8941511374

obłego (m. pronator teres).

Na nasadzie dalszej (epiphysis distalis) znajduje się wyrostek tylcowaty (processus styloideus). który na bocznej stronie posiada szeroką bnizdę przeznaczona dla ścięgien m. odwodziciela kciuka długiego (m. abductor pollicis longus) oraz m. prostownika kciuka krótkiego (m. extensor pollicis brevis). Strona przednia kości jest w zględnie gładka, przebiega na niej m. nawrotny czworoboczny (m. pronator ąuadratus). Na stronie tylnej natomiast znajduje się szereg bruzd dla ścięgien mm. prostowników nadgarstka i palców . Od strony przyśrodkowej w idoczne jest także wcięcie łokciowe (incisura ulnaris) dla obwodu stawowego (circumferentia articularis) kości łokciowej. Od strony ręki obecna jest powierzchnia stawow a nadgarstkow a (facies articularis carpea) podzielona listew ka na część boczną, przeznaczoną dla kości lódkowatej (os scaphoideum) oraz na część przyśrodkową, przeznaczoną dla kości księżycowatcj (os lunatum).

14    Kości nadgarstka (ossa carpi) wy stępują w liczbie 8 i ułożone są w dw a szeregi. Patrząc od strony dłoniow ej, w kierunku od strony bocznej ku przy środkowej, są to: [szereg bliższy]: kość łódkowata (os scaphoideum). kość księżycowata (os lunatum). kość trójgraniasta (os triąuetum). kość grochowata (os pisifonne). [szereg dalszy ]: kość czworoboczna większa (os trapezium) i mniejsza (os trapezoideum), kość głów kowata (os capitatuin) i kość haczykowata (os hamatum). Każda z kości nadgarstka posiada 6 pow ierzchni, z wyjątkiem najmniejszej, tj. kości grochowatej.

56 Elementy' skrajnych kości nadgarstka tworzą po każdej stronie wyniosłości - łokciową i promieniow ą. Wyniosłość nadgarstka łokciow a (eminentia carpi ulnaris) utw orzona jest przez kość grochów atą (os pisifonne) i haczyk kości haczy kowatej (hamulus ossis liamati). Wyniosłość nadgarstka promieniowa (eminentia carpi radialis) utworzona jest przez guzek kości lódkow atej (tuberculum ossis scaphoidei) oraz guzek kości czworobocznej w iększej (tuberculum ossis trapezi). Obie te wyniosłości zamknięte są troczkiem zginaczy (retinaculum flexorum), tworząc kanał nadgarstka (canalis carpi). Kanałem tym przebiega 10 elementów: a pośrodkowy (n. medianus) i 9 ścięgien zginaczy palców" 4 ścięgna m. zginacza palców powierzchownego (m. flexor digitoruin superficialis), 4 ścięgna m. zginacza palców głębokiego (m. flexor digitoruin profundus) oraz ścięgno m. zginacza kciuka długiego (m. flexor pollicis longus).

15    W skład kości ręki (ossa manus) oprócz omów ionych już kości nadgarstka w chodzą kości śródręcza i kości palców ręki.

Kości śródręcza (ossa metacarpi) występują w liczbie 5. Każda z nich składa się z podstawy, trzonu i głowy. Podstawa (basis) jest charaktery styczna dla każdej kości. Trzon (corpus) jest w klęsły od strony dłoniow ej i ogranicza przestrzeń iniędzykostną śródręcza (spatia interossea metacarpi). w której znajdują się mm. międzykostne (mm. interossei). Głowa (caput) posiada kulistą powierzchnie stawową oraz guzek na brzegu dłoniowym.

Kości palców ręki (ossa digitoruin manus) nazywamy inaczej paliczkami ręki (phalanges manus). Kciuk (pollex) posiada paliczek bliższy' (plialanx proximalis) i dalszy' (phalanx distalis), zaś pozostałe palce posiadają paliczek bliżsi czyli pierwszy' (phalanx proxiinalis s. prima), średni czy li drugi (phalanx media s. secunda) oraz dalszy czyli trzeci (phalanx distalis s. tertia). Każdy z paliczków składa się z podstawy (basis phalangis). trzonu (corpus phalangis) i głowy (caput phalangis). na której w paliczkach dalszy ch obecna jest guzow atość paliczka dalszego (tuberositas phalangis distalis).

Kości kończyny dolnej (ossa meinbri inferioris) dzielimy, podobnie jak w przy padku kończyny górnej, na obręcz kończyny dolnej oraz na szkielet kończyny dolnej wolnej. Obręcz kończyny dolnej składa się z kości miednicznej (os coxae). która pow staje z zrośnięcia się kości biodrowej (os ilium). kulszowej (os ischii) i łonowej (os pubis). Na kościec kończyny dolnej wolnej składa się kość udowa (femur), rzepka (patella). kości podudzia - piszczel (tibia) i strzałka (fibula) oraz kości stopy (ossa pedis), w skład któiych wschodzą kości stępu (ossa tarsi). kości śródstopia (ossa metatarsi) oraz kości palców stopy czyli paliczki stopy (ossa digitoruin pedis s. phalanges pedis).

Jak zaznaczyłem, kość miedniczna powstaje ze zrośnięcia się kilku początkowo samodzielnych kości. Wpierw (6 rok życia) zrasta się kość kulszowa (os ischii) z kością lonow ą (os pubis). dając kość lonow okulszow ą (os puboischium). która następnie w wieku 16-18 lat zrasta się z kością biodrow ą (os ilium). Kość miedniczna w raz z kością krzyżową (os sacrum) tworzy miednicę (pelvis). którą dzielimy na miednicę w iększą (pelvis major) i mniejszą (pehis minor). Kość biodrowa ogranicza miednicę większą z tylu i z boku. zaś kość lonow okulszową ogranicz miednicę mniejszą z przodu i z boku. Kość miedniczna przebita jest otworem zasłonowym (foramen obturatum): posiada również dwa duże wcięcia - przednie i tylne. Wcięcie przednie nazywamy biodrowolonowy m (incisura iliopubica): dzieli się ono na część boczną czyli rozstęp mięśniowy (lacuna musculonun) przez któiy przechodzi m. biodrowolędźwiowy (m. iliopsoas) i n. udowy (n. feinoralis) oraz na część przyśrodkową czy li rozstęp naczyniowy (lacuna vasorum) przez któiy przechodzą naczynia udow e (vasa feinoralia). Wcięcie tylne nazywamy kulszowym; podzielone jest ono przez kolec kulszowy (spina ischiadica) na w cięcie kulszowe w iększe (incisura ischiadica major) i mniejsze (incisura ischiadica minor).

16    Kość biodrow a (os ilium) skład się z trzonu (corpus ossis ilii) oraz talerza (ala ossis ilii). Górny brzeg talerza stanow i grzebień biodrowy (crista iliaca). uznaw any za dolną granicę brzucha, a jego przednia część ogranicza dól biodrowy (fossa iliaca). Na grzebieniu znajdują się 3 listewki, stanów iące miejsce przyczepu dla mięśni. Najbardziej zew nętrzna listew ka to w arga zew nętrzna (labium extemuin): w 2/3 przedniej części przy czepia się do niej m. skośny brzucha zewnętrzny (m. obliąuus abdominis extemus). zaś w 1/3 tylnej - m. najszerszy grzbietu (m. latissimus dorsi).

-15-