8652217877

Planujemy ramowo na pewien krótszy okres w zakresie rocznego ośrodka pracy. Trzeba tu mniej więcej przewidzieć następstwo poszczególnych większych ośrodków pracy z bezwzględnym zachowaniem zasady logicznego powiązania między nimi. Znając swój zespól dzieci, możemy, w zależności od możliwości i potrzeb dzieci - pizewi-dzieć większy lub mniejszy zakres wiadomości w danym ośrodku pracy i odpowiednio z grubsza zaplanować rozwinięcie ośrodków tzw. tygodniowych. I znowu potrzeby rozwojowe i możliwości dziecka powinny nam wskazać, które zagadnienia danego ośrodka pracy włączyć do zakresu wiadomości, jakie dziecko może opanować, które zaś można lub należy pominąć, by uniknąć przerostu treści nauczania w stosunku do możliwości dzieci. Koncentryczny układ programu w metodzie ośrodków pracy pozwoli nam w przyszłości powrócić do danego ośrodka, rozszerzyć jego zakres i opracować te zagadnienia, które poprzednio musiały być pominięte jako za trudne.

Przewidziane dla danej klasy treści kształcenia dzielimy obecnie na „okresowe ośrodki pracy" realizowane od 3 do 6-7 dni (por. Pasternak 1994) lub nawet kilkanaście dni (por. I. Muszyńska 1986), te zaś na „ośrodki dzienne". Po ustaleniu tematów okresowych i dziennych ośrodków pracy należy wypełnić je konkretnymi informacjami i działaniami. W tym właśnie momencie należy kierować się zasadą łączenia treści należących do różnych dziedzin życia, co oznacza rezygnację z kryterium podziału tychże treści na poszczególne przedmioty nauczania. W edu kacji wczesnoszkolnej dzieci upośledzonych umysłowo zasada ta była zawsze aktualna, mimo iż kolejne programy nauczania (oprócz programu z 1958 roku) miały wybitnie przedmiotowy charakter. Na etapie planowania treści kształcenia wyrażała się ona w sposobie sporządzania rozkładów materiału. Treści poszczególnych przedmiotów ściśle integrowano wokół tematów okresowych ośrodków pracy, te zaś czerpano z przedmiotu „środowisko społeczno-przyrodnicze" (zanim ten przedmiot pojawił się w planach nauczania rolę przedmiotu wiodącego pełnił język polski). Takie właśnie łączne traktowanie treści wszystkich przedmiotów przewidzianych planem nauczania danej klasy powodowało, iż mieliśmy do czynienia nie z przedmiotowo ujętym rozkładem materiału nauczania, lecz z rozkładem sporządzonym według ośrodków pracy, a więc uwzględniającym integrację treści. Przykładem takiej integracji niech będzie fragment rozkładu materiału nauczania opracowanego przez Gacek, Kosińską i Polak (1994) (por. s. 68).

Obowiązujący obecnie ramowy plan nauczania sześcioletniej szkoły specjalnej dla uczniów z upośledzeniem umysłowym w stopniu lekkim w miejsce dotychczasowych przedmiotów przewiduje - podobnie jak w szkole ogólnodostępnej -zajęcia edukacyjne, w tym największą liczbę godzin na kształcenie zintegrowane. Fakt ten pociągnął za sobą konieczność innych rozwiązań w zakresie planowania treści kształcenia. Na przykład autorki poradnika Uczę metodą ośrodków pracy (Kosińska, Polak i Żiżka 1999) treści i działania dotyczące poszczególnych okresowych ośrodków pracy - nie wiadomo dlaczego nazwanych kręgami tematycznymi - ujęły w tzw. zadania edukacyjne. Na stronie 69 podajemy fragment tak sporządzonego rozkładu materiału.

67