632
W ostatnim roku teoria modelu optycznego uczyniła znaczny krok naprzód znajdując — na razie tylko dla neutronów i protonów — uniwersalny potencjał, którego parametry są funkcjami liczby porządkowej Z, oraz liczby masowej A jąder tarczy, a także energii E bombardujących protonów czy neutronów.
Stało się to możliwe dzięki lepszemu poznaniu fizycznych podstaw modelu optycznego i nagromadzeniu olbrzymiego materiału eksperymentalnego. Bardzo istotnym było również użycie dla tych problemów szybko liczących elektronowych maszyn cyfrowych.
Uniwersalny potencjał dla rozpraszania neutronów
Neutrony były pierwszymi cząstkami, których oddziały wanie z jądrami atomowymi opisano modelem optycznym. Ze względu na brak oddziaływania kulombowskiego potencjał optyczny' ma tutaj stosunkowo prostą formę. Elastyczne rozpraszanie neutronów było badane bardzo wszechstronnie dla różnych energii i pierwiastków, jakkolwiek dokładność tych pomiarów daleka jest od tej, jaką się uzyskuje dla cząstek naładowanych.
Pierwszą próbę wypisania uniwersalnego potencjału dla oddziaływania neutronów" znajdujemy w pracy Bjorklunda i Fernbacha [1]. Użyli oni potencjału o ustalonych współczynnikach geometrycznych. Głębokości dołu poszczególnych części potencjału były funkcjami energii. Potencjał ten dość dobrze reprodukował rozkłady" kątowe w elastycznym rozpraszaniu neutronów na różnych izotopach. Wzór (1) podaje ogólną formę tego potencjału, a tablica I liczbowe wartości jego parametrów
Uf(r) + iWg(r)
2 1
-J
r
1
r R l + exp — —
a
a i
T ab li
Ł |
. * MeY 1 50 |
W |
o* |
MeV |
MeY |
MeY | |
4,1 |
! 7 |
9,5 | |
7 |
45,5 |
9,5 |
8,6 |
14 |
| 44 ! |
11 |
8,3 |
i
i |
a |
0 |
0 |
• |
"ermi |
fermt |
ferm: |
1 |
0,65 |
0,98 |
J ,25 |
i |
0,35 |
0,98 |
1,25 |
i |
0,65 |
0 98 |
1,25 |