8748916632

stwo" obejmuje nie tylko językoznawcze piśmiennictwo naukowe we właściwym znaczeniu, ale także obszerną literaturę o przeznaczeniu praktycznym, na którą składają się podręczniki i teksty do nauki języków obcych, zbiory reguł gramatycznych, zasady pisowni, wszelkiego rodzaju słowniki językowe itp. Tego rodzaju literatura praktyczna występuje także w bibliotekach technicznych zakładów przemysłowych.

W niniejszym artykule zbiory z zakresu szeroko rozumianego językoznawstwa, literatury pięknej i nauki o literaturze potraktowano jako pewną całość ze względu na organiczny związek, jaki zachodzi pomiędzy językoznawstwem z jednej, a literaturą piękną i nauką o niej (czyli literaturoznawstwem) — z drugiej strony. Związek ten wynika przede wszystkim z ukształtowanego tradycyjnie systemu studiów uniwersyteckich, polegającego na powiązaniu studiowania danego języka ze studiowaniem literatury w danym języku w ramach określonego kierunku filologicznego (por. przypis 1). Ten związek organiczny znajduje odzwierciedlenie we wszystkich znanych klasyfikacjach biblioteczno-bibliograficznych.

Duży udział zbiorów z zakresu językoznawstwa, literatury pięknej i nauki

0    literaturze w całości zbiorów wielu bibliotek skłaniał twórców klasyfikacji biblio-teczno-bibliograficznych do zwracania szczególnej uwagi na miejsce wymienionych dziedzin w projektowanych przez nich schematach klasyfikacyjnych. Z reguły przydzielali oni tym dziedzinom (traktowanym łącznie jako pewna całość, co należy uznać za oczywiste w świetle powyższych rozważań) oddzielny dział główny lub kilka działów głównych. Po zapoznaniu się z przytoczonymi wyżej definicjami nietrudno się domyśleć, że dział obejmujący łącznie językoznawstwo oraz literaturę piękną i ewentualnie naukę o literaturze mógł otrzymać właśnie nagłówek „filologia". Tak stało się w przypadku Klasyfikacji Rozciągliwej C.A. Cuttera, w której językoznawstwo i literaturę umieszczono w tym samym dziale X Filologia, z którego jednak wyłączono literaturę angielską

1    amerykańską, przeznaczając dla niej sąsiedni dział Y.

Związek pomiędzy językoznawstwem i językami z jednej, a literaturą piękną z drugiej strony, opiera się na kryterium w gruncie rzeczy formalnym, jakim jest język, którym posługuje się dana literatura lub — ujmując problem inaczej — w którym został napisany, względnie z którego lub na który został przetłumaczony, dany utwór literacki. Innymi kryteriami formalnymi, według których literatura piękna jest zazwyczaj systematyzowana w klasyfikacjach biblioteczno-bibliograficznych, są: rodzaje i gatunki literackie (aspekt formy piśmienniczej); okresy literackie lub historyczne (aspekt czasu); kraj, w którym rozwija się dana literatura (aspekt miejsca); poszczególni twórcy (aspekt osoby). Wszystkie te ujęcia uwzględniono w obu klasyfikacjach dziesiętnych o zakresie uniwersalnym, tj. w Klasyfikacji Dziesiętnej Deweya (KDD) i Uniwersalnej Klasyfikacji Dziesiętnej (UKD). Możliwe jest jednak także systematyzowanie literatury pięknej według treści utworów. C. Berghol w dwuczęściowym artykule poświęconym dostępowi rzeczowemu do beletrystyki [1, 2] rozróżniła „klasyfikację według twórcy" — stosowaną tradycyjnie do systematyzacji literatury pięknej i odpowiadającą w zasadzie wymienionym wyżej kryteriom formalnym — oraz „klasyfikację według przedmiotu" i przedstawiła kilka interesujących prób klasyfikowania utworów literackich według ich przedmiotu (tematu) lub twórcy i przedmiotu. Za najbardziej interesujący spośród tych prób należy uznać system R. S. Walkera [17, 18]. Autor ten analizował utwory beletrystyczne według trzech faset: autora, typu powieści (ze względu na zastosowaną formę opisu) i przedmiotu (tematu). Liczba faset została następnie powiększona do pięciu,

20