plik


ÿþKluczka, prusik, wyblinka... gordyjski, prosty czyli wzBy stosowane we wspinaczce. Cz[ II Istnieje wiele ró|nych wzBów, z których niektóre s bardzo efektowne (a co za tym czsto idzie, skomplikowane). Rzecz polega jednak|e na tym, aby zna przede wszystkim wzBy przydatne w praktyce (a wic mo|liwie proste i Batwe do zawizania równie| w sytuacjach stresowych czy trudnych bez popeBnienia bBdu) i sprawdzone (pewne), czyli takie, które posiadaj odpowiedni wytrzymaBo[ i speBniaj swoj funkcj mo|liwie bez zarzutu. Takie cechy posiadaj wzBy, które przedstawimy w tej cz[ci naszego poradnika. Nie nale|y stosowa innych wzBów u|ywanych np. w |eglarstwie itp., gdy| w sytuacjach wspinaczkowych mo|e si okaza, i| z jakiego[ powodu zawiod, a jak sdz nikt nie chciaBby tego sprawdza na wBasnej skórze (czy te| na wBasnych po[ladkach - mo|e to by co najmniej bolesne). Przedstawione poni|ej wzBy zostaBy podzielone ze wzgldu na sytuacje, a jakich si je stosuje. Nie oznacza to jednak|e w |adnym wypadku, |e wzBy te nie mog zosta u|yte równie| w innych sytuacjach wspinaczkowych. Jednak|e, jak ju| wspominali[my niniejsza seria artykuBów ma sBu|y przybli|eniu problematyki wspinaczkowej osobom pocztkujcym oraz by pomocna dla osób np. po kursie wspinaczki skalnej, które pragn sobie przypomnie i ugruntowa wiedz zdobyt na kursie. (Cz[ I artykuBu o wzBach) Object 1 Dla wBasnego dobrze pojtego bezpieczeDstwa nale|y pamita, |e: " Ka|dy wzeB zmniejsza wytrzymaBo[ lin, repsznurów i ta[m, dlatego nie mno|ymy wzBów bez potrzeby. " Zawsze zostawiamy odpowiednio dBugie koDcówki wychodzce z wzBa. (lina, repsznury - min. 10 x [rednica; ta[my - min. 3 x [rednica/szeroko[ci). " Zawsze warto sprawdzi wzBy zawizane zarówno przez siebie jak i partnera. " Nigdy nie ufamy bezkrytycznie wzBom zastanym w [cianie bez ich dokBadnego sprawdzenia!! WZAY SAU{CE DO AUTOASEKURACJI ORAZ ASEKURACJI (ew. ZJAZDU) W tej cz[ci zaprezentujemy i omówimy wzBy, których u|ywa si do asekuracji partnera, do asekuracji samego siebie na stanowisku i podczas zjazdu (autoasekuracja) oraz do samego zjazdu. Nie jednak|e bdziemy omawia tutaj ani techniki zakBadania stanowisk ani techniki zjazdu, gdy| s to osobne bardzo obszerne tematy, którymi zajmiemy si w pózniejszych odcinkach niniejszego cyklu. Podstawowe wzBy stosowane w wymienionych sytuacjach to: wyblinka, kluczka, podwójna ósemka, póBwyblinka. KLUCZKA WzeB majcy, mo|na by rzec, 1001 zastosowaD, z których najwa|niejsze to Bczenie lin do zjazdu (o takiej samej lub bardzo zbli|onej [rednicy!!!), Bczenie ptli osobistych przy prusikowaniu (podchodzeniu z ich pomoc po linie) i autoasekuracji podczas zjazdu oraz podczas czynno[ci ratowniczych i transportowych. W trzech pierwszych wypadkach kluczka zdecydowanie wypiera stosowany dotychczas w takich sytuacjach wzeB podwójny zderzakowy. Dzieje si tak ze wzgldu na zalety, jakie posiada kluczka: daje si zawiza bardzo szybko i Batwo (nawet jedn rk), a podczas [cigania liny po zjezdzie ukBada si korzystnie na skale i nie ma tendencji do klinowania si (nierzadko powa|ny problem przy u|yciu podwójnego zderzakowego). Pomimo, |e kluczka dosy mocno zaciska si pod obci|eniem, to i tak daje si ona o wiele Batwiej rozwiza ni| np. zaci[nity wzeB podwójny zderzakowy. Istotn zalet jest równie| fakt, |e nie ma ona tendencji do samoistnego rozwizywania si (nawet na nowej, [liskiej linie). Zdjcie 1 przedstawia dwie liny o takiej samej [rednicy poBczone do zjazdu przy pomocy kluczki. Nale|y pamita o pozostawieniu odpowiednio dBugich koDców lin wychodzcych z wzBa (ponad 50 cm) oraz o jego silnym zaci[niciu! 1. Na zdjciu 2 wida ptl zawizan na linie przy pomocy kluczki. Tak ptla mo|e zosta u|yta m.in. do wpicia liny w punkt centralny stanowiska jako autoasekuracji, chocia| w porównaniu do wyblinki kluczka ma t wad, i| nie pozwala tak Batwo wyregulowa dBugo[ci ptli autoasekuracyjnej bez wypinania jej z karabinka. Podczas wspinaczki zdarzaj si sytuacje, |e zakBadajc tak wBa[nie ptl (oczywi[cie odpowiednich rozmiarów) na wystp skalny, szczyt turni czy te| odpowiednich rozmiarów blok skalny mo|na bardzo szybko zaBo|y dobre stanowisko. 2. PODWÓJNA ÓSEMKA Ten wzeB stosujemy przede do wizania si lin z zastosowaniem uprz|y biodrowej, co 3. omówili[my w I cz[ci artykuBu o wzBach, podobnie zreszt jak jego wady i zalety. Oprócz wizania si lin podwójna ósemka ma podobne zastosowania jak kluczka. Posiada jednak t wad, |e trudno byBoby j zawiza jedn rk. WYBLINKA Jest to wzeB stosowany do zaBo|enia autoasekuracji na stanowisku, zakBadania ptli na blokach skalnych, pniach drzew i trzonkach haków (tzw. "skracanie haków"). Jego bardzo wa|n zalet jest mo|liwo[ regulacji dBugo[ci ptli autoasekuracyjnej (dBugo[ci liny pomidzy wspinaczem zakBadajcym stanowisko a stanowiskiem) bez zdejmowania wzBa z karabinka czy te| bloku skalnego. Oznacza to, |e po jego zaBo|eniu posiadamy autoasekuracj przez caBy czas regulowania i/lub napinania ptli i lin na stanowisku. (Nale|y pamita o zaciskaniu wzBa). Pewn wad jest fakt, i| osBabia on lin bardziej ni| inne wzBy. Mimo to wytrzymaBo[ liny lub ptli po zaBo|eniu wyblinki nadal jest tak du|a, |e jest ona najcz[ciej stosowanym wzBem we wspomnianych powy|ej sytuacjach. Je[li zakBadamy wyblink na karabinku zakrcanym, to nale|y koniecznie pamita o zakrceniu karabinka! 4a. 4b. PÓAWYBLINKA Zwana te| wzBem Baumgartnera. WzeB ten u|ywany jest przede wszystkim do asekuracji zarówno prowadzcego, jak i drugiego na linie (przy zastosowaniu liny pojedynczej i podwójnej - wtedy wpinamy dwa HMSy). Mo|na go u|y te| do zjazdu w poBczeniu z zakrcanym karabinkiem HMS, je[li stracili[my przyrzd zjazdowy. Nale|y wówczas uwa|a na prawidBowe wpicie liny w karabinek, bowiem przesuwajca si lina mo|e odkrci blokad 5a. zamka! Poni|ej przedstawiamy sposób zakBadania póBwyblinki na karabinek HMS. Nale|y pamita o zakrceniu karabinka! 5b. WZAY SAU{CE DO ACZENIA LIN I TAZM W tej cz[ci zajmiemy si zastosowaniem nastpujcych wzBów: znanych nam ju| dobrze kluczki i podwójnej ósemki, a tak|e podwójnego zderzakowego i, ta[mowego równolegBego. Object 2 KLUCZKA Ten bardzo uniwersalny wzeB omówili[my ju| powy|ej. Teraz tylko krótkie przypomnienie podstawowych sytuacji, w jakich jest stosowany: " do Bczenia lin o tej samej lub bardzo zbli|onej [rednicy do zjazdu (dBugie koDcówki, ponad 50 cm!), " do Bczenia ptli osobistych (prusikowanie, autoasekuracja przy zjezdzie) (mocno zacisn!), " podczas czynno[ci ratowniczych i transportowych, " do zakBadania autoasekuracji na stanowisku (rzadziej ni| wyblinka). 6. Na poni|szych rysunkach wida, jak ukBadaj si liny [cigane po zjezdzie, je[li zostaBy poBczone przy pomocy kluczki, czyli tak jak na zdjciu 6. 7. zródBo: Petzl PODWÓJNA ÓSEMKA Ma podobne zastosowania jak kluczka. ZostaBa wyczerpujco omówiona wcze[niej. 8. PODWÓJNY ZDERZAKOWY 9a. 9b. 9c. 9d. 9e. Przy pomocy tego wzBa zawsze Bczymy liny o ró|nych [rednicach. W tej sytuacji jest to wzeB bardzo pewny. Bardzo dBugo stosowano go do Bczenia lin do zjazdu oraz do Bczenia ptli osobistych. Wielu wspinaczy stosuje go do dzisiaj w tych sytuacjach. W ostatnim czasie wzeB podwójny zderzakowy jest jednak|e zdecydowanie wypierany w tych dwóch sytuacjach przez kluczk. Nie jest on zalecany do Bczenia lin do zjazdu, poniewa| trudno jest go rozwiza gdy si zaci[nie oraz bardzo "lubi" klinowa si podczas [cigania lin (zarówno ze wzgldu na stosunkowo du|e rozmiary, jak i sposób ukBadania si na skale). To samo dotyczy ptli osobistych - je[li podwójny zderzakowy jest mocno zaci[nity, to bardzo trudno go rozwiza, a niekiedy jest to wrcz niemo|liwe. Obecnie, gdy ptle osobiste coraz cz[ciej s z kevlaru lub dyneemy, sensownie jest je nosi rozwizane, aby mo|na je byBo wykorzysta równie| w innym celu ni| prusikowanie, np. do przeBo|enia przez niewielkie uszko skalne lub ucho zbyt gBboko wbitego haka (ptla zwizana musiaBaby zosta wBo|ona podwójnie, a w ten sposób zazwyczaj po prostu nie mie[ci si lub jest za krótka). TAZMOWY RÓWNOLEGAY 10a. 10b. 10c. 10d. WzeB stosowany tylko do Bczenia ta[m. Jest to zarazem jedyny wzeB zalecany do tej czynno[ci. KoDcówki ta[my wychodzce z wzBa powinny mie dBugo[ minimum 3-4 szeroko[ci ta[my, któr si wi|emy. Nale|y dobrze sprawdza poprawno[ zawizania tego wzBa (istnieje mo|liwo[ bBdnego zawizania, podczas gdy wzeB na pierwszy rzut oka sprawia wra|enie zawizanego poprawnie!!!) Jest to bardzo pewny wzeB do ta[m, niemniej trzeba uwa|a przy nowych [liskich ta[mach i mocno go zaciga oraz pozostawia nieco dBu|sze koDcówki, gdy| "lubi" si poluzowa a nawet rozsun! Jak na ironi jego wad jest mocne zaciskanie si pod obci|eniem i kBopoty z rozwizaniem wzBa po zaci[niciu. WZAY SAMOZACISKOWE SAU{CE DO ASEKURACJI PODCZAS ZJAZDU, CZYNNOZCI RATOWNICZYCH I TRANSPORTOWYCH W tej cz[ci omówimy zastosowanie najpopularniejszych wzBów samozaciskowych jak: prusik, bloker, wzeB francuski, stoper ta[mowy. WzBy zaciskowe (prusik i bloker) wi|e si przy pomocy linki o [rednicy mniejszej od liny gBównej (tzn. 5-7 mm). Wa|ne jest, aby zwoje linki dokBadnie uBo|y i po kolei je docign (patrz zdjcia). Przy mokrej bdz zalodzonej linie nale|y dobrze sprawdzi dziaBanie zaBo|onego wzBa! Je[li nie dziaBaj dobrze, to nale|y zwikszy liczb zwojów. Skuteczne jest te| zwikszenie ró|nicy [rednic, czyli u|ycie cieDszej linki (4-5 mm). Pod obci|eniem (np. szarpniciem) wzBy te zaciskaj si mocno na linie. Po odci|eniu rozluznione daj si po niej przesuwa. Nale|y pamita, aby stosujc wzeB samozaciskowy do autoasekuracji podczas zjazdu przesuwa taki wzeB trzymajc rk na linie ponad wzBem, a nie na nim. W razie odpadnicia w wyniku odruchu naturalnego dBoD zaciska si na wzle, który wówczas nie dziaBa! Dotyczy to przede wszystkim zjazdu w tzw. niskim przyrzdzie. Zalecamy stosowanie ptli z Dyneemy} lub Spectry}. W wypadku ta[m nale|y stosowa ta[my rurowe. PRUSIK 11a. 11b. 11c. Jego nazwa pochodzi od wynalazcy. WzeB stosowany do podchodzenia na linie z u|yciem ptli osobistych, do autoasekuracji podczas zjazdu, do czynno[ci ratowniczych i transportowych. Jego bardzo wa|n zalet jest fakt, |e dziaBa on w obie strony. Nie ma te| tendencji do rozsuwania si. Wad jest to, i| zaci[nity jest bardzo trudny do odblokowania pod obci|eniem. BLOKER Bardzo dobry i skuteczny wzeB do autoasekuracji podczas zjazdu, stosowany równie| do podchodzenia na linie z u|yciem ptli osobistych, do czynno[ci ratowniczych i transportowych. Jego niewtpliw zalet jest to, i| zawsze Batwo jest go odblokowa. Da si go przesuwa nawet pod obci|eniem. 12a. 12b. WZEA FRANCUSKI Bardzo dobry i skuteczny wzeB do podchodzenia na linie z u|yciem ptli osobistych, stosowany równie| do autoasekuracji podczas zjazdu, do czynno[ci ratowniczych i transportowych. Daje si wygodnie przesuwa do góry podczas podchodzenia po linie. 13a. 13b. STOPER TAZMOWY Ma podobne zastosowanie jak powy|sze wzBy, jest jednak mniej wygodny w u|yciu (trudniej przesuwa si po linie, gorzej si blokuje). Warto jednak zna ten wzeB na wypadek, gdyby z jakiego[ powodu nie miaBo si przy sobie ptli osobistych a zachodziBaby potrzeba u|ycia wzBa samozaciskowego. Stoper ta[mowy zaplata si dokBadnie tak samo jak wzeB francuski. 14a. 14b. WzeB sBu|cy do zabezpieczenia przyrzdu asekuracyjnego lub zjazdowego w celu uwolnienia rk WZEA FLAGOWY 15a. 15b. 15c. WzeB flagowy sBu|y do zablokowania liny w przyrzdzie asekuracyjnym lub liny przeBo|onej przez karabinek i obci|onej na drugim koDcu w celu uwolnienia rk i przeprowadzenia (po przeniesieniu ci|aru partnera na stanowisko) np. czynno[ci ratowniczych. Jest to wzeB stosunkowo prosty w zawizaniu i przede wszystkim Batwy do odblokowania pod obci|eniem. Nale|y pamita o zabezpieczeniu go (np. przez wpicie dodatkowego karabinka - patrz zdjcie). Na zdjciach 15a-15c przedstawiony jest wzeB flagowy sBu|cy do zablokowania liny podczas asekuracji drugiego na linie ze stanowiska górnego lub po[redniego. WzeB flagowy stosuje si równie| do blokowania liny w przyrzdzie asekuracyjnym (np. pBytka Stichta lub Reverso) podczas asekuracji osoby prowadzcej (wspinajcej si z doln asekuracj) - zdjcia 16a-16c. Wówczas wzeB flagowy wi|e si na dBugim ramieniu karabinka HMS (NIE wolno wzBa zawiza na ramieniu z zamkiem karabinka!). 16a. 16b. 16c. Przy opracowaniu tego artykuBu skorzystali[my z rysunku w katalogu firmy Petzl. Object 3

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Podstawowe wezly wspinaczkowe cz II
Podstawowe węzły wspinaczkowe cz I
Podstawy treningu wspinaczkowego
03 Węzły
dla studentow hbt wezly?3
Węzły żeglarskie Materiały szkoleniowe
Style i skale wspinaczkowe
Naczynia i węzły chlonne kończyny górnej
wezly
Wspinaczka skalkowa
zal  metodyka szacowania zmniejszenia strat ciepla wezly cieplne
Węzły Księżycowe

więcej podobnych podstron