120137622

Wykorzystywanie materiałów bibliotecznych 61

inżynierii i 37% na wydziale fizyki. W tym kontekście, doniesienia PS nie są bynajmniej ani „uderzające”, ani „zdumiewające”*¹.

Sprawozdanie KB zakwestionowało również przyjętą przez PS definicję „użyteczności” (benefit) czasopism jako częstotliwości ich używania. „W badaniach naszych — stwierdzają autorzy PS — definiujemy użyteczność materiałów bibliotecznych w terminach ich faktycznego użytkowania”⁵². Zdaniem KB, podejście takie poważnie upraszcza zagadnienie: sugeruje mianowicie, że stosunkowo rzadkie wykorzystywanie czasopism takich jak Nuclear Physics czyni je mniej użytecznymi aniżeli, powiedzmy, takie poczytne czasopisma o charakterze popularnym jak Naturę czy Science²³.

Stanowisko KB w sprawie konkluzji PS dotyczących użytkowania czasopism podsumować można w sposób następujący:

—    ponieważ PS przedstawia w sposób fałszywy wykorzystywanie czasopism w bibliotekach wydziałowych, konkluzje i zalecenia PS oparte na ewidentnie fałszywych danych statystycznych powinny zostać odrzucone;

—    studium Pittsburskie systematycznie zawyża liczbę czasopism dostępnych w bibliotekach wydziałowych, zaniża natomiast częstotliwość ich użytkowania. Autorzy raportu KB stwierdzają, iż zaobserwowali stałą korelację pomiędzy, z jednej strony, hipotezami wstępnymi PS, z drugiej zaś — błędami w metodach zaprojektowania i przeprowadzenia badań. Raport KB stwierdza, że owa stała korelacja uzasadnia poważne wątpliwości co do obiektywności badań studium Pitts-burskiego.

3.2.    Wykorzystywanie książek. Studium Pittsburskie systematycznie zawyża również liczbę książek dostępnych do wypożyczania oraz systematycznie zaniża liczbę pozycji, które były użytkowane. W oczywistym następstwie błędnych podstawowych danych wszystkie szacunki PS dotyczące kosztów wykorzystywania książek są również błędne.

Autorzy raportu KB stwierdzają, że — ponieważ również i w tym wypadku wszystkie błędy zarówno w zaprojektowaniu, jak i przeprowadzeniu badań na Uniwersytecie Pittsburskim zgodne są z hipotezą wstępną PS, iż „książki użytkowane są rzadko albo wcale” — zachodzą poważne wątpliwości co do obiektywności przeprowadzonych badań nad wykorzystaniem książek.

3.3.    Zalecenia Komitetu Bibliotecznego. Opierając się na powyższej negatywnej ocenie metod i wyników studium Pittsbur-skiego, raport KB zaleca, aby zarządy bibliotek i instytucji naukowych

²¹ C. Borkowski, H. D. Brumble III, M. J. MacLeod: A summary o/ the Un\vers\ty of Pltt8tnirgh⁹s Senate Library CommUtee reply to the Kent study. „IAbrary Journal^M 1981 Aprll s. 710-713.    ,

^M A. Kent [et al.l: Use o/ a unluersUy llbrary collectlon... s.-3.

“ C. Borkowski, M. J. MacLeod: Report on the Kent study... s. 145.