28
Bacznie natomiast obserwował działalność włoskich twórców zatrudnionych na niemieckich dworach elektora palatyńskiego (C. L. P. Grua), elektora bawarskiego (Bernabei, DalFAbaco, Torri) i cesarza (Ziani, Conti, Porsilc, Caldara), gdzie „muzykę włoską” komponowali także kompozytorzy niemieccy (Fux, Wildcrcr). W Paryżu, pozostającym pod przemożnym wpływem zmarłego przed ćwierćwieczem Lully’ego, Fryderyk August poznał nie tylko dzieła mistrza i kontynuatorów jego tradycji (Mourct, Destouchcs, Bourgcois, Bernier, Moreau), ale musiał też zetknąć się z dokonaniami innych wielkich twórców francuskiego baroku (Couperin, De Lalandc, Francocur, Clcrambeau).
O obliczu europejskiej muzyki w pierwszym ćwierćwieczu w. XVIII decydowały dwie opozycyjne siły: Francja i Włochy. W Niemczech dopiero zaczynało się wówczas budzić poczucie wartości i oryginalności własnych dokonań83. Fryderyk August, Niemiec wychowywany w dzieciństwie na francusko zorientowanym dworze ojca Augusta II, bez wahania opowiedział się - bardziej może nawet niż inni władcy niemieccy - po stronie muzyki włoskiej. Jego wybór, poparty angażami licznych artystów (Lotti, Heinichen, Vcracini, kilkunastoosobowy zespół operowy), wpłynął decydująco na zmianę artystycznego klimatu na dworze Augusta II. Należy dodać, iż był to wybór podjęty samodzielnie i z całkowita determinacją, co rzadko cechowało tak prywatne, jak i publiczne poczynania najpierw Fryderyka Augusta, a następnie Augusta III. Swym młodzieńczym preferencjom pozostał wierny również podczas 30-Ictniego panowania w Polsce i Saksonii.
PRZYPISY
1 Ostatnia tego rodzju publikacja to monografia J. Staszewskiego, August III Sus, Wrocław 1989.
3 M. Fiirstenau, Zur Gesc/tic/ite der Musik und des Theaters um Hofe der Kurfiirsten von Sachsenund Kónigevon Polen. Friedrich August /. (August II. ) und Friedrich August II. (August III.), Dresden 1862, reprint Leipzig 1971, s. 98 i nast.
3 M. Brahmer, Z dziejów polsko-włoskich stosunków kulturalnych, Warszawa 1939.
4 A. Cronia, La conoscenza del mondo slavo in Italia, Padova 1958.
5 B. Biliński, Yiaggiatori polacchi a Yenezia nei secoli XVII-XIX, w: Yenezia e la Polonia nei secoli dal XVII al XIX, Venezia-Roma 1965.
6 L. Ci ni, Federico Augusto futuro re di Polonia e il teatro veneziano (1712-1717), w: Studi in onore di Arturo Cronia, Padova 1967.
7 Podróże królewicza polskiego późniejszego króla Augusta III. (Niemcy-Francja-Włocliy) 1711-1717. Z diariusza rękopiśmiennego [wyd. ] A. Krausliar, cz. 1 i 2 Lwów 1906-1911. Autorstwo dziennika Kraushar mylnie przypisał wojewodzie malborskiemu Janowi Jerzemu Przebendowskiemu. Część rękopisu J. Kosa do czasów II wojny światowej stanowiła własność wydawcy, część zaś należała do Biblioteki Uniwersytetu Warszawskiego. Całość zaginęła, jak się wydaje bezpowrotnie, podczas ostatniej wojny.
8 Ibid., s. 3.
9 Staatsarchiv Dresden (dalej zwane w skrócie SAD), Loc. 751 Diarium Hr. DurchL des PrinzenFriedrich AugustsHerzogzuSacltsengethaneReysen in fremdeLiinderAnno 1687 bis 1689 oraz Sachsische Landesbibliothck Dresden, Msc R 53 Ihre DurchL zu