120137623

ARTYKUŁY

nie opierały żadnych decyzji na danych i zaleceniach zawartych w Pittsburskim studium wykorzystywania materiałów bibliotecznych.

4. WNIOSKI METODOLOGICZNE PŁYNĄCE Z ANALIZY RAPORTÓW PS I KB

4.1.    Ogólne czynniki społeczne sprzyjające rozwojowi badań nad wykorzystaniem materiałów bibliotecznych. Do podstawowych czynników sprzyjających rozwojowi studiów w dziedzinie wykorzystywania materiałów bibliotecznych zaliczyć należy eksplozję informacyjną oraz stopniowo pogarszającą się ogólną sytuację gospodarczą. Oba te zjawiska łącznie rodzą potrzebę lepszego wykorzystywania materiałów bibliotecznych,' a także ograniczania wzrastających wykładniczo kosztów bibliotek naukowych.

Lepsze wykorzystanie wzrastających wciąż wydatków na biblioteki tego typu przyczyni się do wzrostu funduszów na studia biblioteczne w ogóle oraz na badania w dziedzinie użytkowania materiałów bibliotecznych w szczególności.

4.2.    „Nisze ekologiczne” w studiach wykorzystywania materiałów bibliotecznych. Rosnący popyt na badania biblioteczne przekracza często możliwości badawcze specjalistów. Zjawisko to zachodzi zwłaszcza w dziedzinach badawczych o charakterze interdyscyplinarnym — w szczególności zahaczających o problematykę socjologiczną — takich np. jak badania nad wykorzystywaniem/czytel-nictwem, wymagających od badaczy wysokich kwalifikacji zawodowych nie tylko w bibliotekarstwie. Badacze prowadzący studia nad wykorzy-stywaniem/użytecznością materiałów bibliotecznych powinni mianowicie posiadać kwalifikacje również i w następujących dziedzinach:

—    przygotowanie i przeprowadzenie wywiadów,

—    przygotowanie i stosowanie kwestionariuszy badawczych,

—    systematyczna obserwacja zachowań,

—    ocena jakości próbek zachowań opartych na wywiadach, kwestionariuszach i obserwacji,

—    planowanie i przeprowadzanie innowacyjnych eksperymentów natury organizacyjnej i organizacyjno-technicznej (np. komputeryzacja katalogów i wspólnota zasobów bibliotek naukowych),

—    ocena i interpretacja porównawcza różnorodnych rezultatów badawczych.

Ponieważ z jednej strony niewielu badaczy problematyki bibliotekarstwa posiada dostateczne kwalifikacje do prowadzenia studiów bibliotecznych o charakterze interdyscyplinarnym (zwłaszcza socjologicznym), z drugiej zaś zdecydowanie niewielu socjologów interesuje się studiami bibliotecznymi w ogóle, a studiami nad wykorzystywaniem materiałów bibliotecznych w szczególności, wysoki popyt na te ostatnie