1053228364

- 378 -

Między obu pasami ciągną się promieniste połączenia mito-chondrialne, które na przekrojach poprzecznych wyglądają jak wysepki między gromadzącemi się materjałami zapasowemi.

Tego rodzaju układ widzimy już w oocytach ok. 500 i więcej mikronów. W miarę jednak dalszego wzrostu i nagromadzenia się żółtka ilość ich stopniowo się zmniejsza.

Jak z powyższego opisu widać t. zw. jądro żółtkowe i masa żółtkotwórcza u żaby byłaby niczem innem, jak skupieniem mito-chondriów, które w miarę wzrostu oocytu rozmieszczałyby się w pewien charakterystyczny sposób w całej ooplaźmie, biorąc czynny udział w nagromadzaniu materjałów zapasowych.

Powyższe dane zgadzają się częściowo z opisami Lamsa, Bendy, Gajewskiej i Schmidta u płazów, lecz w dużej mierze uzupełniają je pod względem czystości i jasności obrazów.

Pod tym względem zgadzają się w zupełności z obrazami, opisanemi przez Bulliarda (3) podczas owogenezy u Emys lutaria.

Różnicą, którą uważam za wskazane podnieść, byłoby spostrzeżenie przezemnie dwu postaci mitochondriów. Różnią się one bowiem nie tylko kształtem i umiejscowieniem w ooplaźmie, ale również i pod względem fizyologicznym, jak to wykażemy dalej.

II. Rola mitocHondriów w tworzeniu materjałów

zapasowych.

Sprawa udziału mitochondriów w wytwarzaniu żółtka była obserwowaną i dyskutowaną wielokrotnie. Co się tyczy literatury, odnoszącej się do płazów, to jedynie G a j e w s k a u traszki opisuje szczegółowiej powstawanie płytek żółtkowych z mitochondriów. Sądząc jednak z opinji innych autorów, zajmujących się tą sprawą u różnych zwierząt, mamy pod tym względem dwa zdania.

Jedni autorowie, jak bracia Z o j a (28), Russo (24) Loyez (16), Faure — Fremiet (7), Gajewska (8), H i r s c h 1 e r (10), Zakolska (27). B u 11 i ar d i inni, przyjmują bezpośrednie przekształcanie się mitochondriów w płytki lub ziarna żółtka. Inni zaś jak B 1 u n t s c h I i (2), V a n derStricht (26), Emberger (5 i 6) i Noel (20 i 21), przyjmują raczej pośredni udział mitochondriów w tym procesie lub przypisują im rolę katalizatorów (Emberger). W pracy nad mikromorfologją przemiany materji