Zmarł twórca myszy komputerowej

Zmarł Douglas Engelbart, wizjonerski inżynier elektryk, który wynalazł mysz komputerową dziesiątki lat przed masowym pojawieniem się komputerów osobistych w domach i miejscach pracy. Miał 88 lat.


ZmarÅ‚ w swoim domu w Atherton w Kalifornii, jak napisaÅ‚ “New York Times" powoÅ‚ujÄ…c siÄ™ na informacjÄ™ żony Karen O'Leary Engelbart. PrzyczynÄ… byÅ‚a niewydolność nerek.

Praca Engelbarta w Stanford Research Institute (obecna nazwa SRI International) zaowocowała 21 patentami. Ostatni, oznaczony numerem 3,541,541, złożony w 1967 roku i przyznany w 1970 roku, dotyczył myszy komputerowej, którą tak opisano językiem technicznym:

"Wskaźnik pozycji X-Y kierowany ruchem ręki na jakiejkolwiek powierzchni, poruszający kursorem na monitorze CRT; wskaźnik generuje sygnały wskazujące jego pozycję, co powoduje, że kursor pojawia się na monitorze w analogicznej pozycji".

Engelbart opracował urządzenie wielkości dłoni poruszające się na kulkach w 1963 roku, żeby można było poruszać kursorem po monitorze nie tylko klawiszami klawiatury. Innymi rozważanymi wówczas opcjami był światłopis skierowany na ekran, manipulator kulkowy i dżojstik.

"Pamiętam, jak przyciągnął moją uwagę planimetr", inne urządzenie kulkowe wykorzystywane przez inżynierów do mierzenia nieregularnych geometrycznych powierzchni, wspominał w 1987 roku w wywiadzie dla Stanford University Libraries.

Jego współpracownik William English, główny inżynier SRI, kierował pracami i testami nad urządzeniem kierującym kursorem, które było wykonane z drewna i wyposażone w dwa położone prostopadle kółka, a nie w kulkę, jaka pojawiła się w następnych wersjach. English zbudował swój prototyp w 1964 roku.

Podczas konferencji komputerowej, jaka odbyła się 9 grudnia 1968 roku w San Francisco, Engelbart przedstawił pracę swojego zespołu w prezentacji, która kręgach branżowych zyskała nazwę "królowej wszystkich prezentacji". Podczas trwającego 90 minut pokazu, połączony z laboratorium przez domowej roboty modem, Engelbart pokazał ogromne, jak na owe czasy, osiągnięcia; między innymi interaktywną technikę komputerową, wideokonferencje, wyświetlanie "okien" na monitorze i hipertekst
a do tego prostokątne urządzenie z trzema przyciskami, które wykorzystywał do kierowania kursorem na monitorze.

- Nie wiem, dlaczego nazwaliśmy je myszą
powiedział wówczas zgromadzonym na konferencji.
Czasem muszę się usprawiedliwiać. Ale od początku tak je nazywaliśmy i nigdy tego nie zmieniliśmy.

Uzasadnienie tej nazwy, jak powiedział w jednym z wywiadów, jest całkiem proste: z długim przewodem przypominającym ogon urządzenie stało się podobne do gryzonia. Nikt w zespole nie pamiętał, kto pierwszy użył tej nazwy.

Mysz komputerowa zaistniała w społecznej świadomości w latach 1980., po ulepszeniu jej przez ośrodek badawczy firmy Xerox Corp. - Palo Alto Research Center; w 1981 roku jako element wyposażenia komputera Xerox Star odniosła słaby sukces komercyjny, a w końcu stała się integralną częścią komputerów sprzedawanych przez Apple i IBM Corp.

W ciągu następnych trzech dekad mysz była oferowana we wszystkich kolorach tęczy i w różnych rodzajach: bezprzewodowa, optyczna zamiast mechanicznej, stworzona specjalnie dla leworęcznych, o ergonomicznych kształtach. Logitech International
największy światowy producent myszy
wprowadził po raz pierwszy do sprzedaży detalicznej mysz w 1985 roku i w 2003 roku sprzedał 500-milionową mysz, a w 2008 roku już miliardową.

- To wydaje się aż niewiarygodne
powiedział Engelbart w 2004 roku w wywiadzie dla "BusinessWeek" odnosząc się do wciąż trwającej wszechobecności swojego wynalazku.
Ktoś do tej pory mógłby wymyślić lepszą nazwę dla tego urządzenia.

Engelbart nie uzyskał za swój wynalazek żądnych tantiem. Natomiast w 1997 roku zdobył nagrodę dla wynalazców Lemelson-MIT Prize w wysokości 500 tysięcy dolarów, a w 2000 roku otrzymał od prezydenta Billa Clintona medal za osiągnięcia w dziedzinie technologii i innowacyjności National Medal of Technology and Innovation.

"Bardziej niż ktokolwiek inny
napisano w uzasadnieniu
przyczynił się swoim wynalazkiem do komputerowej rewolucji".

Douglas Carl Engelbart urodził się 30 stycznia 1925 roku niedaleko Portland w stanie Oregon i był środkowym dzieckiem z trójki dzieci sprzedawcy odbiorników radiowych i mechanika radiowego Carla Engelbarta i jego żony Gladys z domu Munson.

Po dwóch latach studiów został powołany do wojska i spędził dwa lata 1944
1946 w Marynarce Wojennej Stanów Zjednoczonych.

Podczas postoju na wyspie Leyte na Południowym Pacyfiku w drodze na miejsce przeznaczenia na Filipinach, gdzie służył jako operator radaru, Engelbart odkrył bibliotekę Czerwonego Krzyża
"chatÄ™ stojÄ…cÄ… na palach i pokrytÄ… strzechÄ…"
wspominał. "Można tam było wejść po małej drabince lub schodkach, a w środku było czysto i schludnie. Z bambusowymi palikami wszystko wyglądało bardzo swojsko. A do tego mnóstwo książek i żadnych ludzi".

To właśnie w tej niezwykłej "uczelni" trafił na artykuł "As We May Think" zamieszczony w "Atlantic Monthly" autorstwa Vannevara Busha, szefa działu badań naukowych i rozwoju w czasie wojny.

W swoim artykule Bush przewidział postęp technologiczny, który miał doprowadzić do przełomu w ludzkiej wiedzy, a także "urządzenie przyszłości do indywidualnego wykorzystania, które jest rodzajem zautomatyzowanej prywatnej kartoteki i biblioteki", w której użytkownik gromadzi wszystkie swoje książki, zapiski i wiadomości, a ponieważ urządzenie jest zautomatyzowane, można sięgać do jego zasobów z niezwykłą prędkością i swobodą".

- Pamiętam, że byłem wstrząśnięty
wspominał Engelbart.
Sama koncepcja umożliwienia ludziom pracowania i myślenia w ten sposób bardzo mnie poruszyła.

Po wojnie w 1948 roku uzyskał licencjat wydziału inżynierii elektrycznej Oregon State University, w Corvallis. Potem spędził trzy lata w Ames Research Center w Mountain View w Kalifornii, a później cztery lata na University of California-Berkeley, gdzie uzyskał doktorat i miał swój wkład w zbudowaniu jednego z pierwszych cyfrowych komputerów.

Jak napisała w biografii jego córka Christina Engelbart, już wtedy wyobrażał sobie "ludzi siedzących przed monitorami, poruszających się swobodnie po przestrzeni informacyjnej, gdzie mogli formułować i opisywać swoje pomysły, lepiej wykorzystując możliwości sensoryczne, percepcyjne i poznawcze, do tej pory nigdy nie wykorzystane. W efekcie ludzie mogą się komunikować i wspólnie opracowywać idee z ogromną prędkością i swobodą".

Engelbart rozpoczął pracę w SRI w 1957 roku i zaczął opracowywać patenty, z których niektóre brały swój początek w jego pracy dyplomowej. Został dyrektorem laboratorium instytutu, które nazwał Augmentation Research Center.

W 1962 roku przedstawił własną wpływową pracę "Augmenting Human Intellect: A Conceptual Framework" napisaną dla ośrodka badań naukowych Sił Powietrznych Stanów Zjednoczonych opartą o artykuł Busha sprzed 20 lat. Dzięki tej pracy uzyskał udział w funduszach badawczych rozdzielanych poprzez Agencję ds. Zaawansowanych Projektów Badawczych (Advanced Research Projects Agency
najpierw znaną pod skrótem ARPA, a później DARPA) działającą przy ministerstwie obrony.

Kierowane przez Engelbarta laboratorium w SRI miało swój wkład w stworzenie sieci komputerowej Arpanet, prekursora internetu.

W 1998 roku Engelbart porzucił prace badawcze w McDonnell Douglas Corp. i razem z córką Christiną założył fundację, która miała szerzyć jego pomysły dotyczące podwyższenia poziomu ludzkiej wiedzy. Fundacja rozpoczęła działalność jako Bootstrap Institute, a w 2008 roku zmieniła nazwę na Doug Engelbart Institute.

Z pierwszą żoną, Ballard z domu Fish (zmarła w 1997 roku), Engelbart miał czworo dzieci
córki Gerdę, Dianę i Christinę i syna Normana. W 2008 roku poślubił Karen z domu O'Leary.