Podobnie jak w przypadku obwodów prądu stałego analiza złożonych obwodów prądu sinusoidalnie zmiennego opiera się o tworzenie ich schematów zastępczych. Zestawiane są one z elementów idealnych opisujących pojedyncze zjawiska fizyczne występujące w obwodzie, połączonych ze sobą w strukturę odwzorowującą ich powiązania. Pozwala to na opisanie obwodu za pomocą układu równań jakie można otrzymać stosując prawa Kirchhoffa i wykorzystując zależności pomiędzy wartościami chwilowymi prądów i napięć charakteryzujące poszczególne elementy idealne.
Są to równania różniczkowe. Ich rozwiązaniami (tzw. całkami) są funkcje odwzorowujące przebiegi czasowe prądów i napięć danego obwodu. Wyznaczanie ich z równań różniczkowych jest i trudne i pracochłonne, zwłaszcza gdy układ składa się z większej ilości równań. Dla obwodów w stanach ustalonych, w których przebiegi są sinusoidalne przebiegi te można wyznaczyć stosując poznaną w poprzednich rozdziałach (por. pkt 6.6. rozdz. 6.) metodę symboliczną. W metodzie tej zamiast równań różniczkowych rozwiązuje się równania algebraiczne o współczynnikach zespolonych (będące transformatami całkowymi tych równań -będziemy się o nich uczyć w przyszłości). Pierwiastkami tych równań są liczby zespolone. Istotę procedury jaka tu jest stosowana objaśniono w tabeli 9.1. Formalnie polega ona na transformowaniu równań różniczkowych na równania algebraiczne, rozwiązywaniu ich i transformowaniu wyników, którymi są wartości skuteczne zespolone na odpowiadające im przebiegi. W rzeczywistości równania algebraiczne są układane bezpośrednio na podstawie schematów zastępczych, zaś transformowanie przebiegów czasowych na wartości skuteczne zespolone (i odwrotnie) polega na wzajemnym przyporządkowywaniu sobie funkcji sinusoidalnych i wskazów zapisanych jako liczby zespolone.
Tabela 9.1
Dziedzina funkcji czasu Dziedzina liczb zespolonych
- przebiegi (sinusoidalne) wartości chwilowych, - rezystancje, konduktancje, indukcyjności, pojemności, równania różniczkowe |
=> |
- wartości skuteczne zespolone, - impedancje zespolone, admitancje zespolone, równania algebraiczne |
U | ||
- rozwiązywanie równań różniczkowych |
- rozwiązywanie równań algebraicznych | |
U | ||
przebiegi (sinusoidalne) wartości chwilowych |
c= |
wartości skuteczne zespolone |
Równania różniczkowe wykorzystywane są do analizowania obwodów w tzw. stanach nieustalonych (przejściowych), to jest takich jakie występują wtedy gdy w obwodzie zaistniała jakaś nagła zmiana (komutacja), skutkiem czego prądy i napięcia przejściowo nie są sinusoidalne.
Równania algebraiczne opisujące obwód z zastosowaniem metody symbolicznej mają postać tożsamą z równaniami układanymi dla obwodów prądu stałego. Formalna różnica między nimi polega jedynie na tym, że stosowane są inne oznaczenia, a występujące parametry przyjmują