dzenia przez pracowników i pracodawców wynikają z funkcji, jakie ono spełnia.
Wyróżniamy cztery podstawowe funkcje wynagrodzenia, a mianowicie funkcję kosztową, funkcję dochodową funkcję społeczną oraz funkcję motywacyjną.
Funkcja kosztowa wiąże się z tym, iż place stanowią istotny element kosztów pracy, a tym samym kosztów całkowitych przedsiębiorstwa, wpływając na konkurencyjność cenową produkowanych wyrobów czy świadczenia usług. Funkcja ta jest istotna głównie z punktu widzenia pracodawcy, co nie oznacza, że nie ma znaczenia dla pracow nika i wymaga rozpatrywania jej zarówno na poziomie przedsiębiorstwu, jak i pracownika. Na poziomie przedsiębiorstwa należy oceniać poziom kosztów i osiągane wyniki. Taką samą ocenę można prowadzić na poziomie pracownika, ustalając, jaki jest koszt związany z utrzymaniem pracownika w finnie oraz jakie są jego wyniki pracy.
Funkcja dochodowa dla pracowników jest szczególnie istotna, ponieważ płaca często jest jedynym źródłem uzyskiwania przychodów, które pozwalają na zaspakajanie potrzeb koniecznych do przetrwania. Powinna dać możliwość nabywania nie tylko środków koniecznych do przeżycia, ale także regulowania opłat, np. czynszów, rachunków, czesnego za szkolę dzieci, a także nabywania pewnych dóbr. Funkcja dochodowa istotna jest przede wszystkim dla pracownika, ale ma też znaczenie dla pracodawcy. S. Sojak pisze: „pracownik jest więc zainteresowany maksymalizacją płacy uzyskiwanej przy ponoszonych nakładach pracy i podejmowanych staraniach"26. Płaca stanowi główne, a bardzo często jedyne źródło dochodu dla pracownika i jego rodziny. Wielkość tego dochodu, jakim rozporządza pracownik na tynku, służy do zaspokojenia potrzeb materialnych i niematerialnych jego i jego rodziny. Płaca rozpatrywana jako dochód pow inna co najmniej zapewnić pracownikowi zaspokojenie potrzeb bytowych jego i jego rodziny oraz zagwarantować odtworzenie zdolności do pracy i rozwój osobowości. Potrzeby muszą więc być traktowane dynamicznie, jako warunek poprawy standardu życiowego i awansu społecznego. Potrzeby te są zróżnicowane w obrębie grup społeczno - zawodowych, w związku z tym zróżnicowane są koszty zaspokojenia tych potrzeb. Niespełnienie przez pracodawcę tego w arunku ma negatywny wpływ nie tylko na pracownika, ale i na przedsiębiorstwo przy niskich pla-
26 S. Sojak, Założyć firmą i nie zbankrutować, Difin, Warszawa 2009, s. 152.
59