BRAK ZDOLNOŚCI DO CZYNNOŚCI PRAWNYCH:
- Wiek 0-13 lat
- Osoby powyżej 13 lat ubezwłasnowolnione całkowicie
(osoba, która nie jest w stanie kierować swoim postępowaniem, nie jest możliwe rozeznanie przez nią znaczenia dokonywanych czynności, a jej stan umysłowy odpowiada poziomem rozwoju intelektualnego osobie poniżej 13 lat)
- W imieniu takiej osoby działa jej przedstawiciel ustawowy (ustanawia się opiekę, chyba że dana osoba pozostaje jeszcze pod władzą rodzicielską)
- Czynność prawna podjęta przez taką osobę jest nieważna (art,14§l KC). Wyjątek stanowią umowy zawierane w drobnych, bieżących sprawach życia codziennego, o ile nie pociągają za sobą rażącego pokrzywdzenia osoby niezdolnej do czynności prawr\ych(art.l4§2 KC).
W postępowaniu o ubezwłasnowolnienie sądem I instancji jest sąd okręgowy. Sprawa jest rozpoznawana przez trzech sędziów zawodowych, a wniosek może zostać złożony wyłącznie przez podmioty wymienione w ustawie; w interesie osoby, której wniosek dotyczy. Postępowanie toczy się z udziałem prokuratora.
§29. WADY OŚWIADCZENIA WOLI
Wada oświadczenia woli - określone w ustawie i ujęte w pewne typy nieprawidłowości występujące przy powzięciu decyzji (wola wewnętrzna) lub przy uzewnętrznieniu woli
1. BRAK ŚWIADOMOŚCI ALBO SWOBODY PRZY PODEJMOWANIU DECYZJI (ART. 82 KC)
• Dotyczy nie tylko trwałych, ale również przemijających zaburzeń psychicznych (np. nadużycie
alkoholu, decyzje pod wpływem głodu narkotycznego)
• Dotyczy nie tylko stanów patologicznych, ale również fizjologicznych (np. sen, przymus fizyczny)
• Brak świadomości/swobody powoduje bezwzględną nieważność
• Art. 82 KC nie uwzględnia interesów żadnej innej osoby, odnosi się wyłącznie do osoby, która
zachowuje się w ten sposób, że można sądzić, iż składa oświadczenie woli
• Ciężar dowodu spoczywa na tym, kto powołuje się na nieważność czynności prawnej (art. 6 KC-
onus probandi), zwykle na osobie składającej oświadczenie woli
2. POZORNOŚĆ (ART. 83 KC)
• Złożenie oświadczenia woli drugiej stronie za jej zgodą bez zamiarów wywołania skutków
prawnych
• Dotyczy TYLKO umów lub jednostronnych oświadczeń woli składanych drugiej osobie (musi
występować druga strona)
• Musi występować brak zamiaru wywołania skutków prawnych, a druga strona musi mieć
świadomość i akceptować fakt pozorności oświadczenia woli
• Pozorne oświadczenie woli może mieć na celu ukrycie innej czynności prawnej (pozorność
kwalifikowana) -» dwie czynności prawne : pozorna (symulowana) i ukryta (dyssymulowana). Ukryta czynność prawna może być ważna, jeżeli zostały spełnione wszystkie przesłanki ważności takiej czynności
• Np. ukryta czynność darowizny (przy pozornym kupnie-sprzedaży) jest nieważna ze względu na
braki formalne (nieodpowiedni akt notarialny)
• Pozorne oświadczenie woli jest bezwzględnie nieważne, ale ma doniosłość dla osób trzecich,
które odpłatnie i w dobrej wierze nabyły prawo, nie wiedząc o pozorności oświadczenia -16