8299308312

i trudnych problemach technicznych, artystycznych i historycznych tylko wspólne, kompleksowe współdziałania mogą powstrzymać postępujące niszczenie historycznych obiektów zabytkowych, spowodować usunięcie przyczyn zniszczenia oraz przywrócenie tym obiektom dawnej wartości historycznej i użytkowej.

Dotychczasowy brak ekspertów o specjalnościach nieartystycznych w zakresie zabezpieczania i konserwacji zabytków był niedopatrzeniem związanym z brakiem wizji ochrony zabytkowych obiektów podziemnych, które również stanowią bogactwo kultury materialnej ludzkości. Jednym ze sposobów zlikwidowania istniejącej luki w tym zakresie było powołanie nowej specjalności w ramach istniejących struktur uczelni technicznych. Taka specjalność od kilku lat istnieje na Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie.

Pojawienie się zagadnień ochrony obiektów zabytkowych zarówno naziemnych jak i podziemnych w programach nauczania Wydziału Górnictwa i Geoinżynierii przyczyniło się do inicjowania pogłębionych prac badawczych, jakich nie można zrealizować w uczelniach artystycznych. Prace te związane są z wieloletnimi doświadczeniami budownictwa górniczego i geotechniki na naszej Uczelni. Studia w ramach dwóch specjalności - Geotechnika i Budownictwo Specjalne oraz Geotechnika w Rewaloryzacji Zabytków na kierunku Budownictwo - zmierzają do przywrócenia zabytkowym obiektom naziemnym i podziemnym dawnych wartości archeologicznych, historycznych i użytkowych. Nadwerężone przez czas, narażone na nieprzemyślane działania ze strony człowieka obiekty, w pogarszających się warunkach środowiskowych wymagają niejednokrotnie podjęcia natychmiastowych kroków zmierzających do powstrzymania postępujących zniszczeń i usunięcia ich przyczyn.

3. IDEA KOMPLEKSOWEGO RATOWANIA PODZIEMNYCH I NAZIEMNYCH OBIEKTÓW ZABYTKOWYCH W STARYCH AGLOMERACJACH MIEJSKICH

Koncepcja kompleksowej ochrony podziemnych i naziemnych obiektów zabytkowych powstała w Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie ponad 60 lat temu z inicjatywy prof. F. Zalewskiego. Od wielu lat idea ta jest w szerokim zakresie wykorzystywana w praktyce. Po śmierci prof. F. Zalewskiego realizację chronionych obiektów przejął prof. Z. Strzelecki, który w tym celu powołał zespół specjalistów z zakresu budownictwa górniczego, geomechaniki i dziedzin pokrewnych. Z czasem zbiór wytycznych zaproponowany przez prof. Z. Strzeleckiego dla realizacji całokształtu akcji ratunkowych poszczególnych obiektów przekształcił się w schemat postępowania rozpowszechniony pod nazwą metody Zalewskiego-Strzeleckiego (metoda Z-S) [12]. Metoda ta obejmuje określony wielokierunkowy program działania, którego realizacja gwarantuje eliminację przyczyn i skutków zagrożenia.