1108720248

akustycznymi źródła a jego strukturą anatomiczną stanowi podstawę w badaniach nad syntezą mowy, analizą, automatycznym rozpoznawaniem oraz diagnostyce medycznej i rehabilitacji stanów deformacji narządów głosu [6, 45].

Rysunek 1.4. Model kanału głosowego |52,58)

1 - płuca, 2 -tchawica, 3 - źródło krtaniow e (głośnia), 4 - kanał gardłowy,

5 -języczek, 6 - kanał nosowy, 7 - kanał ustny, 8 - usta

Przyjęta metoda modelowania jest oparta na wyznaczeniu funkcji transmitancji traktu głosowego, określonej na podstawie pomiarów kinorentgenograficznych jego konfiguracji geometrycznej [42], Badania te prowadzą do postulatu, który uznaje, że ułożenie i stan narządów mowy pozwala w sposób jednoznaczny określić artykułowaną głoskę oraz sygnalizowany przez nią fonem. Uzyskiwane w ten sposób wyniki, dla różnych grup językowych, pozwalały na automatyczną syntezę i rozpoznawanie mowy [12, 42, 43, 54], Niezbędne jednak było skojarzenie dobrze rozumianych na punkcie fonetyki i fonologii cech artykułacyjnych głosek z cechami akustycznymi. Od lat 80-tych ubiegłego wieku, wraz z rozwojem techniki nastąpił zdecydowany postęp w tych badaniach. Obecnie, aparatura pozwala na szybką i wygodną cyfrową rejestrację sygnałów mowy, a powszechność i dostępność komputerów osobistych na ich dokładną obróbkę i przetwarzanie. Prace obejmujące opisane zagadnienie to przede wszystkim [8, 9, 35 42, 43, 54, 92, 106, 119], W podobny sposób do opisanego, podejście diagnostyczne skupia uwagę na fakcie, że wszelkie procesy patologiczne i deformacje łączące się w kanale głosowym człowieka prowadzoną zazwyczaj do zmian funkcjonowania narządów głosotwórczych, a te z kolei manifestują się określonymi dewiacjami akustycznymi, możliwymi do zaobserwowania w sygnale mowy pacjenta. Przebieg pobudzenia (krtani) i konfiguracja kanału głosowego są w dużym stopniu niezależne od siebie. Jeśli kształt kanału głosowego jest stały (kanał można uważać za liniowy), to odpowiedź kanału jest splotem pobudzenia (tonu krtaniowego) i odpowiedzi impulsowej traktu głosowego. Założenie jest słuszne również, gdy kształt kanału zmienia się powoli. Wtedy odpowiedź ma pobudzenie można w krótkich przedziałach czasu (do 10 ms) przedstawić w przybliżeniu jako splot pobudzenia i odpowiedzi impulsowej kanału głosowego w tych konkretnych przedziałach czasowych [43, 106], W pracach [22, 23 24, 25, 26, 27, 77, 107, 109, 121, 123] przedstawiono metody pozwalające obiektywnie oceniać stopień zmian aparatu głosotwórczego (krtani, kanału głosowego). Patologia narządu głosu związana z zaburzoną pracą krtani wyraża się najczęściej zmianą parametrów tonu podstawowego [124], Tak wyznaczone parametry pozwalają opisać w sposób ilościowy i jakościowy    zmiany w fonacji bądź    zmiany

w strukturze organu - deformacje. Przebieg funkcji sygnału tonu podstawowego może być estymowany na kilka sposobów m.in. metodą elektroglotograficzną (EGG) -nieinwazyjnym pomiarem impedancji głośni [74, 115], metodą stroboskopową -laryngoskopia lupowa [90], W pracy [74] zaproponowano metodę opisu sygnału elektroglotograficznego (EGG) i wykazano jej przydatność do opisu jakości głosu,