117828335

Porównując pod względem jakościowym skład chemiczny frakcji lotnej badanych gatunków szałwii pochodzących z dwóch okresów wegetacyjnych, 2007 i 2008, wyizolowanej przy użyciu tej samej techniki eksperymentalnej, dochodzimy do wniosku, że jest on podobny (rys. 15-19). Należy jednak zauważyć, że pary chromatogramów próbek pochodzących z roku 2007 i 2008 nie są identyczne, choć materiał roślinny był przechowywany w ten sam sposób. Jedną z istotnych różnic między materiałem roślinnym pochodzącym z dwóch różnych lat jest odmienny czas ich zbioru (sierpień 2007 r. i październik 2008 r ). Innym ważnym czynnikiem są nieuniknione różnice w warunkach pogodowych między dwoma sezonami wegetacyjnymi. Analogiczne wnioski można wyciągnąć z ilościowego sezonowego porównania wydajności metod ekstrakcji lotnych związków z tego samego gatunku szałwii (tab. 5-9).

Dokonując analizy chemotaksonomicznej stwierdzono, że w S. lavandulifolia jest obecny y9-mircen jako marker chemotaksonomiczny oraz /?-trans-ocymen i tujon jako wskaźniki chemotaksonomiczne. W S. staminea stwierdzono obecność tujenonu, natomiast w S. hiarn i S. triloba zidentyfikowano tujon jako wskaźnik chemotaksonomiczny. Wydaje się zatem, że chemotaksonomia gatunków szałwii może być oparta na związkach frakcji lotnej występujących w postaci markerów i wskaźników chemotaksonomicznych.

Na podstawie powyższych wyników można sformułować następujące wnioski:

•    Desorpcja z fazy nadpowierzchniowej w temperaturze    70°C była

najskuteczniejszą metodą wyodrębniania frakcji lotnej z materiału roślinnego. Podniesienie temperatury do 80°C spowodowało pogorszenie separacji badanych związków, co niewątpliwie wywarło negatywny wpływ na ich identyfikację oraz ilościowe oszacowanie.

•    Dzięki destylacji z parą wodna w aparacie Derynga można otrzymać olejki bogatsze w składniki mniej lotne, natomiast metoda head-space pozwala oznaczyć składniki bardziej lotne. Pełny obraz składu frakcji lotnej materiału roślinnego dają te dwie metody.

•    S. lavandulifolia okazała się gatunkiem, w którym zidentyfikowano najwięcej lotnych związków przy pomocy prawie wszystkich porównywanych metod ekstrakcji (z wyjątkiem ASE z zastosowaniem eteru naftowego, która okazała się metodą odpowiednią wyłącznie dla roślin zawierających duże ilości olejków

73