130859216

Nazwa przedmiotu: Zaangażowanie i neutralność w socjologii. Wykład 30 godz. + 15 godz. ćwiczeń

Wykładowca: dr Agnieszka Kolasa-Nowak

Socjologia: III rok_studia pierwszego stopnia, zajęcia z II grupy.

Cel zajęć:

Zajęcia będą dotyczyły kwestii postaw, jakie zajmują badacze współczesnego świata społecznego oraz przyjmowanych przez nich celów poznania. Te zagadnienia znajdują się w centrum socjologii, a szczególnie współczesnej refleksji teoretycznej. W naukach społecznych pytanie o neutralność poznawczą lub też zaangażowanie w zmianę społeczną ma bogatą tradycję i budzi wyjątkowo żywe dyskusje.

Przedmiotem zajęć będzie dorobek socjologii krytycznej i argumenty uzasadniające postawę społecznego zaangażowania badacza. Analizie zostaną poddane także racje zwolenników neutralności poznawczej. Zobaczymy też jak obie strategie realizowane są w praktyce badawczej i teoretycznej współczesnej socjologii, także polskiej.

Wreszcie oba stanowiska zostaną ukazane w perspektywie socjologii wiedzy, a zwłaszcza jej konstruktywistycznej wersji. W tym ujęciu zastanowimy się, czy możliwa jest poznanie całkowicie neutralne względem rzeczywistości oraz jakie funkcje społeczne może ono pełnić.

Tematyka zajęć:

Przypomnienie fundamentów:

przedsocjologiczna filozofia społeczna jako poszukiwanie warunków dobrego społeczeństwa oraz

socjologia jako nauka przyrodnicza (w swoich początkach);

Klasyczne stanowisko w sprawie neutralności i wolności od wartościowania - pierwsze uwagi socjologii humanistycznej;

Karola Marksa postawa badawcza: jak wygląda dzisiaj?;

Badacz jako uczestnik życia społecznego: relacja miedzy badaczem a rzeczywistością w refleksji socjologii interpretatywnej;

Demaskowanie i ujawnianie: społeczna rola tego co ukryte (Freud i Marks).

Poznanie mechanizmów społecznych drogą do lepszego świata czy indywidualnej emancypacji (teoria krytyczna i jej rozwój);

Wiedza i władza: o współczesnej refleksji nad związkami państwa, władzy i nauki (Michel Foucault);

Czy socjotechnika ma dziś zwolenników?

Diagnoza współczesności: jakie zaangażowanie jest możliwe w XXI w.? (Giddens, Bourdieu, Bauman);

Czy teorie neutralne takie są? Problem ukrytych założeń i implikacji praktycznych na przykładzie teorii wyborów racjonalnych;

Polityka a nauka: socjologiczne interpretacje polskiej transformacji;

Wszelka wiedza pochodzi od społeczeństwa: konstruktywizm jako stanowisko w socjologii wiedzy;

Literatura podstawowa:

Z.Bokszański i in. (red.). 1998. Encyklopedia socjologii. T.l-5. Warszawa: Oficyna Naukowa.

E.Mokrzycki (red.). 1980. Kryzys i schizma, Warszawa: PWN.