1108720785

d,

g

Rys. VII/4. Wymiary wytłoczki cylindrycznej bez kołnierza

Przykład 1. Jeżeli wymiary wytłoczki wynoszą: d| = 50 mm, Hi = 50 mm, go = 1 mm oraz r = 9 mm, to: Do = 108,16 mm, go/Do * 100 % = 0,925 %, mi ₀bi = 0,462. Porównując wartość mi obi = 0,462 z zalecaną (0,53), wziętą z tabl. VII/2 dla go/Do * 100 % = 0,925 % -dochodzimy do wniosku, że próba wytłaczania może zakończyć się niepowodzeniem (pęknięciem wytłoczki w przekroju niebezpiecznym), gdyż 0,462 < 0,53.

Przykład 2. Zmniejszając wysokość wytłoczki Hi z przykładu 1 do 40 mm otrzymujemy: Do = 98,48 mm, go/Do * 100 % = 1,015 %, mi ₀bi = 0,508. Tym razem wartość mi obi = 0,508 jest większa od zalecanej (0,50) z tabl. VII/2 (dla go/Do * 100 % = 1,015 %), a więc wytłoczka może być wykonana. W obliczeniach przyjęto g = gśr = go i F_w wg (VH.7) jako powierzchnię zewnętrzną wytłoczki. Dla grubszych blach należy zamiast di przyjąć wartość (di+d_s)/2 oraz odpowiednio zamiast r + g - wartość r + g/2.

Naprężenia obwodowe (ściskające) w kołnierzu mogą stać się przyczyną utraty stateczności blachy (pofałdowania kołnierza) Zjawisko to (rys. VU/5) występuje przy małej grubości względnej blachy. W przybliżeniu można przyjąć, ze utrata stateczności wystąpi, gdy:

(VII. 11)

-=2- * 100 < 4,5(1 -m,)

Powstawanie fałd rozpoczyna się na promieniu R_z, gdzie występuje jednoosiowe ściskanie w kierunku obwodowym. Utworzone fałdy przedostają się do szczeliny s pomiędzy stemplem i płytą ciągową. Może to spowodować zakleszczenie wytłoczki w szczelinie i jej zniszczenie lub pogorszenie jakości wyrobu. Przeciwdziałanie utracie stateczności polega na zastosowaniu dociskacza, wywierającego na kołnierz wytłoczki pewien średni nacisk jednostkowy q. Nacisk ten winien eliminować tworzenie fałd, a jednocześnie nie powinien wywoływać nadmiernego wzrostu naprężeń w ściance wytłoczki, aby nie doprowadzić do naruszenia spójności materiału (tarcie działające na powierzchniach kontaktu blachy z płytą ciągową i płytą dociskacza powoduje wzrost naprężeń w przekroju niebezpiecznym). Niezbędny nacisk jednostkowy dociskacza zależy od rodzaju materiału, współczynnika wytłaczania oraz względnej grubości blachy. Siłę docisku (dla wytłoczek cylindrycznych) oblicza się ze wzoru:

(vn.i2)

Pd=Fdq=f[Do-(d,+2rJ²]q