8416074440

RACHUNKOWOŚĆ - ZARYS OGÓLNY

Rachunkowość zajmuje się odzwierciedlaniem zjawisk i procesów gospodarczych zachodzących w podstawowych ogniwach działalności gospodarczej a więc podmiotach typu przedsiębiorstwa czy instytucje. Chodzi tu o zjawiska i procesy dotyczące majątku i kapitału.

Odzwierciedlenie w ujęciu rachunkowości to ujmowanie określonych zjawisk i procesów, ich odwzorowywanie w ujęciu liczbowym a to odwzorowanie możemy traktować jako proces przetwarzania danych.

Szeroko ujmowane przetwarzanie danych to podział zjawisk, ich dokumentacja, ewidencja, przekształcanie (przeliczanie) w/g określonej metody i emisja informacji wynikowych w formie sprawozdań.

Charakterystyczną cechą rachunkowości jest to, że swoje obserwacje prowadzi w mierniku pieniężnym czyli odzwierciedla zjawiska w tym mierniku, co nie oznacza, że mierniki naturalne nie są stosowane. Mierniki te - jeśli wystąpią - służą do przekształcenia ich w miernik pieniężny (ilość x cena = wartość).

Zjawisko w ujęciu rachunkowości to określony stan lub zmiana tego stanu wyrażony w wartościach pieniężnych (posiadanie przez jednostkę środków pieniężnych to stan a ich wydatkowanie to zmiana stanu). Zmiana stanu to zaszłość albo operacja gospodarcza, przy czym zmiana ta musi pociągać za sobą konsekwencje natury finansowej wpływające pośrednio lub bezpośrednio na majątek.

Sam fakt zawarcia umowy cywilnoprawnej nie jest zaszłością z punktu widzenia rachunkowości. Tak jest np. z umową kredytu. Dopiero udzielenie kredytu jest zaszłością (stwarza określone skutki). Operacja gospodarcza występuje wówczas gdy wpływa na naszą sytuację majątkową. Ciągi zaszłości (operacje) tworzą procesy. W działalności jednostek wytwórczych wyróżnia się wiele procesów gosp. m.in. proces zaopatrzenia, produkcji, sprzedaży, zakupu itp.

Aby móc podejmować decyzje zarządcze należy posiadać zasób informacji o obiekcie, w stosunku do którego należy podjąć określone decyzje. Rachunkowość pełni wobec zarządzania rolę służebną czyli musi dostarczać informacji będących podstawą decyzji zarządczych.

Rachunkowość jest zatem elementem systemu informacji ekonomicznej danego podmiotu. Element ten może występować w dwojakim znaczeniu:

-    w ujęciu statycznym - jako część tego systemu (np. gospodarka środkami trwałymi),

-    w ujęciu dynamicznym - jako proces przetwarzania danych źródłowych w dane wynikowe.

Funkcje rachunkowości:

-    informacyjna - polegająca na dostarczaniu informacji dla potrzeb podejmowania decyzji zarządczych,

-    kontrola - przejawiająca się w ochronie i zabezpieczaniu danych (obejmuje strefę zapobiegania marnotrawstwu poprzez sprawdzenie stopnia rozbieżności stanów istniejących z założonymi),

-    analityczna - polegająca na interpretacji danych liczbowych dostarczonych przez rachunkowość.

Wszystkie te funkcje można sprowadzić praktycznie do jednej funkcji - informacyjnej. Odbiorcami informacji są właściciele firm, kontrahenci, fiskus, ZUS, akcjonariusze itp.

Rachunkowość jest elementem systemu informacji a wykształciła się w średniowieczu od czasów rozwoju kupiectwa, gdy trzeba było ewidencjonować stan rozrachunków pomiędzy kupującym a sprzedawcą.

Podstawową metodą rachunkowości jest metoda bilansowa.

Bilans to podwójność. Metoda bilansowa to podwójne spojrzenie na majątek jednostki a mianowicie: - pod względem rzeczowego ujęcia majątku (czym działamy, czym dysponujemy prowadząc