonywania jej wewnętrznych kompetencji lub w zakresie, w jakim ich zawarcie może wpływać na wspólne zasady lub zmieniać ich zakres.
• Unia celna - państwa członkowskie mogą działać w charakterze wykonawczym. Do 1 maja 2004 była duża liczba aktów prawnych prawa polskiego;
• Rynek wewnętrzny nie jest wewnętrzną kompetencją Unii. Rynek wewnętrzny jest dzieloną kompetencją Unii i państw członkowskich. Cało prawo konkurencji wynika z ustawodawstwa unijnego. Jest polska ustawa o konkurencji. „Reguł konkurencji niezbędnych” - to co nie jest niezbędne mogą sobie państwa regulować. Unia ma tylko kompetencje do „reguł niezbędnych”. Nie cały rynek wewnętrzny, ale ustanawianie reguł konkurencji i w zakresie niezbędnym do funkcjonowania reguł rynku wewnętrznego.
• Polityka pieniężna z walutą euro - Polski nie dotyczy. W sposób wyłączny unia reguluje tą politykę.
• Zachowanie morskich zasobów biologicznych.
• Wspólna polityka handlowa - a nie polityka handlowa danego państwa. Wspólna polityka prowadzona wobec państw trzecich
o Skromna lista, bo tylko 5 kompetencji. Najważniejsza jest unia celna
• Pkt. 2 „Unia ma także” - może działać wewnętrznie, ale to oznacza, że równocześnie uzyskuje kompetencje zewnętrzną w ramach danej dziedziny. Zasada implyied powers - dorozumianych kompetencji. Te kompetencje zostały skodyfikowane w art. 3
o Zawarcie przewidziane w akcie ustawodawczym unii - akt prawa wtórnego, wydany przez instytucje Unii Europejskiej i wydane w specjalnej procedurze.
• Lista 5 kompetencji jest listą enumeratywną - żadne inne nie są wyłączne
Kompetencje dzielone
Art. 2 ust. 2 TUE: „Jeżeli Traktaty przyznają Unii w określonej dziedzinie kompetencję dzieloną z Państwami Członkowskimi, Unia i Państwa Członkowskie mogą stanowić prawo i przyjmować akty prawnie wiążące w tej dziedzinie”.
Kompetencje dzielone UE - domniemanie kompetencji dzielonych
Art. 4.1 TFUE: „Unia dzieli kompetencje z Państwami Członkowskimi, jeżeli Traktaty przyznają jej kompetencje, które nie dotyczą dziedzin określonych w artykułach 3 i 6”.
• Kompetencje dzielone: Rynek wewnętrzny, polityka społeczna, spójność terytorialna, rybołówstwo i rolnictwo, środowisko, ochrona konsumentów, energia, wspólne problemy bezpieczeństwa w zakresie zdrowia publicznego.
• Kompetencje kumulatywne: dziedziny badań i rozwoju kosmicznego... jednakże wykonywanie tych kompetencji nie może uniemożliwić państwom członkowskim wykonywanie ich kompetencji w innych kompetencjach może uniemożliwić działanie państw członkowskich -ż zasada „zajętego pola”.
Kompetencje dzielone - zasada zajętego pola
Zasada zajętego pola - art. 2 ust. 2 TUE: ..Państw a Członkowskie wykonują sw oją kompetencję w zakresie, w jakim Unia nie wykonała swojej kompetencji. Państwa Członkowskie ponownie wy konują swoją kompetencję w zakresie, w jakim Unia postanow ił zaprzestać wykonywania swojej kompetencji”.
• Współgra z tą zasadą prawa unijnego - jeżeli unia zajmie możliwość działania, to państwo nie może działać
• Co jeżeli państwo działało z naruszeniem prawa unijnego. Pierw szeństwo w razie konfliktu - prawo unijne.
• Zasada zajętego pola dotyczy tylko Unii - jeżeli państwa uregulowały dziedzinę jako pierwsze, a zaczyna w tej materii działać Unia - utrata kompetencji przez państwo.