236
regenerację elementów oraz wymianę elementów uszkodzonych. Priorytetowe ze względu na ochronę środowiska jest regenerowanie elementów Wyróżnia się tutaj pięć podstawowych operacji planu regeneracji PR*.
• demontaż.
• oczyszczenie.
• kontrola i sortowanie.
• odtwarzanie zużytych elementów (właściwa regeneracja),
• ponowny montaż.
Aby realizować regenerację elementów, stosuje się między innymi takie operacje
technologiczne Or*', jak: szlifowanie powierzchni zużytych, napawanie, powlekanie
warstwami antykorozyjnymi, obróbka ubytkowa, wypalanie, odcinanie, prostowanie, zastosowanie specjalnych elementów regeneracyjnych, np. uszczelnień pod- i nad wymiarowych.
w celu utworzenia uporządkowanej rodziny konstrukcji ze względu na recyrkulację opracowano następujący układ kryteriów:
KI - mała złożoność środków technicznych.
K2 - maksymalna liczba elementów znormalizowanych i katalogowych,
K3 - wysoka trwałość,
K4 - zastosowanie technologii, której odpowiada minimalna ilość odpadów,
K5 - minimalna liczba rodzajów tworzyw,
K6 - maksymalna ilość tworzyw odtwarzalnych,
K7 - minimalna liczba operacji demontażu,
K8 - minimalna liczba narzędzi demontażu,
K9 - łatwy dostęp do elementów wymienianych,
KIO - minimalna liczba połączeń,
KII - minimalna liczba odmian połączeń,
K12 - minimalna liczba elementów zlącznych.
KI3 - maksymalna liczba połączeń rozłącznych lub łatwo zniszczalnych,
KI4-maksymalna liczba elementów wykonanych z tworzyw nierdzewnych lub odpowiednio zabezpieczonych antykorozyjnie (szczególnie dotyczy to powierzchni styku między elementami),
KI 5 - minimalna masa elementów wymienianych.
KI 6 - minimalne koszty wytwarzania dla założonej trwałości.
KI 7 - minimalne koszty recyrkulacji.
Oprócz kryteriów wyróżniono również zalecenia, których należałoby przestrzegać w procesie tworzenia uporządkowanych rodzin konstrukcji. Należą do nich głównie nastgiujące zalecenia:
Z1 • uprościć demontaż,
Z2 - zastosować ustopmowanc połączenie, które umożliwi najpierw demontaż podzespołów, a następnie elementów,
Z3 - umożliwić łatwy dostęp do elementów wymienianych,
Z4 - stosować połączenia rozłączne lub łatwo zniszczalne,
Z5 - wykorzystać odpady wytwórcze do wytwarzania innych elementów,
Z6 - elementy narażone na uszkodzenia szczegółowo zweryfikować wytrzymałościowo,
Z7 - stosując MBS dokonać podziału elementów szczególnie narażonych na uszkodzenia, Z8- wyraźnie rozróżnić własności tworzyw stosowanych na elementy w zależności od stanu naprężeń i odkształceń,
Z9 - stosować zabezpieczenia przed najczęściej występującymi uszkodzeniami.
ZIO - chronić przed zanieczyszczeniem,
Z11 - zastosować smary ułatwiające demontaż,
Z12 - uprościć montaż,
ZI3 - ułatwić oddzielanie i sortowanie elementów,
ZI4 - zastosować tworzywa wzajemnie się tolerujące,
Z15 - optymalizować różnorodność cech konstrukcyjnych,
Z16 - dostosować cechy konstrukcyjne elementów regenerowanych tak. aby nie wymagało to zmian cech konstrukcyjnych współdziałających elementów,
Z17 - stosować zapis konstrukcji z zastosowaniem wspomagania komputerowego.
Z18 - stosować parametryzację zapisu konstrukcji,
ZI9 - przeprowadzić symulację demontażu.
Przykładem zastosowania powyższych kryteriów i zaleceń są następujące rozwiązania w uporządkowanych rodzinach konstrukcji siłowników i stojaków hydraulicznych, rys. 7.2 -7.5.
Rys. 7.2. Modyfikacja konstrukcji dlawnicy ze względu na kryteria recyrkulacji Fig. 7.2. Modification of hydraulic gland construction considcring recycling criteria