1148441957

9

w wyniku których powstała monografia habilitacyjna Rynek ziemi rolniczej w Polsce uwarunkowania i tendencje rozwoju¹, miało zasięg ogólnopolski.

Zaznaczyć należy, że problematyka rynku ziemi rolniczej (w tym zagospodarowanie popegeerowskich gruntów) jest szczególnie istotna w woj. warmińsko-mazurskim, gdzie stopień spegeeryzowania był wysoki (ok. 50%) i ilość nierozdysponowanej ziemi jest nadal znaczna. Jej sensowne i ekonomicznie zasadne zagospodarowanie jest ważne dla tego regionu (m.in. w kontekście bardzo wysokiego poziomu bezrobocia).

Celem badań realizowanych we współpracy z Oddziałem Terenowym Agencji Nieruchomości Rolnych w Olsztynie (w ramach zadania badawczego Przyszłość instytucji dzierżawy rolniczej w polskim rolnictwie) było określenie wpływu dzierżawy na poprawę struktury agrarnej gospodarstw rolnych w woj. warmińsko-mazurskim. Istotna była odpowiedź na pytanie w jakim kierunku powinny zmierzać uregulowania prawne, aby zapewnić trwałość instytucji dzierżawy i ułatwić rolnikom użytkowanie oraz inwestowanie w dzierżawione grunty i budynki.

Katedra Polityki Gospodarczej i Regionalnej Wydziału Nauk Ekonomicznych UWM w Olsztynie jako jedna z pierwszych jednostek naukowych w kraju podjęła się przeprowadzenia badań, których głównym celem było określenie skali i sposobu wykorzystania instrumentów wspólnej polityki rolnej przez gospodarstwa rolne. Badania skoncentrowano przede wszystkim na środkach uzyskiwanych za pośrednictwem Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, w szczególności na dopłatach bezpośrednich. Badania zostały wykonane w woj. warmińsko-mazurskim na próbie ponad 4 tys. właścicieli gospodarstw rolnych we wszystkich powiatach. Dzięki uzyskanym wynikom możliwe było zweryfikowanie powszechnie panującej opinii, mówiącej że środki pozyskane z dopłat bezpośrednich przez wielu rolników nie są wykorzystywane na rozwój gospodarstw, lecz traktowane jako dodatkowe źródło dochodu, przeznaczane na spłatę bieżących zobowiązań

1    konsumpcję.

Objęcie badaniami tak licznej grupy producentów rolnych było możliwe dzięki uprzejmości kierownictwa Oddziału Regionalnego Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa w Olsztynie. Dobre kontakty oraz stała współpraca pracowników Katedry z ARiMR zaowocowały realizacją kolejnych badań. Dotyczyły one oceny wpływu wybranych instrumentów Wspólnej Polityki Rolnej na poziom i strukturę inwestycji w gospodarstwach rolnych, a sfinansowane zostały w głównej mierze środkami pozyskanymi w ramach grantu Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego (nr N NI 14 185838).

Wyniki prowadzonych badań pozwoliły na holistyczne ujęcie sposobów wydatkowania środków pochodzących z płatności obszarowych oraz przekazywanych w ramach działania „Modernizacja gospodarstw rolnych” z Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013 w województwach Polski Wschodniej. Możliwa była także, na przykładzie województw tzw. Ściany Wschodniej, ocena skuteczności rozwiązań przyjętych w ramach wspólnej polityki rolnej, integracja Polski z Unią Europejską spowodowała bowiem ogromne zmiany w polskim rolnictwie, po pierwsze przez objęcie polskich gospodarstw

1

   dr hab. Renata Marks-Bielska, prof. UWM, Rynek ziemi rolniczej w Polsce - uwarunkowania i tendencje rozwoju (recenzenci: prof. dr hab. Katarzyna Duczkowska-Małysz. SGH w Warszawie, prof. dr hab. Marian Podstawka. SGGW w Warszawie). Recenzentami w przewodzie habilitacyjnym byli: prof dr hab. Czesław Domański, UŁ. prof dr hab. Jerzy Wilkin. UW. prof. dr hab. Bogdan Klepacki. SGGW w Warszawie, prof dr hab. Walenty Poczta. UP w Poznaniu. Kolokwium habilitacyjne odbyło się 31.05.2011 r. na Wydziale Nauk Ekonomicznych Szkoły Głównej Gospodarstw a Wiejskiego w Warszawie.