1148442131

maszyny i urządzenia

Fot. i.Bezpośrednie    Zupełnie inny charakter pracy koparek jednonaczy-

wtopałnip&tóu* niowych obserwuje się przy eksploatacji skał zwięzłych, i żwiru    gdzie koparki przeważnie przeznaczone są do załadunku

odstrzelonego urobku na środki transportowe.

Przez.mechanizację'rozumie się zespól przedsięwzięć mających na celu wprowadzenie i zastosowanie odpowied

Głównym czynnikiem decydującym o przydatności maszyn i urządzeń dla eksploatacji kopalin jest możliwość pełnego ich wykorzystaniawdanych warunkach złożowych, zgodnie z założeniami tak użytkownika jak i producenta.

ploatacji, wygoda obsługi i pełna możliwość zaopatrzenia się w części zamienne. Wymienione wyżej wymagania nie

kopalń odkrywkowych, przykładowo kopalin pospolitych,

0    wydobyciu niewielkim: od 100 OOOdo 200 000 ton na tok, nierzadko brak jest specjalistycznych maszyn urabiających

1    ich doboru dokonuje się na drodze zakupu maszyn znajdujących się u producenta oraz adaptacji niektórych maszyn do potrzeb własnych. Najczęściej jednak własny stan techniczny uzupełnia się drogą zakupów maszyn pracujących przez wiele lat u innych użytkowników. Z tych to powodów, przy wydobywaniu kopalin pospolitych, obserwuje się bardzo zróżnicowany .park maszyn urabiających", nie zawsze w pełni dobrany do wymogów prowadzonej eksploatacji i spełniający ekonomiczne wymogi wydajnościowe, co stwarza wiele problemów do postawienia kryteriów ich oceny. Podobne sytuacje spotyka się także i przy wydobywaniu kruszyw łamanych.

W procesie bezpośredniego urabiania koparkami łyżkowymi niezwięziych ośrodków skalnych, sypkich, miękkich, kruchych (kopaliny pospolite: piaski,gliny, iły, pospółki, żwiry itp), rodzimych lub nasypowych, podstawową czynnością jest skrawanie polegające na odcięciu od calizny pasma (warstwy), które tworząc skibę wypełnia łyżkę. Przy pracy koparek mechanicznych łyżka na sztywno połączona z ramieniem może być wypełniona nie tylko w wyniku procesu skrawania, bowiem zdarzają się przypadki, że obsypujący się ze zbyt stromych skarp urabiany ośrodekmożewypełnićlyż-kę przed zakończeniem procesu. Powstaje wówczas przed lub nad łyżką zwal, co powoduje zmianę charakteru procesu, a więc zamiast skrawania rozpoczyna się przepychanie łyżki z urobkiem przez utworzony nasyp.

nich maszyn i urządzeń w celu usprawnienia najbardziej uciążliwych i pracochłonnych czynności, podnoszenie wydajności pracy, przyśpieszenie i zwiększenie efektywności produkcji oraz polepszenie warunków pracy. Bardzo często przyjmuje się wśród praktyków, że .mechanizacja" odnosi się jedynie do konkretnych procesów wydobywczych, pozostawiając poza sferą swego zainteresowania zagadnienia

iż maszyny i urządzenia stanowią swego rodzaju .obiekt zewnętrzny", którego konstrukcja jest dana z zewnątrz i trzeba go przyjąć takim, jakim jest. A przecież to właśnie one współdecydują o sposobach oraz technologii wybierania i efektach mechanizacji.

(o najwęższym znaczeniu), formułuje się określenie.mecha-nizacja kompleksowa", która polega na wprowadzaniu do procesów technologicznych pełnych uformulowanych w ciągi produkcyjne zestawów maszyn i urządzeń odpowiednio dobranych do siebie pod względem wydajności i innych cech roboczych, wykonujących kolejno w sposób ciągły, przerywany lubokresowy wszystkie działania wchodzące w skład technologicznego procesu produkcyjnego. Zestawy maszyn powinny być tworzone z zachowaniem warunku ich indywidualnego optymalnego doboru.

For. 2. Ładowanie urobku skalnego koparką łyżkową nadsiębierną

Mechanizację procesu produkcyjnego stosuje się, aby osiągnąć jeden lub kilka niżej wymienionych przykładowo następujących celów:

bez użycia maszyn,

•    przyśpieszyć tempo robót w stosunku do robót mało

• utrzymać lub zwiększyć zdolność produkcyjną w przypadkach deficytu kadry,

• obniżyć koszty prac, aby byty tańsze od pracy ręcznej,

•    zmniejszyć lub zastąpić ciężkie i pracochłonne prace

•    uatrakcyjnić pracę przez polepszenie warunków kierowania maszynami i inne.

W praktyce górniczej obserwuje Się przypadki, że wprowadzenie określonej maszyny w proces wydobywczy służy do realizacji niejednego, a kilku celów. Dobór maszyn i ich stosowanie bardzo często musi być dopasowywane do nadrzędnych wymagań gospodarki, polityki technologicz-no-spoieczrrej w określonym miejscu, regionie i czasie.

Praktyka produkcyjna polega więc na dostrajaniu (dopasowywaniu) parametrów poszczególnych operacji do stanu teoretycznie optymalnego najczęściej metodą prób i błędów, co oczywiście może być rozciągnięte w czasie, a straty z tego powodu w pewnych przypadkach

6/2008 Surowce i Maszyny Budowlane