1148442225

13

jego spadkobierców do partycypowania w zysku z zawodowej odsprzedaży dzieła²². W Polsce przysługuje ono w przypadku dokonanych zawodowo odsprzedaży oryginalnych egzemplarzy utworu plastycznego lub fotograficznego²³, a ponadto w odniesieniu do zawodowej odsprzedaży rękopisów utworów literackich i muzycznych²⁴. Takie egzemplarze utworu mogą stanowić element państwowego zasobu archiwalnego, jeżeli przedstawiają wartość historyczną. W pewnych przypadkach więc, zbywca materiału archiwalnego będzie zobowiązany do zapłacenia twórcy lub jego spadkobiercy wynagrodzenie tytułem droit de suitę.

Aby jednak omawiane uprawnienie do wynagrodzenia w ogóle postało, muszą być spełnione pewne warunku. Po pierwsze, odsprzedaż musi dotyczyć nie jakiegokolwiek egzemplarza materiału archiwalnego, lecz jego oryginału, ewentualnie rękopisu. Po drugie, chodzi to o odsprzedaż zawodową. Pojęcie „zawodowej odsprzedaży”, o której mowa w art. 19 ust. 1 pr. aut. i pr. pokr. należy traktować stosunkowo wąsko, ograniczając ją do sytuacji związanych z udziałem podmiotu, dla którego obrót dziełami sztuki stanowi przedmiot działalności gospodarczej²⁵. Wypada więc wyłączyć poza zakres tego pojęcia wszystkie sprzedaże dokonywane wprawdzie przez przedsiębiorcę, jednakże nie związane bezpośrednio z prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą²⁶. Odsprzedażą w rozumieniu omawianych przepisów prawa autorskiego jest każda sprzedaż następująca po pierwszym rozporządzeniu egzemplarzem przez twórcę (por. art. 19²ust. 1 pr. aut. i pr. pokr.).

Własność nie tylko rzeczy będącej materiałem archiwalnym, ale ponadto majątkowych praw autorskich do ucieleśnionego utworu, Skarb Państwa może nabyć na podstawie przepisu art. 935 k.c., a więc w wyniku dziedziczenia. Zgodnie z treścią tego przepisu, w braku małżonka spadkodawcy, jego krewnych i dzieci małżonka spadkodawcy, powołanych do dziedziczenia z ustawy, wchodzące do spadku prawa autorskie przypadają gminie ostatniego miejsca zamieszkania spadkodawcy jako spadkobiercy ustawowemu. Jeżeli ostatniego miejsca zamieszkania spadkodawcy w Rzeczypospolitej Polskiej nie da się ustalić albo

²²    T. Grzeszak, Droit de suitę w prawie autorskim. Warszawa 1991, s. 20.

²³    Por. przepis art. 19 pr. aut. i pr. pokr. Wynagrodzenie to ustala się według stawek wskazanych w tym przepisie.

²⁴    Por. przepis art. 19¹ pr. aut. i pr. pokr. Wynagrodzenie należne twórcy lub spadkobiercy' ustala się według stawki wskazanej w tym przepisie.

²⁵    Tak P. Stec, Droit de suitę w przededniu harmonizacji europejskiej, „Przegląd Prawa Handlowego", nr 2, 2001, s. 23 i n.

²⁶    Tamże.