Z praktyki
Z
p
r
a
k
t
y
k
i
Widz´, poznaj´, tworz´...
% RENATA SIKORA (Ostrów Wielkopolski)
BezpoĘredni kontakt z przyrodą powoduje wzrost wraŻliwoĘci estetycznej dziecka.
Dziecko wie, Å»e kwitnÄ… drzewa, Å»e ten kwiat to s"onecznik, ale moÅ»e przejĘç obok tego
oboj´tnie.
ycieczka do ogrodu w ciep"y, s"o-
neczny, jesienny dzieł
. Dzieci znajÄ…
Wjej cel. BawiÄ… si´, próbujÄ…c chwytaç
jesienny wiatr, zachwycajÄ… si´ jego zapachem,
zbierają owoce, liĘcie, kwiaty, które przynoszą
do sali i rozk"adajÄ… w kÄ…ciku przyrody.
S"oneczniki
ZauwaŻy"am, Że dzieciom bardzo spodoba"y
si´ s"oneczniki, zaglÄ…da"y do Ęrodka kwiatów, wÄ…-
W jesiennym ogrodzie
cha"y je, dotyka"y. To nasun´"o mi pomys", aby
tematem pracy plastycznej uczyniç s"oneczniki
i aby poprzedziç te zaj´cia omówieniem repro- nak"ada"y na kartk´ z klejem i nadawa"y jej
dukcji Vincenta van Gogha. Dzieci przesuwa"y kszta"t. MoŻna by"o róŻnie tym kawa"kiem ma-
palcem po p"atkach s"oneczników, zauwaÅ»ajÄ…c, nipulowaç. W niektórych miejscach bibu"a bar-
Å»e kaÅ»dy jest inny i uk"ada si´ w innÄ… stron´. dziej si´ pomarszczy"a, u"oÅ»y"a si´ warstwowo,
ZastanawialiĘmy si´, jakie materia"y pla- wtedy kolor silniej si´ uwidoczni". W innym
styczne by"yby najbardziej odpowiednie. miejscu by" delikatny, leciutko przeĘwitując.
Przedszkolaki stwierdzi"y, Å»e p"atki s"oneczni- Marcin swojÄ… prac´ opar" g"ównie na do-
ka sÄ… g"adkie w dotyku, ale majÄ… kreseczki, po- znaniach z wycieczki. Jego s"oneczniki sÄ… tymi,
dobnie jak bibu"a. I Å»e nie moÅ»na umieĘciç ich które widzia" w ogrodzie. StojÄ… na zielonej tra-
na bia"ej kartce, poniewaÅ» nie ma w przyrodzie wie, na d"ugiej "odydze, na tle jesiennych kolo-
bia"ej plamy, wobec tego trzeba poszukaç naj- rów. Ch"opiec ciekawie zaznaczy" Ęrodek kwia-
pierw jesiennych kolorów. tów, wykorzystujÄ…c zielonÄ… bibu"´ i roztopionÄ…
Samanta zrobi"a kwiaty s"onecznika z bibu- kredk´ ĘwiecowÄ…, kropkujÄ…c i tworzÄ…c nierów-
"y w trzech kolorach  czerwonym, Å»ó"tym i po- nÄ… powierzchni´  ziarenka. Do swojej pracy
marał
czowym. UmieĘci"a je na jesiennym tle, uŻy" trzech materia"ów plastycznych: bibu"y,
które uzyska"a rozmazując palcami i ca"ą d"o- pasteli suchych i kredki Ęwiecowej.
nią róŻne kolory. Dooko"a s"oneczników zrobi-
"a kolorowe plamki roztopioną kredką Ęwieco- Wirujące liĘcie
wÄ…. W ten sposób bardzo ciekawe sta"y si´ ich
p"atki. Podobnie jak w S"onecznikach van Go- Pomys" na kolejny temat pracy plastycznej
gha uk"adajÄ… si´ w róŻne strony. nasun´"a mi niezwyk"a sytuacja, która powsta"a
UŻycie bibu"y w rozmaity sposób daje na placu zabaw pokrytym  dywanem z liĘci.
ciekawe efekty. Kawa"ki podartej bibu"y dzieci PoczÄ…tkowo dzieci sta"y oczarowane i zachwy-
403
7/2003 WYCHOWANIE W PRZEDSZKOLU
Z praktyki
Z
p
r
a
k
t
y
k
i
ProponujÄ…c temat pracy nie zdawa"am so-
bie sprawy, ile treĘci on zawiera. Na pewno nie
wystarczy przekonywaç dzieci w klasie, Å»e Ęwiat
jest pi´kny   narysujcie wi´c kwitnÄ…ce drze-
wa , ale trzeba zaprowadziç je w sam Ęrodek
kwitnÄ…cych drzew, pozwoliç im zobaczyç je, do-
tknÄ…ç, powÄ…chaç, a wtedy same to zrozumiejÄ….
BezpoĘredni kontakt z przyrodą powoduje
wzrost wraŻliwoĘci estetycznej dziecka. Dziec-
ko wie, Że kwitną drzewa, Że ten kwiat to s"o-
necznik, ale moÅ»e przejĘç obok tego oboj´tnie.
DostrzeŻe ich urok, jeĘli dotknie, powącha, je-
Dzieci poszukiwa"y jesiennych kolorów
Ęli poczuje g"adkoĘç p"atków, listków, chropo-
watoĘç kory, Ęwiadomie poczuje ciep"y powiew
cone tym widokiem, a potem zacz´"y si´ bawiç,
wiatru  przeŻyje to. JednoczeĘnie wywo"uje to
podrzucając liĘcie do góry i oglądając je z bliska.
w nim uczucie radoĘci i zdziwienia, Że nagle ty-
Postanowi"am wykorzystaç to do zabawy przy
le zauwaŻa. To ma takŻe wymiar wychowawczy;
muzyce   Jestem wirujÄ…cym listkiem na wietrze .
obraz Ęwiata, który sobie dziecko wówczas two-
Dzieci reagowa"y ruchem na muzyk´. Zamieni"y
rzy, ma przechowaç jako wartoĘç.
si´ w listki, które poczÄ…tkowo spokojnie sobie leÅ»a-
"y, a w miar´ jak rozwija"a si´ muzyka, listki uno-
szone przez wiatr zaczyna"y tał
czyç i wirowaç.
W pracach plastycznych przedszkolaki naj-
ch´tniej wykorzystywa"y pastele suche i rozto-
pionÄ… kredk´ ĘwiecowÄ…. Poszukiwa"y jesiennych
kolorów i na ich tle wykona"y liĘcie z roztopionej
kredki. Mimo Å»e pos"uÅ»y"y si´ takÄ… samÄ… techni-
ką, to jednak prace by"y bardzo zróŻnicowane.
W pracy Paulinki dominujÄ… kolory ciep"e,
kredka jest mocno roztarta, na tym tle pojawia-
jÄ… si´ kreski wykonane lekkimi ruchami r´ki.
Swoje listki zgrupowa"a w wielu miejscach na
Na naszych rysunkach utrwalamy pi´kno przyrody
Ęrodku kartki. Przez na"oŻenie kilku kolorów
w jednym miejscu uzyska"a ciekawy efekt barw-
Poznanie wielozmys"owe pozwala takŻe na
ny, który doskonale harmonizuje z t"em.
g"´bszy odbiór sztuki. Dzi´ki niemu np. inter-
Robert nie rozciera" mocno pasteli, ale zo-
pretacja obrazu Moneta nie stanowi"a wi´k-
stawia" Ęlady kresek, które nak"adajÄ… si´ jedna
szego problemu, gdyÅ» dziecko umia"o prze-
na drugą. Na tym tle umieĘci" liĘcie zgrupowa-
nieĘç swoje doznania zmys"owe z ogrodu,
ne na Ęrodku kartki, które rozchodzi"y si´ na
w którym by"o, na  ogród Moneta . JeĘli prze-
wszystkie strony. Mia"y róŻne kolory i dobrze
sun´"o palcem po p"atkach s"onecznika, to zro-
harmonizowa"y z t"em.
zumia"o, dostrzeg"o, jak one si´ uk"adajÄ…, jak
Milenka wyraęnie zaznaczy"a taniec liĘci,
chowajÄ…, a jak otwierajÄ…, bez przekonywania
rozrzuconych po ca"ej kartce. Ârodkowa cz´Ä˜ç
przez nauczyciela o ich urodzie. Niektóre ele-
pracy jest cieplejsza. Zewn´trzna, z przewagÄ…
menty z reprodukcji obrazu dziecko przenosi
zieleni, tworzy jakby ramk´ do cz´Ä˜ci centralnej.
do swojej pracy, ale wi´cej korzysta z tego, co
Ruchy r´ki Milenki sÄ… zupe"nie inne aniÅ»eli po-
samo bezpoĘrednio przeŻy"o.
zosta"ych dzieci. Ona nie grupuje plam, nie na-
Wprowadzenie muzyki do zaj´ç plastycz-
k"ada jednej na drugÄ…, ale dotyka kredkÄ… kartki,
nych ma na celu przeŻycie tej samej sytuacji
imitując ruch i taniec liĘci.
w inny sposób (by"o to szczególnie widoczne
* * *
podczas zaj´ç  WirujÄ…ce liĘcie ). Muzyka staje
404
7/2003
WYCHOWANIE W PRZEDSZKOLU
Z praktyki
Z
p
r
a
k
t
y
k
i
w nim obraz, który próbuje ukazaç w pracy pla-
stycznej. Powrót do przesz"oĘci związany jest
z wyobraęnią odtwórczą, natomiast w ukazaniu
doznał
w pracy plastycznej bierze juÅ» udzia"
wyobraęnia twórcza.
PoniewaÅ» obraz, jaki w dziecku powstaje,
zwiÄ…zany jest nie tylko z doznaniami wzrokowy-
mi, ale takŻe dotykowymi, s"uchowymi, zapa-
chowymi, to materia"y plastyczne muszÄ… byç
tak dobrane, aby da"y mu moÅ»liwoĘç wyraÅ»enia
ich wszystkich. Jest to zwiÄ…zane z autoekspre-
sją, czyli  wyraŻaniem w postaci produktu arty-
stycznego uczuç, emocji, myĘli jednostki w spo-
*
Malujemy  wirujące liĘcie
sób, na jaki pozwala mu poziom rozwoju . %
si´ dzi´ki temu bliÅ»sza i bardziej zrozumia"a.
Ma ona związek z ekspresją, czyli wyraŻaniem
*)
W. Lowenfeld, W. Lambert Brittain, TwórczoĘç
siebie przez gest, ruch. T´ samÄ… treĘç moÅ»na
a rozwój umys"owy dziecka, Warszawa 1977, s. 14.
wyraziç w róŻny sposób (za pomocÄ… barwy, ge-
stu, muzyki) przez co Ęwiat dziecka, widziany
RENATA SIKORA
jego  wewn´trznymi oczami , jak pisze Wies"a-
nauczycielka Publicznego Przedszko-
wa Limont, staje si´ coraz bogatszy.
la nr 13 w Ostrowie Wielkopolskim
Podczas obserwacji dziecko uruchamia
swojÄ… wyobraÄ™ni´, dzi´ki niej wytwarza si´
405
7/2003 WYCHOWANIE W PRZEDSZKOLU