1313878857

wraz z małżonką.

Do grobowca wkładano figurki z fajansu, wykonane niestarannie, często odlewane w formie, przedstawiające “mumie” trzymające motykę w jednej ręce oraz worek przerzucony przez ramię. Figurki, nazywane Uszebti, te zastępowały przedstawienia robotników znane ze Starego Państwa oraz drewniane modele wykonywane w Średnim Państwie. Rzemiosło Nowego Państwa nawiązywało tematycznie najczęściej do tematyki grobowej oraz przygotowań do pogrzebu.

1.5 Zmierzch cywilizacji starożytnego Egiptu

Po okresie panowania XX dynastii nastąpił III okres przejściowy. Pochodzący z Libii arcykapłan Amona Herhor sięgnął po władzę. On i jego następcy, kapłani Amona rządzili Górnym Egiptem. XXI dynastia miała swoją stolicę w Tanis i panowała tylko nad Dolnym Egiptem. Groby Królewskie Nowego Państwa, ograbione i sprofanowane pod koniec Nowego Państwa zostały zabezpieczone przez kapłanów Amona. W Deir el-Bahari dokonano inspekcji i sprawdzano wszystkie grobowce królewskie, zaś jej wyniki spisano w dokumentach. Niektóre mumie zostały przeniesione. Większość mumii faraonów trafiła do dwóch skrytek w skalnych grobowcach. Umieszczono tam szczątki faraonów Nowego Państwa, ich rodzin oraz arcykapłanów Amona z czasów XXI dynastii.

XXI dynastia panowała w Tanis w delcie Nilu. Znaleziono tam nienaruszone grobowce władców XXI dynastii. Ocalały jedynie podziemne komory z kamienia, zaś nie zachowały się nadziemne części grobowców. Było to drugie po grobowcu Tutanchamona wielkie odkrycie królewskich grobów egipskich. Z grobu Psusennesa I (XXI dynastia) w Tanis wydobyto sarkofag wykonany ze srebra.

Szeszonk I był założycielem XXII dynastii, która wywodziła się z Libii, z plemienia Ma. Faraon został przedstawiony na reliefie świątyni Amona. Szeszonk I i jego następcy osadzali swoich synów na stanowisku arcykapłanów Amona. Szeszonk I był jednym z ostatnich władców, którzy byli w stanie militarnie podbić Palestynę i Syrię, podobnie jak władcy Nowego Państwa. W Biblii wspomina się, że podbił Jerozolimę i zagrabił skarby świątyni. Libijczykom udało się przejściowo zjednoczyć Egipt. W grobie Szeszonka II, wnuka Szeszonka I znaleziono biżuterię. Władcy XXII dynastii również byli chowani w Tanis. Czasy dynastii od XXII do XXV to okres panowania władców libijskich zwany okresem anarchii libijskiej. W kolejnych latach władza libijska uległa osłabiona, nastąpiło rozbicie kraju i podział na księstwa. Egipt uległ rozbiciu.

Około roku 728 p.n.e. król kuszycki Pije (Pianchi) najechał na Egipt, gdzie napotkał rozdrobnione 5 ksiąstewek rządzonych przez potomków libijskich dynastii. W Dżebel Barkal, stolicy Kuszytów w Nubii, ustawiono stelę zwycięstwa, która upamiętnia podbicie Egiptu przez Pije. W Dżebel Barkal znajdowała się stolica XXV dynastii, zwanej kuszycką, która rządziła całym Egiptem z wyjątkiem delty Nilu. Centrum władzy pozostało jednak w Nubii i tam wzniesiono grobowce królewskie. Nubijczycy dobrze znali język, sztukę i kulturę egipską. Groby XXV dynastii mają charakter piramid, co stanowi odwołanie do budowli egipskich. W Dżebel Barkal znajduje się m.in. piramida Pije.

Król Taharka był jednym z ostatnich władców XXV dynastii. Chciał utrzymać władzę w Egipcie. Zagrożeniem okazało się pojawienie się Imperium Asyryjskiego. Taharka bronił się bezskutecznie. Został pochowany w Nuri w Nubii. Był budowniczym konstrukcji na terenie całego Egiptu. Wzniósł wielką kolumnadę w świątyni Amona w Karnaku. Miał wyraźne cechy negroidalne, a rzeźbę Taharki wykonano z czarnego kamienia. Władcy XXV dynastii chętniej rezydowali w Nubii niż w Egipcie.

Boskie adoratorki Amona, siostry i córki władców kuszyckich m.in. Amenardis I, siostra Pije, i Szepenupet II, córka Pije, odgrywały wielką rolę w Egipcie, większą nawet niż arcykapłani

16