Celem ćwiczenia jest obserwacja i zrozumienie współpracy gąsienicowego układu jezdnego z ośrodkiem gruntowym, zapoznanie z najczęściej stosowanymi rodzajami płyt nośnych, będących podstawowymi elementami wieloogniwowych pasów gąsienicowych, stosowanych w maszynach budowlanych oraz poznanie wpływu ich wybranych cech konstrukcyjnych na siłę jazdy generowaną w podłożu. Zasadniczym celem ćwiczenia jest wyznaczenie zależności pomiędzy siłąjazdy a poślizgiem.
Ze względu na właściwości różnych płyt gąsienicowych producenci oferują szereg rozwiązań o szerokim lub specjalnym zastosowaniu. Płyty gąsienicowe pasów wieloogniwowych mogą być wykonane z metalu, bądź z tworzyw sztucznych (zazwyczaj z utwardzonego poliuretanu).
Najczęściej używanym materiałem, z którego wykonuje się stalowe płyty gąsienicowe maszyn budowlanych (podobnie jak gąsienice czołgów) jest austenityczne manganowe staliwo stopowe Hadfielda, o zawartości węgla 1,0-1,4% i 12,0-14,0% manganu. Walcowane wzdłużnie elementy (bądź ostatnio odkuwane) są następnie indukcyjnie hartowane.
Charakterystycznymi cechami części maszyn wykonanych ze staliwa Hadfielda są:
- duża odporność na zużycie przy wysokich naciskach i naprężeniach;
- twardość rosnąca wraz ze wzrostem temperatury elementu.
Należy w tym miejscu stwierdzić, że podczas pracy gąsienicowych maszyn na podłożach charakteryzujących się wysoką wartością współczynnika tarcia zewnętrznego (tarcia występującego dla pary ciernej: stal-podłoże), jakimi są np. rozkruszone bryły skał metamorficznych i wulkanicznych, temperatura występująca na powierzchni kontaktu płyt gąsienicowych z tymi cząstkami przekracza niekiedy poziom 600°C. W związku z tym, rosnąca wraz z temperaturą twardość powierzchni płyty jest bardzo istotną cechą zwiększającą jej żywotność.
Rys. 1. Spycharka CAT D11R (bez lemiesza)
2