nieważ nie są one przedmiotami działalności ludzkiej. dsirc ztmm na nimi się nie zajmuje. Olbrzymia natomiast więksi :>i . iimiip1 xzc-kojenia potrzeb jest otrzymywana z przyrody drogą wyr: : -kjbił -przerabiania, przekształcania cech fizycznych, chemicznyzh siiMpr;—yrir
przemieszczania w przestrzeni i przechowywania w czasie
Działalność ludzką, przystosowującą zasoby i siły rrr nc v :eT.u wytwarzania dóbr, określamy mianem produkcji, debra l_i nr i? ::ia ne wskutek takiej działalności nazywamy produktami. Z :ei: : r : » - rima
no, wynika, że wszystkie dobra, którymi zajmuje się ek:::i ł irairy . ma, są produktami. Gdy myślimy o materialnych przedmiotu: : i ::: : środkach zaspokojenia potrzeb ludzkich, nazywamy je dobrem- r : umil
my o nich jako o rezultacie działalności ludzkiej zwane; mri-.r:;; l nazywamy je produktami.
Produkcja jest działalnością ludzką przystosowującą rasem . uy przyrody do potrzeb ludzkich. Jest działalnością świec :m : csmrą. Taka celowa i świadoma działalność różni człowieka od zwienac : Składa się ona z rozmaitego rodzaju czynności, które określamy mecen zrazy. Przez pracę człowiek oddziaływa na przyrodę, przekształca ;ą nici-nie do swoich potrzeb. Równocześnie jednak przez pracę czicmm imr ectcje i siebie, „kształci się”, nabiera i rozwija w sobie umiej ęm-s: v- £ mywania rozmaitych czynności. „Praca — powiada Marl-cs — ;een :neae wszystkim procesem zachodzącym między człowiekiem e rnyr:1rą. procesem, w którym człowiek poprzez swoją działalność re=lm..s reguluje i kontroluje wymianę materii z przyrodą. Przyrodzie pr:e:. - rm; się sam jako siła przyrody... Oddziałując... na przyrodę... zewnętrzną : zmie-
niając ją, człowiek miące w niej mc»:e ności’
3
Środki produkcji :
Produkcja or.e:e się jednak roznin śród kami prod u k: cze, maszyny, budyń siarka i inne. Środki cesie pracy i naryw pracy" są bogactwa t palniach itp. orli : maszyny i inne. Śrn cania, przerabiał—i cy. Jako przy kła i tj. przedmioty siei jak np. topory. lukami pracy są mn są jednak potne: re dynki, składy, piry być przedmiotem rr Srodki produkty kich. Służą jednau: dukcji dóbr, które środki produk:;. zł potrzeb. Aby u wyr pośrednio służą :: celu bezpośredni: dobrami konsumpc wyrażenia dobra z
0 co chodzi. Różnii. cyjnymi, czyli rnię1 różnicą rzeczową, produkcji albo śr
1 konsumpcyjnych funkcję dóbr w ra_-
Sam akt zaspek Dobra konsumpcy; ip. żywość), albo
*. K. Marks, Kapę:
2. Ekonomia polityczna
16
Większość zwierząt korzysta z otaczającej przyrody bezpośrećn: be= je; przystosowania do swoich potrzeb. W tak zwanych społeczeństwach zwieną-rj— spotykanych np. u mrówek lub termitów, przystosowanie środowiska i: .m: życio
wych (np. budowa mrowisk) odbywa się na podstawie nieświadomego instynktu, a nie jako rezultat świadomie celowej działalności. Zob. L. Krzywicki spo
łeczny -wśród zwierząt i u rodzaju ludzkiego. Studia socjologiczne, w=j-tzs^r- 1951, s. 193-200. Stwierdził to już Marks, który pisze: „Pająk na przykład dckrr_;e czynności tkacza, pszczoła zaś budową swoich komórek woskowych mogłaby zawstydzić niejednego budowniczego-człowieka. Ale nawet najgorszy budowniczy rym z góry różni się od pszczoły, że zanim zbuduje komórkę z wosku, musi ją przedtem zbudować we własnej głowie... Robotnik nie tylko uskutecznia zmianę formy tego, co otrzymał od przyrody; w tym co mu dała przyroda urzeczywistnia zarazem swój cel, który mu jest znany, który jest dla niego prawem określającym sposób jego działania i któremu musi podporządkować swoją wolę”. K. Marks, Kapi:ai, t. I, Warszawa 1950, s. 189.