— 377 -
o kilkunastu mikronach średnicy wokoło jąder półksiężycowate skupienia ziarnistości, barwiące się metodami mitochondrialnemi. Na preparatach, utrwalanych metodą Champyego, dało się wśród tych ziarnistości wykazać obecność zaczernionych kw. osmowym ziarenek lipoidów.
Mitochondria w tych oocytach składaja się jedynie z ziarenek, różnych jednakże wielkości i gęsto bardzo ułożonych. W oocytach około 80 — 100-jJ. mitochondria, skupione w postaci dość dużej ziarnistej kuli, leżą na jednym biegunie jądra, oddalając się nieco od niego.
Cokolwiek później ta kula mitochondrialna, którą Lams, Schmidt, Gajewska i inni autorowie analogizowali z jądrem źółtkowem Balbianiego, zaczyna się nieco rozluźniać, co pozwala już rozróżnić w niej dwie postacie mitochondriów. Jedna — to drobne ziarenka, druga, to krótkie, lecz dość grube pałeczki. Zwykle występuje jedna taka kula mitochondrialna, choć niekiedy mogą występować dwie, a nawet trzy.
W oocytach powyżej 100-p- ziarenka w t. zw. jądrze źółtkowem przyjmują postać nitkowatą, a cała masa ich zaczyna się rozluźniać, tak iż przybiera ona wygląd kłębka mniej lub więcej zbitego, przyczem poszczególne niteczki lub też grupy ich wywędrowują z tego kłębka ku obwodowi oocytu, tworząc wachlarzowatą figurę. Przesuwają się one i ku stronie przeciwnej jądra, tak że w oocytach ok. 220-[i już widzimy je porozrzucane w całej ooplaźmie.
Wraz z chondriosomami nitkowatemi przesuwają się chondrio-konty pałeczkowate, które jednak rozmieszczają się przeważnie na obwodzie ooplazmy, podczas gdy chondriosomy nitkowate znajdujemy w całej reszcie oocytu, gdzie układają się bądź pojedynczo, bądź skupiając się w większe lub mniejsze sploty. W miarę wzrostu oocytu t. zw. masa żółtkotwórcza, a raczej mitochondrialna wzrasta bardzo znacznie i pomimo rozsiania się po całej ooplaźmie wielkie skupienie jej w postaci gęstego splotu pozostaje w blizkości jądra, otaczając je początkowo w postaci półksiężyca, a potem prawie koła i tworząc w ten sposób pas mitochondrialny okołojądrowy.
Drugi taki pas mitochondrialny, bardziej może zbity, występuje na obwodzie przeważnie na przeciwnym biegunie od pierwotnego jądra żółtkowego.