9157474282

Bartnictwo to dzianie i tworzenie barci, czyli dziupli, które były wykonywane przez bartników przy pomocy specjalnych narzędzi w drzewach bartnych, na wysokości kilku metrów nad ziemią, poza zasięgiem węchu niedźwiedzi i innych zwierząt. Niedźwiedź, gdy wyczuje już obecność barci, potrafi wspiąć się po drzewie do barci.

W naszym klimacie najpopularniejszym drzewem bartnym jest sosna masztowa. Jest drzewem wysokim o miękkim drewnie.

Słowo “sosna” oznacza drzewo wysośnione, czyli wydziane, czyli takie, w którym wydziano barć.

Pszczelarstwo koncentruje się w pasiekach i ulach, a nie barciach. Jest kolejnym etapem hodowli pszczół. Ule były zestawiane w pasieki. Początkowo ule były wykonywane z kłód ściętych drzew.

Urządzeniem służący do dziania barci lub uli kłodowych były pieśnie lub piesznie, czyli siekierki tulejkowate osadzone na na długiej osadzie osadzone na przedłużeniu kija będącego osadą.

Bartnik dostawał się do barci po leziwie. Leziwo to ławka z kozłem i sznurem, po której można było podciągnąć się do barci, a następnie opuścić na ziemię. Leziwo było podwieszane na gałęzi znajdującej się powyżej barci. Leziwo było wykorzystywane przy dzianiu barci i jej wykorzystywaniu.

Produktem działania pszczół był nie tylko miód, ale też wosk. Wosk był we wczesnym średniowieczu pieniądzem zastępczym. Z wosku wykonywano również świece oświetleniowe i liturgiczne. Wosk wykorzystywano też w brązownictwie korzystając z metody odlewu na wosk tracony. Metoda ta wymagała bardzo dużych ilości wosku.

W barci implantowany był rój pszczół. Bartnicy byli ludźmi o wysokim statusie, byli ludźmi wolnymi, nie traktowano ich jak chłopów. Mieli prawo do zrzeszania się w cechy, znaczenia własnego obszaru działalności i wyłączności do pracy na tym obszarze. Bartnik, który stawał przed sądem był zwolniony od składania przysięgi, tak samo jak człowiek szlachetnie urodzony.

Każdy bartnik miał swój znak bartny, którym oznaczał teren, na którym miał prawo działać. Ule kłodowe umieszczano początkowo także w lesie.

Barcie zabezpieczano poprzez odry i kłody niedźwiedzie przez niedźwiedziami. Kłoda albo odra była zawieszana na wysokości wejścia do otworu bartnego. Niedźwiedź po wspięciu się na drzewo odrywał deszczułkę blokującą wejście. Musiał dotknąć kłodę, która wchodziła w ruch wahadłowy. Niedźwiedź tracił równowagę, mógł zostać uderzony kolcem, w które zaopatrzona była kłoda bartna.

Kłoda mogła spowodować upadek niedźwiedzia. Spadający niedźwiedź mógł nabić się na wystające z ziemi zaostrzone pale i ponieść śmierć.

Miód był najczęściej używany do fermentacji i produkcji miodu syconego. Ziemie polskie słynęły z produkcji alkoholi miodowych.

Ule kłodowe przykrywano często tzw. nakryciem daszkowym. Ule mogły być plecione i polepione gliną, przykryte kapturami z kory świercowej. Ule można pleść ze słomianych walców.

Kleteczka dla matki pszczelej jest narzędziem do rozpoznania matki pszczelej i jej przeniesienia w trakcie podziału roku. Jest to mała klatka służąca do przenoszenia matki pszczelej do nowego ula lub barci.

Miodarka? to urządzenie do klarowania miodu. Miód w pierwotnej formie jest klejący się i lepki. W miodarce miód jest mieszany, a następnie filtrowany w celu dalszej przeróbki.

Na moment podbierania miodu pszczoły wypędza się z barci lub ula za pomocą okadzenia dymem. Tak samo można przepędzić inne gatunki owadów.

12