mestrze, było ściśle powiązane z programem nauczania początkowego oraz z programami metodyk kierunkowych. Zwykle pierwsze lekcje prowadził student w macierzystej szkole ćwiczeń. Po uzyskaniu od nauczyciela tej szkoły tematu lekcji, przygotowywał konspekt lekcji pod kierunkiem swego wykładowcy metodyki. Przeciętnie student prowadził takich lekcji ok. 5 (3 w klasach I —IV, a pozostałe z przedmiotu lub przedmiotów kierunkowych). W podobny sposób przygotowywał się student do prowadzenia zajęć pozalekcyjnych.
Te pierwsze samodzielne próby pracy dydaktycznej i wychowawczej dawały podstawę do odbywania praktyki ciągłej. Ten rodzaj praktyki wprowadzał słuchacza SN-u w naturalne warunki pracy szkolnej, przeważnie z dala od swojej szkoły. Ta pewnego rodzaju swoboda dawała mu przede wszystkim możliwość sprawdzenia się. Rozpoczynając praktykę terenową, miał on już omówione poprzednie praktyki, a także często udział w wakacyjnych obozach harcerskich i koloniach. Mimo tego, przed jej odbyciem, otrzymywał szczegółowy instruktaż. W sumie praktyka terenowa trwała pięć tygodni: w semestrze III — dwa tygodnie, w semestrze IV — trzy tygodnie. Dwutygodniową praktykę odbywano głównie w klasach V—VIII.
W czasie odbywania praktyki student—„praktykant" był pod ciągłą opieką wyznaczonego przez kierownictwo szkoły nauczyciela. Zespół praktyki pedagogicznej SN-u miał także obowiązek wizytowania praktyk terenowych. Z odbycia praktyki student zobowiązany był do złożenia szczegółowego sprawozdania na piśmie (zwykle w tzw. zeszycie praktyk), co łącznie z opinią szkoły stanowiło podstawę do zaliczenia praktyki. Brak takiego zaliczenia uniemożliwiał mu przejście na następny semestr lub ukończenie SN-u 101. Świadczyło to o wielkiej roli, jaką przypisywano praktykom pedagogicznym w studiach nauczycielskich.
Praca wychowawcza w SN-ach była bardzo ważnym ogniwem w przygotowaniu przyszłego nauczyciela. Podstawą do prowadzenia jej były wytyczne oświatowych jednostek nodrzędnych, władz partyjnych i państwowych. Wytyczne te zawarte były w obowiązujących programach nauczania i zarządzeniach. W oparciu o nie sporządzały plany wychowawcze: rady studium, rady wydziałów, opiekunowie roczników, organizacji młodzieżowych lub opiekunowie domów studenckich.
W planach tych głównie zwracano uwagę na wychowanie patriotyczne, ideowe, moralne, estetyczne, fizyczne. Podobne zawierały programy poszczególnych przedmiotów nauczania, choć ze względu na charakter treści jedne były bardziej eksponowane od drugich.
Głównym nośnikiem treści patriotycznych, ideowych i światopoglądowych były przedmioty — podstawy nauk politycznych i wybrane zagadnienia z filozofii i socjologii. Treści zdobywane w toku studiowania tych przedmio-
101 Zob. Dz. Urz. Min. Ośw., 1965, nr 3, poz. 18.
100