W przypadku pytań
lub wątpliwości skontaktuj
Roboty na dachach
się z najbliższym specjalistą
BHP lub wejdz
na:
2.6
www.skanska.pl/bhp,
one.skanska/bhp
Standard pracy
Standard ten:
Standard ten zawiera minimum wymagań, jakie należy spełnić dla zapewnienia
bezpieczeństwa podczas organizowania i prowadzenia robót na dachach.
" zawiera wymagania
wynikajÄ…ce z prawa
i norm polskich
Roboty na dachach są głównie realizowane na wysokości, przy czym często mamy w tym
oraz wewnętrznych
przypadku do czynienia z powierzchniami nachylonymi. Pracownicy przebywają w pobliżu
uregulowań Skanska S.A.
krawędzi dachów lub niezabezpieczonych otworów w dachach. Generuje to poważne
" jest obligatoryjny dla
zagrożenia prowadzące do wysokich ryzyk. Niedokładne rozpoznanie tych zagrożeń,
wszystkich jednostek
Skanska S.A.
lekceważenie stwierdzonych wysokich ryzyk oraz niestosowanie się do ustanowionych
działań mających na celu ich zmniejszenie lub eliminację może prowadzić do poważnych
" pomaga zapewnić
bezpieczne i skuteczne wypadków, ze śmiertelnymi włącznie.
praktyki podczas prac.
A. Wymagania ogólne funkcjonowania stosowanych systemów
pracy oraz dysponować umiejętnością ich
1. Roboty dachowe należą do prac szczególnie wykorzystywania, w tym m.in.:
niebezpiecznych. " montażu zabezpieczenia krawędzi
2. Prace na dachu należy organizować dachu
minimalizując ryzyko potencjalnego " obsługi przejezdnego podestu
upadku, nie bazujÄ…c na systemach roboczego
powstrzymujących spadanie człowieka lub " ręcznego transportu materiałów
przedmiotów. " montażu rusztowań
3. Wszystkie roboty na dachach mogą być " stosowania sprzętu ochrony osobistej,
prowadzone pod bezpośrednim nadzorem w tym procedur ratowniczych.
uprawnionych osób, przebywających cały 6. Za wydawanie, instruktaż użytkowania oraz
czas w miejscu wykonywania robót. egzekwowanie stosowania indywidualnego
4. Osoby kierujące pracami na dachu sprzętu zabezpieczającego przed
w pierwszej kolejności muszą: upadkiem z wysokości odpowiada
" uwzględnić zastosowanie środków bezpośredni przełożony pracownika (Rys. 1).
zapewniajÄ…cych przede wszystkim
ochronę wszystkich zagrożonych osób
tj. systemów ochrony zbiorowej jak:
rusztowania, siatki bezpieczeństwa,
balustrady ochronne, a dopiero
w drugiej kolejności zabezpieczeń
chroniÄ…cych pojedyncze osoby
" uwzględnić zastosowanie przede
wszystkim pasywnych środków ochrony
jak: siatki bezpieczeństwa (robotnik nie
musi wykonywać żadnych czynności
w celu uruchomienia zabezpieczenia),
a dopiero w drugiej kolejności
aktywnych środków ochrony jak: szelki
bezpieczeństwa (robotnik musi dopiąć
siÄ™ do punktu kotwiczenia)
" dopilnować, aby prace były
Rys.1 Instruktaż użytkowania indywidualnego sprzętu
wykonywane wyłącznie w warunkach
zabezpieczającego przed upadkiem z wysokości
atmosferycznych niezagrażających
zdrowiu i życiu pracowników. 7. Osoba bezpośrednio nadzorująca prace na
5. Osoby wykonujące lub nadzorujące prace dachu, każdego dnia przed rozpoczęciem
na dachu powinny umieć rozpoznawać zmiany roboczej, powinna wyznaczyć punkty
zagrożenia, rozumieć sposoby kotwiczenia zgodnie z Instrukcją Bezpiecznego
Wersja 1.1
Standard 2.6 1
Wykonywania Robót (IBWR) opracowaną dla 16. Pracujący na dachu muszą stosować hełmy
konkretnego zakresu prac z uwzględnieniem ochronne z paskiem zabezpieczającym
Oceny Ryzyka dla Zadania. Musi także przed jego przypadkowym spadnięciem
każdorazowo informować o lokalizacji prac na oraz specjalne obuwie robocze, o spodach
dachu podległych pracowników. zmniejszających ryzyko poślizgnięcia się
8. Jeśli praca trwa dłużej niż jedną zmianę, (Rys. 5).
niezależnie od tego, czy dochodzi do zmiany
położenia punktów kotwiczenia czy też
nie, osoba bezpośrednio nadzorująca prace
na dachu ma obowiązek kontroli punktów
kotwiczenia przed każdą rozpoczynającą się
zmianÄ… roboczÄ….
9. Potwierdzeniem takiej kontroli jest fakt
dopuszczenia osób do pracy na dachu.
10. Punkty kotwiczenia indywidualnego
sprzętu zabezpieczającego przed upadkiem
z wysokości należy wyznaczać zgodnie
z ustaleniami punktu A7. Pracownicy muszÄ…
otrzymać szczegółowy instruktaż odnośnie:
" zasad wyboru punktu kotwiczenia
" sposobu korzystania z wybranego
punktu kotwiczenia
" dopuszczalnej, maksymalnej liczby
osób mogących jednoczenie korzystać
z punktu kotwiczenia.
11. Podczas pracy na dachu, gdy istnieje
zagrożenie upadkiem przez jego boczne
krawędzie, pracownik dokonujący wyboru
punktu kotwiczenia powinien stosować Rys. 5 Hełmy ochronne do prac na wysokości
zasadę, że lina łącząca go z punktem
kotwiczenia musi być poprowadzona pod 17. Do głównych zagrożeń występujących
kątem większym niż 450 w stosunku do w trakcie realizacji robót na dachach należy
krawędzi dachu (Rys. 2). zaliczyć:
12. Podczas wchodzenia lub schodzenia " pracę na znacznych wysokościach
Rys. 2 Zasada wyboru punktu
z dachu po drabinach przystawnych " pracę w bezpośrednim sąsiedztwie
kotwiczenia
należy zabezpieczać pracownika przed krawędzi dachu np. przy wykonywaniu
upadkiem z wysokości stosując np.: obróbek blacharskich
urzÄ…dzenie samozaciskowe, zamocowane " poruszanie siÄ™ po stromych
do prowadnicy zakotwiczonej do stałego powierzchniach o nachyleniu
punktu konstrukcji (Rys.3). dochodzÄ…cym do 45o
13. Prowadnice urządzenia samozaciskowego, " stosowanie materiałów o specyficznych
przyłączonego do klamry zaczepowej rozmiarach, tj. cienkich, o dużej
szelek bezpieczeństwa, kotwiczone do powierzchni, jak blachy na pokrycia
wyznaczonych punktów stałych należy dachowe lub z ostrymi i wystającymi
obciążać niewielką masą w celu stabilizacji. krawędziami czy narożami
14. Wszelkie prace na dachach, w pobliżu " transport pionowy realizowany
napowietrznych linii elektroenergetycznych często za pomocą prostych, a nawet
należy przygotowywać i prowadzić prymitywnych urządzeń, mocowanych
w oparciu o standard szczegółowy prowizorycznie do niesprawdzonych
 4.4 Praca w sąsiedztwie linii punktów stałych  zblocza, wielokrążki
elektroenergetycznych . " stosowanie materiałów szkodliwych
15. Wszystkie wejścia do budynków i gorących
wykorzystywane do ruchu pieszego, " używanie otwartego ognia do
w czasie prowadzenia na obiekcie prac podgrzewania materiałów dekarskich
dachowych należy zabezpieczać daszkami (masy bitumiczne, lepiki) lub zgrzewania
ochronnymi (Rys. 4). pokryć z papy termozgrzewalnej
" stosowanie butli z gazami płynnymi do
zasilania palników podczas zgrzewaniu
papy
" narażenie na działanie szkodliwych
substancji wydzielajÄ…cych siÄ™ podczas
procesu zgrzewania lub podgrzewania
mas bitumicznych
Rys. 3 Bezpieczne wejście na
" kontakt z materiałami zawierającymi
dach
azbest
" narażenie na olśnienie światłem
odbitym od powierzchni blach.
18. Każdą pracę na dachu należy poprzedzić
planowaniem w zakresie bezpieczeństwa,
które powinno ustalić rodzaje robót
Rys. 4 Daszki ochronne
2
koniecznych do wykonania podczas wejścia dachach służących jako przejścia, powinny
na dach. być zainstalowane balustrady składające się
19. Należy dążyć do takiego planowania robót, z poręczy ochronnych umieszczonych na
aby maksymalnie skracać czas przebywania wysokości co najmniej 1,1 m i krawężników
pracowników na dachu  wykonanie o wysokości co najmniej 0,15 m. W połowie
wyłącznie niezbędnych czynności. wysokości pomiędzy poręczą i krawężnikiem
20. Wszystkie roboty dachowe, nawet powinna być umieszczona poprzeczka lub
takie, których czas trwania liczony przestrzeń ta powinna być wypełniona
jest w minutach, a nie w godzinach, w sposób uniemożliwiający wypadnięcie osób.
należy starannie planować w celu 32. Jeżeli ze względu na rodzaj i warunki
zminimalizowania ryzyka dla pracowników. wykonywania prac na wysokości, m.in.
21. Minimalne wymogi w przypadku prac na dachu, niemożliwe jest zastosowanie
krótkotrwałych na dachach to: balustrad, należy wykorzystywać inne
" bezpieczny dostęp na poziom dachu skuteczne środki ochrony pracowników
" bezpieczne warunki pracy na dachu. przed upadkiem z wysokości, dając
22. Wszystkie roboty dachowe należy pierwszeństwo ochronom zbiorowym,
poprzedzić Oceną Ryzyka dla Zadania. odpowiednim do rodzaju i warunków
23. W Ocenie Ryzyka dla Zadania należy wykonywania pracy.
uwzględnić zagrożenia związane 33. Prowadząc roboty na dachach płaskich,
z warunkami pogodowymi, ponieważ wiatr, nieosłoniętych attyką lub balustradą, należy
deszcz lub śnieg znacząco zwiększają ryzyko stosować bariery ochronne np.: linowe,
upadku ludzi i przedmiotów. ustawione na obwodzie dachu.
24. Należy unikać narażenia pracowników na 34. Minimalna odległość barier linowych od
nadmierne działanie promieni słonecznych krawędzi budynku powinna wynosić:
stosując odpowiednią odzież oraz środki " 1,0 m przy rozstawie słupków 4,8 6,0 m
np. kremy ochronne. " 0,8 m przy rozstawie słupków
25. Ocena Ryzyka dla Zadania ma głównie w odległości nie większej niż 4,8 m.
na celu określenie środków ochrony 35. Dopuszczalny maksymalny rozstaw słupków
zbiorowej, a w następnej kolejności nie może przekraczać 6,0 m, a zwis lin
środków ochrony indywidualnej. 0,1 m.
26. Wszędzie tam, gdzie to możliwe, roboty 36. Słupki barier linowych należy mocować do
dachowe należy wykonywać z użyciem podłoża z zapewnieniem ich stabilności oraz
rusztowań pomocniczych (Rys. 6). uwzględnieniem wymogu, że dopuszczalna
siła pozioma przyłożona do słupka na
wysokości górnej liny nie może być mniejsza
niż 270 N.
37. Transport pionowy materiałów dekarskich na
dach można realizować za pomocą wysięgnika
krzyżakowego pod warunkiem, że będzie
on zamocowany w sposób gwarantujący
stabilność, a zblocze będzie miało konstrukcję
zapobiegającą spadnięciu liny.
38. W sytuacji użytkowania wysięgnika
krzyżakowego należy wykonać bezpieczny
punkt odbioru materiałów na dachu,
wyposażony minimum w pomost roboczy,
obarierowany w sposób zabezpieczający
przed upadkiem z wysokości.
39. Kotły i zbiorniki do podgrzewania
Rys. 6 Rusztowania pomocnicze
i transportu ręcznego mas bitumicznych
mogÄ… być wypeÅ‚nione najwyżej do ¾ ich
27. Pracę z rusztowań należy planować, wysokości oraz zamknięte w sposób
przygotowywać i prowadzić w oparciu zabezpieczający przed wylaniem się gorącej
o zapisy standardu szczegółowego zawartości.
 2.2 Rusztowania . 40. Odpowiednie, ustalone w wyniku Oceny
28. Wprowadza siÄ™ obowiÄ…zek jednoczesnego Ryzyka dla Zadania oraz wynikajÄ…ce
stosowania środków ochrony zbiorowej z Instrukcji Bezpiecznego Wykonywania
oraz indywidualnej.
29. Wszystkie stanowiska pracy na dachach, gdzie
występuje zagrożenie upadkiem z dachu lub
przez dach muszą być zabezpieczone siatkami
bezpieczeństwa (Rys. 7).
30. Wszystkie otwory w dachach należy
zakryć trwałymi, stabilnymi pokrywami
zabezpieczonymi przed przesunięciem.
31. Na powierzchniach wzniesionych na
wysokość powyżej 1 m nad poziomem
podłogi lub ziemi, m.in. na dachach, na
których w związku z wykonywaną pracą
mogą przebywać pracownicy lub na Rys. 7 Siatki bezpieczeństwa
Wersja 1.0
Standard 2.6 3
Robót (IBWR) środki ochrony 5. Drabiny dachowe należy skutecznie
bezpieczeństwa należy stosować wszędzie mocować do podłoża w celu
tam, gdzie podczas pracy na dachu lub zagwarantowania ich stabilności.
przez dach oraz podczas wchodzenia 6. PlanujÄ…c prace na dachu oraz opracowujÄ…c
na dach i schodzenia z niego występuje Ocenę Ryzyka dla Zadania i IBWR
zagrożenie upadkiem z wysokości. należy uwzględniać cechy materiałów
41. Przed rozpoczęciem robót dachowych pokrywających dach, a zwłaszcza proces
należy w oparciu o harmonogram ich starzenia się: rdzewienie blach, utratę
robót, stosowaną technologię, sprzęt wytrzymałości tworzyw sztucznych, włókna
i narzędzia oraz Ocenę Ryzyka dla Zadania szklanego czy płyt azbestowych.
przygotować IBWR. 7. Należy dokładnie zaplanować bezpieczne
42. W oparciu o IBWR pracownicy powinni realizowanie wszelkich czynności
otrzymać wyraz
ne instrukcje dotyczÄ…ce zwiÄ…zanych z pracÄ… w sÄ…siedztwie okien
zagrożeń, oceny ryzyka, niezbędnego dachowych, świetlików, wyłazów i innych
sprzętu i środków do zastosowania oraz otworów.
harmonogramu prowadzenia robót. 8. Wytrzymałość dachu zależy m.in. od
43. Dla likwidacji lub ograniczenia zagrożenia następujących czynników:
spadającymi z dachu przedmiotami należy: " grubości materiału
" stosować zamknięte zsypy na odpady " odległości między belkami stropowymi
" gdy powyższe nie jest możliwe, " profilu blachy dachowej
opuszczać materiały lub odpady do " rodzaju, ilości, umiejscowienia i jakości
poziomu gruntu elementów mocujących
" nie dopuszczać do gromadzenia " projektu konstrukcji nośnej np. płatwi
materiału na dachu, gdyż może to " ilości czasu, jaki upłynął od
spowodować jego niekontrolowane zamontowania materiału.
spadanie 9. PlanujÄ…c prace na starych dachach
" wyznaczać, wygradzać lub ograniczać należy zlokalizować jego części o małej
w inny sposób dostęp do miejsc poniżej wytrzymałości oraz przeanalizować to pod
prowadzenia robót na dachu lub w jego kątem określenia niezbędnych środków
otoczeniu, zachowując minimalne bezpieczeństwa.
wielkości stref niebezpiecznych  nie 10. Pracę na dachu o małej lub nierozpoznanej
mniej niż 6 m lub 1/10 wysokości, z której wytrzymałości należy planować pod
mogą spadać przedmioty kątem możliwości prowadzenia robót bez
" tam, gdzie to możliwe, wnoszenie wchodzenia na dach:
dużych i ciężkich przedmiotów na dach " prowadząc roboty od spodu dachu
zastępować transportem pionowym " jeśli to niemożliwe, stosując podesty
zmechanizowanym ruchome, umożliwiające prace z kosza
" przy wietrznej pogodzie zapewniać lub platformy przymocowanej do
prawidłowe składowanie wysięgnika
i przechowywanie niezbędnych " jeśli nie jest możliwe uniknięcie
materiałów i przedmiotów na dachu. wchodzenia na dach, montując
zabezpieczenia krawędzi oraz stosując
B. Dachy spadziste o małej wytrzymałości podesty robocze, ułożone na dachu w celu
oraz stare dachy rozłożenia ciężaru pracujących osób
" zawsze stosując siatki bezpieczeństwa
1. Zabezpieczenie krawędzi dachu " zapewniając właściwe
spadzistego powinno być na tyle mocne, punkty kotwiczenia sprzętu
aby wytrzymało ciężar spadającego na przeciwupadkowego
nie człowieka, a podczas projektowania " nigdy nie planując dróg przechodzenia
i wykonywania takich zabezpieczeń należy po dachu wzdłuż linii kotew lub kalenicy.
pamiętać, że im dłuższy spadek i im bardziej
stromy dach, tym mocniejsze musi być C. Dachy nad obiektami przemysłowymi
zabezpieczenie krawędzi.
2. Planując prace na dachu należy rozpatrywać 1. Dachy nad obiektami przemysłowymi
alternatywne zastosowania podnośników cechuje znaczny rozmiar tzw. szeroka
koszowych jako bezpieczne miejsce pracy połać oraz występowanie dużej ilości
na dachu lub przy jego krawędzi. otworów przeznaczonych na świetliki,
3. Podnośniki koszowe powinny być wyłazy lub urządzenia użytkowe budynku:
szczególnie użyteczne przy pracach klimatyzacja, wentylacja, transport.
dachowych krótkotrwałych, rozbiórkowych 2. Do upadku może dojść:
lub gdy pokrycie dachu nie gwarantuje " z krawędzi dachu
odpowiedniej wytrzymałości  powstające " przez otwory i szczeliny
szpary, dziury, zarwania, spękania. w niedokończonym pokryciu
4. Dla zapewnienia łatwiejszego, " między elementami konstrukcji dachu
bezpiecznego dostępu, wyjść i dojść na " z przedniej krawędzi, gdy konieczne
miejsce pracy zlokalizowanej na pokryciach jest istnienie nieosłoniętych przerw
dachówkowych lub łupkowych należy w konstrukcji dachu lub podczas
stosować drabiny dachowe, przenośne montowania pokrycia
pomosty zabezpieczające lub inny, podobny " z rampy w czasie rozładunku pakietów
sprzęt. blachy na pokrycie
4
" przez świetliki, okna dachowe, pokrywy " terminowe dostawy blachy do
tymczasowo lub prowizorycznie pokrycia w odpowiednie, wyznaczone,
zabezpieczone. dogodne do dalszego przemieszczania
3. Planując prace na dachu należy i bezpieczne miejsca
ograniczać potrzeby poruszania po nim " ustalanie i organizowanie dogodnych
poprzez: i bezpiecznych punktów dostępu do
" pełniejsze wykorzystywanie podestów stanowisk pracy wykonywanej na dachu
wyładunkowych umieszczanych np. i na poziomie gruntu.
w oknach pokrycia lub mansardach
Wersja 1.0
Standard 2.6 5