1108720774

gdzie współczynniki przetłaczania m, (i = 2, 3, ... , n) przyjmuje się jak dla wytloczek bez kołnierza (np. z tabl. VU/4). Wysokości poszczególnych wytłoczek wynikają ze wzoru:

(YH.27)

Jak widać, operacje przetłaczania aż do osiągnięcia ostatecznych wymiarów wytłoczki (i = 2, 3,..., n) wykonuje się bez zmiany szerokości kołnierza (przy stałej średnicy Dk).

Przykład 5. Wymiary końcowe wytłoczki wynoszą: Dk = 100 mm, d_n = 40 mm, H_n = 50 mm, r„ = 9 mm, grubość blachy go = 1 mm (wymiary d_n, H_n i r_n podano w środku grubości blachy). Przyjmujemy jednakowe promienie zaokrągleń wszystkich stempli i płyt ciągowych. Wykonując odpowiednie obliczenia otzrymujemy: Do = 129,48 mm (z (VII.20)), Dk/d„ = 2,5, g/Do*100 % = 0,77 i m_{u 0}bi = 0,397 (z (VII.23)). Ponieważ współczynnik m_u obi jest mniejszy od zalecanej wartości (0,7) z tabl. VII/5, więc wytłaczanie należy wykonać na średnicę: di = 0,7 Do = 90,63 mm (wzór (VH.24)) i głębokość Hi = 26,38 mm (wzór (VII.25)). Kolejne średnice wynoszą: Ć2 = 0,74 di = 67,07 mm, d3 = 0,76d2 = 50,97 mm, d4 = 0,78d3 = 39,76 mm < d_n = 40 mm. Potrzebne są więc trzy operacje przetłaczania (kolejne współczynniki przetłaczania ni2 = 0,74, m3 = 0,76 i 1TI4 = 0,78 wzięto z tabl. VII/4). Jeżeli ostatni współczynnik powiększymy do wartości 0,78475, to otrzymamy d_n = 40,00 mm. Odpowiednie wysokości wytłoczek wynoszą: H2 = 32,94 mm, H3 = 40,90 mm i H4 = 50,00 mm (wzór (VH.27)).

Należy dodać, że w przypadku ciągnienia wytłoczek z blachy wykazującej anizotropię płaską, wysokość wyrobu może być różna w różnych częściach obwodu (patrz ćw. U). Trzeba więc liczyć się z koniecznością zastosowania okrawania, w celu wyrównania wysokości i przewidzieć odpowiedni naddatek. Wysokość wytłoczki we wszelkich obliczeniach przyjmuje się więc z uwzględnieniem naddatku na okrawanie.

Wytłoczki z małymi promieniami zaokrągleń wymagają dodatkowej operacji dotłaczania, w której uzyskuje się ostateczne zmniejszone promienie.

6.1.2. Ciągnienie wytłoczek o zarysie prostokątnym

Oprócz zaokrągleń przy dnie i kołnierzu wytłoczki o zarysie prostokątnym mają naroża zaokrąglone o promieniu tn (rys. VII/10). Liczba operacji ciągnienia oraz sposób określania kształtu i wymiarów płaskiego półwyrobu są uzależnione od trzech parametrów ciągnienia, związanych z wymiarami wytłoczki:

•    względnej wysokości H/B,

•    względnego promienia zaokrąglenia naroży tn/B, tn/(B-H),

•    względnej grubości blachy go/2R (R jest promieniem zaokrąglenia naroża płaskiego półwyrobu).

Informacje dotyczące wyznaczania kształtu i wymiarów półwyrobu oraz liczby operacji dla wytłoczek prostokątnych z kołnierzem i bez kołnierza można znaleźć w poradnikach (np. [3]). Sposób postępowania przy konstruowaniu półwyrobu dla niskiej (H/B = 0,3) wytłoczki prostokątnej bez kołnierza przedstawia rys. VII/11. Wymiar 1 wynika z rozwinięcia ścianek bocznych na płaszczyznę i wynosi:

(Vn.28)