Nauka o finansach publicznych zajmuje się badaniem zjawisk związanych z gromadzeniem i wydatkowaniem pieniędzy publicznych i związku z naukami politycznymi.
Finanse publiczne obejmują procesy związane z gromadzeniem środków publicznych oraz ich rozdysponowaniem a w szczególności:
* pobieranie i gromadzenie dochodów
* wydatkowanie środków publicznych
* finansowanie deficytu
* zaciąganie zobowiązań angażujących środki publiczne
* zarządzanie środkami publicznymi
* zarządzanie długiem publicznym
Jawność finansów publicznych jest realizowana przez:
* jawność sejmowej debaty budżetowej i debat budżetowych jednostek samorządu terytorialnego
* jawność sejmowej debaty nad sprawozdaniem z wykonania budżetu państw oraz zbiorczych danych dotyczących finansów publicznych
* udostępnianie rocznych sprawozdań dotyczących finansów i działalności jednostek należących do sektora publicznego.
Minister finansów jest zobowiązany:
* corocznie publikować w Monitorze Polskim kwotę oraz kwotę zobowiązań z tytułu poręczeń i gwarancji udzielonych przez podmioty sektora finansów publicznych a także relacje tych kwot do PKB
* podawać do publicznej wiadomości zbiorcze dane dotyczące ogółu operacji finansowych sektora finansów publicznych z uwzględnieniem kwoty deficytu lub nadwyżki budżetu państwa oraz wykazu osób prawnych i fizycznych, którym umorzono znaczące kwoty zaległości podatkowych
Przejrzystość finansów publicznych wynika ze szczegółowej klasyfikacji dochodów i wydatków publicznych określającej rodzaje działalności oraz rodzaje i źródła dochodów i wydatków.
Funkcje finansów publicznych:
1. alokacyjna - polega na kształtowaniu podziału zasobów miedzy sektor prywatny i publiczny a następnie ich dalszej alokacji wewnętrznej tych sektorów
2. redystrybucyjna - polega na kształtowaniu pierwotnego podziału dochodów ukształtowanego pod wpływem mechanizmów rynkowych
3. stabilizacyjna - polega na łagodzeniu wahań o charakterze koniunkturalnym
Finanse publiczne a finanse prywatne.
Podobieństwa:
* Wymagają sporządzenia budżetu, kierowania jego wykonaniem, ograniczania wydatków i kontroli wykorzystania środków finansowych
Różnice:
* przymusowy charakter gromadzenia środków publicznych przez państwo w przeciwieństwie do osób prywatnych, na które nie jest nałożony przymus osiągania dochodów