48238

Rachunek kosztów stanowi wyodrębniony podsystem systemu informacyjnego rachunkowości zajmujący się ustalaniem, w różnych przekrojach, wyrażonej w pieniądzu wartości nakładów pracy żywej i uprzedmiotowianej oraz usług obcych poniesionych w ustalonym czasie i z określonym przeznaczeniem. Systematyczny rachunek kosztów jest mocno powiązany z dwoma innymi działami innymi działami współczesnej rachunkowości: z rachunkowością finansową i rachunkowością zarządczą. Rachunkowość finansowa jest związana z dostarczaniem informacji historycznych (retrospektywnych), głownie odbiorcom zewnętrznym z otoczenia jednostki gospodarczej. Podstawowym źródłem tych informacji jest obligatoryjne roczne sprawozdanie finansowe jednostki. Rachunkowość zarządcza koncentruje się na dostarczaniu informacji ekonomicznych grupie użytkowników wewnętrznych z jednostki gospodarczej. Informacje tworzone przez rachunkowość zarządczą są pomocne kadrze kierowniczej przedsiębiorstwa w podejmowaniu odpowiednich decyzji, planowaniu i kontroli działalności. Przy tym są to informacje zarówno dotyczące przeszłości, jak i informacje planistyczne. Podstawowa cechą informacji dostarczonych przez rachunkowość zarządczą jest istotność i użyteczność przy podejmowaniu decyzji ekonomicznych.

Co do pojęcia samego rachunku kosztów w literaturze można odnaleźć różne definicje. Najczęściej przez rachunek kosztów rozumie się ogół działań w systemie rachunkowości obejmujących mierzenie, grupowanie, przetwarzanie, prezentowanie, interpretowanie i analizowanie wyrażonych ilościowo i wartościowo skutków procesów zużycia zasobów majątkowych przedsiębiorstwa zachodzących w związku z działalnością gospodarczą. Działanie te powinny odzwierciedlać rzeczywisty przebieg procesów gospodarczych ( zaopatrzenia, produkcji, sprzedaży i zarządzania) oraz procesu narastania kosztów za pewien ustalony okres.¹ Reasumując można sformułować następującą bardziej zwięzłą definicje kosztów: rachunek kosztów jest procesem ustalania kosztów prowadzenia działalności gospodarczej polegającej na wytwarzaniu i sprzedaży wyrobów lub świadczenia usług.²

Podstawowymi elementami, które charakteryzują współczesny rachunek kosztów są:

•    Przedmiotem rachunku kosztów są koszty prowadzenia działalności gospodarczej, które wymagają zaangażowania określonych zasobów ludzkich, materialnych i finansowych.

•    Podstawowym celem rachunku kosztów jest dostarczenie użytkownikom informacji ekonomicznych niezbędnych do oceny działalności przedsiębiorstwa i podejmowania racjonalnych decyzji ekonomicznych.

•    W systemie rachunku kosztów następuje przetwarzanie informacji o wartości zużycia zasobów przedsiębiorstwa w związku z prowadzoną działalnością.

•    Zbiór informacji o kosztach działalności przedsiębiorstwa jest tworzony zgodnie z zasadami uwzględniającymi potrzeby informacyjne użytkowników informacji z rachunku kosztów.

2=t

1

A. Jaruga i inni. 1983

2

E. Nowak. 2003