1650025996

POWSTANIE WIELKOPOLSKIE

kalendarium wybranych wydarzeń

PRZED POWSTANIEM

Mimo wojny wzmagał się w tym czasie polski ruch niepodległościowy, a w nim polskie organizacje o charakterze paramilitarnym - Towarzystwo Gimnastyczne „Sokół", skauting i inne. Mimo powołania wielu instruktorów na front, młodzież odbywała nadal ćwiczenia, nierzadko w tajemnicy przed władzami pruskimi. Obok dotychczasowych, mających wieloletnie tradycje walki o utrzymanie polskości, zaczęły powstawać również nowe organizacje. Do takich należała między innymi Polska Organizacja Wojskowa zaboru pruskiego, na czele której stanął Wincenty Wierzejewski.

11 października 1918

Wspólny komunikat organizacji polskich działających w Rzeszy, opowiadających się jawnie za niepodległością Polski: „Tylko zjednoczenie wszystkich części narodu osiadłych na ziemiach polskich w jedną całość, wyposażoną w pełnię praw państwowych, stanowić może rękojmię trwałego przymierza narodów".

13 listopada

Jedna z pierwszych i bardziej spektakularnych polskich demonstracji zbrojnych, tzw. „zamach na ratusz". Było to zorganizowane najście na odbywające się w ratuszu posiedzenie Wydziału Wykonawczego Rady Robotników i Żołnierzy, w którym dotąd dominowali Niemcy. Dzięki wejściu do Wydziału Wykonawczego, Polacy uzyskali kontrolę nad Komendą Miasta.

Druga połowa listopada i grudzień 1918

Polskie działania zmierzające do budowy struktur wojskowych przybrały na sile. Jednocześnie przeprowadzono akcje mające na celu zdobycie broni i odpowiedniego sprzętu, między innymi na Urząd Umundurowania i magazyny wojskowe przy Bramie Kaliskiej, skąd zabrano większą ilość broni i amunicji. Zaczęto wydawać również pisemko dla żołnierzy pt. „Druh".

11 grudnia 1918

W szkołach poznańskich wprowadzono naukę języka polskiego i religii w języku polskim.

POWSTANIE 27 grudnia 1918

W godzinach popołudniowych w Poznaniu wybuchły walki. Pierwsze strzały padły przy Prezydium Policji i Bazarze, a pierwszą ofiarą wśród powstańców

11