1313878028

ściernie na wewnętrzne powierzchnie opakowania powodując ich niszczenie.

Proces tarcia prowadzący do zużywania materiału zachodzi pomiędzy dwoma powierzchniami ciał stałych a ściślej mówiąc w warstwach wierzchnich trących o siebie materiałów.

Warstwa wierzchnia materiału nazywamy warstwę ograniczoną rzeczywistą powierzchnią przedmiotu, obejmującą tę powierzchnię oraz część materiału w głąb od powierzchni rzeczywistej, która wykazuje zmienione cechy fizyczne i chemiczne w stosunku do cechy tego materiału w głębi przedmiotu. Cechy warstwy wierzchniej nadawane w procesie produkcji zmieniają się na skutek działania czynników eksploatacyjnych. Nawet najlepiej obrobiona powierzchnia materiału nigdy nie będzie gładka. Jej stan charakteryzuje chropowatość, falistość, błędy kształtu oraz kierunkowość śladów obróbki itp.

2 ZUŻYWANIE

2.1 Rodzaje zużywania towarzyszące tarciu

Zużycie materiału w procesie tarcia nazywane jest zużyciem tribologicznym. Proces ten powodowany jest ścieraniem, pękaniem i wykruszaniem cząstek materiału oraz adhezją powierzchni współpracujących elementów a także reakcjami tribochemicznymi zachodzącymi na powierzchni tarcia. Do najczęściej spotykanych rodzajów zużycia można zaliczyć:

•    zużywanie adhezyjne jest związane z adhezją powierzchni trących. Powoduje ona lokalne szczepienia tych powierzchni co jest powodem pękania wiązań kohezyjnych;

•    zużywanie ścierne jest związane z dużą chropowatością powierzchni współpracujących, bądź z występowaniem w obszarze styku twardych, ostrych ziaren pochodzących z otoczenia lub produktów zużywania. Występujące na powierzchni nierówności spełniają rolę mikroostrzy powodując ubytek materiału spowodowany mikroskrawaniem, rysowaniem lub bruzdowaniem;

•    zużywanie zmęczeniowe spowodowane jest przez cyklicznie zmienne odkształcenia warstwy wierzchniej. Z powodu tego na powierzchni pojawiają się mikropęknięcia, których dalszy rozwój i łączenie powoduje wykruszanie się materiału;

•    zużywanie erozyjne powstaje w wyniku uderzenia drobnych cząstek o powierzchnię materiału powodując ubytek materiału zwany erozją;

-2-