W lunetach geodezyjnych siatka kresek składa się z krzyża kresek i najczęściej dwóch bocznych poziomych kresek zwanych dalmierczymi. Można również spotka w lunetach dodatkowe poziome lub pionowe kreski dalmierczych zadanie jest zwiększenie dokładności celowania (rys.)
Rys. 16. Widok na kreski dalmiercze w lunecie
Przy pomocy poziomej osi celowej, pionowo ustawionej łaty i kresek dalmierczych możemy odliczyć odległość stosując wzór:
d= kl+c,
gdzie:
- k - stała mnożenia dalmierza kreskowego,
- c - stała dodawania dalmierza kreskowego (najczęściej c = 0),
- 1 - długość odcinka łaty widziany w lunecie między górną i dolną kreską dalmierczą (1 = g-d).
Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń.
1. Na czym polega zjawisko odbicia światła na granicy dwóch ośrodków?
2. Na czym polega zjawisko załamania światła na granicy dwóch ośrodków?
3. Jaką zależnością można opisać prawo odbicia światła?
4. Jaką zależnością można opisać prawo załamania światła?
5. Jaka jest podstawowa własność węgielnicy?
6. Do czego wykorzystuje się w geodezji węgielnicę pięciokątną?
7. Jakie znasz rodzaje soczewek?
8. Jakie są zasady konstruowania obrazów wytwarzanych przez soczewki?
9. Jaka jest zależność między położeniem przedmiotu i obrazu, na osi optycznej soczewki a cechami obrazu?
10. Jakie znasz wady soczewek?
11. Jaki parametr charakteryzuje lupę?
12. Jaki parametr charakteryzuje mikroskop?
13. Jakie parametry charakteryzują lunetę?
Ćwiczenie 1
Wykonaj rysunek przedstawiający tworzenie obrazu przez soczewkę, jeżeli odległość przedmiotu (odcinka AB prostopadłego do osi optycznej) od soczewki jest mniejsza od podwójnej ogniskowej i większa od ogniskowej (f<x<2f).
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:
1) przygotować arkusz papieru oraz przybory kreślarskie,
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego"
16