106096302

13.3.5. Spiekane materiały cierne

Spiekane materiały cierne są kompozytami ceramiczno-metalicznymi przeznaczonymi na wykładziny sprzęgieł i hamulców w układach silnie obciążonych i narażonych na oddziaływanie wysokiej temperatury - najczęściej przekraczającej 600°C.

Stąd spieki cierne wykonuje się w postaci segmentów lub nakładek zgrzewanych, spiekanych lub nalutowywanych na podkładki. W skład spiekanych materiałów ciernych najczęściej wchodzą: Cu (60-75%), Sn (5-10%), Pb (5-15%), Fe (5-10%), grafit (5-8%), Si0₂ (5-35%), A1₂0₃ (1-5%), Ti0₂ (3-8%).

Każdy z tych składników ma istotny wpływ na właściwości kompozytu [86, 88]:

-    grafit zapobiega zacieraniu i zużyciu;

-    tlenki powiększają twardość, odporność na zużycie ścierne i współczynnik tarcia;

-    ołów, topiąc się w podwyższonej temperaturze, tworzy charakterystyczną warstewkę ciekłego metalu, ograniczającą intensywność procesów tarcia; zmniejszenie temperatury powoduje wnikanie warstwy ciekłego ołowiu w pory i powrót do stanu stałego;

-    miedź zapewnia dobrą przewodność cieplną i powiększa wytrzymałość mechaniczną spieku;

-    żelazo, cynk i cyna powiększają wytrzymałość mechaniczną spieku.