Podczas badań terenowych struktury opisuje się według kilku cech. Jedną z nich jest kształt elementów strukturalnych i sposób ich ułożenia w glebie. Jest to typ struktury. Kolejna cecha to wielkość elementów strukturalnych, czyli rodzaj struktury. Ważny jest także stopień wykształcenia elementów strukturalnych w glebie oraz ich trwałość (np. odporność na działanie wody) - odmiana struktury glebowej. Pod względem stabilności agregatów wyodrębnia się strukturę trwałą i nietrwałą. Na podstawie stopnia wykształcenia i trwałości agregatów wydziela się cztery odmiany struktur glebowych:
- struktura bezagregatowa - w masie glebowej nie można dostrzec ani agregatów, ani wyraźnie zaznaczonych naturalnych linii odspojenia. Jeżeli materiał jest zwięzły, strukturę określa się jako spójną, gdy materiał jest sypki, wówczas strukturę nazywa się rozdzielnoziarnistą.
- struktura agregatowa słaba - agregaty są słabo wykształcone, prawie nie rozróżnialne w
profilu. Materiał glebowy wydobyty z profilu glebowego i rzucony z pewnej wysokości (np. 1 m) na powierzchnię terenu rozpada się tworząc mieszaninę niewielu trwałych agregatów, wielu agregatów rozkruszających się i przeważającej ilości materiału bezagregatowego.
- struktura agregatowa średnio trwała - agregaty są dobrze ukształtowane, wyraźne, ale
średnio trwałe i nie dające się wyróżnić na wygładzonej ścianie profilu. Materiał glebowy wydobyty z profilu i rzucony na powierzchnie rozpada się na mieszaninę wielu wyraźnych agregatów, pewną ilość agregatów rozkruszających się i niewiele materiału bezagregatowego. Struktura agregatowa średnio trwała charakteryzuje się więc dobrze ukształtowanymi agregatami, które są średnio trwałe, ale wyraźne, jednak nie dające się wyróżnić w glebach nierozkruszonych.
- struktura agregatowa trwała - ten stan strukturalności gleby charakteryzuje się
obecnością trwałych agregatów, które są wyraźnie widoczne nawet na ścianie profilu glebowego. Agregaty słabo przylegają do siebie i są odporne na rozkruszanie. Materiał glebowy wydobyty z profilu i rzucony na powierzchnię terenu składa się głównie z agregatów naturalnych, niewielkiej ilości agregatów rozkruszonych i bardzo małej ilości materiału bezagregatowego.
Typ struktury gleby ma duże znaczenie ekologiczne, jest także ważną cechą diagnostyczną w systematyce gleb. Najkorzystniejsze warunki do rozwoju większości roślin stwarza w glebach mineralnych trwała struktura gruzełkowata lub koprolitowa, zapewniająca łatwość penetracji korzeni oraz dobre warunki aeracji nawet przy dużym nasyceniu gleby wodą. Wolne przestrzenie międzygruzełkowe umożliwiają swobodną wymianę gazów także