1864815078

Instytut Technologii Maszyn i Automatyzacji_Zakład Metrologii i Badań Jakości

wygodną do dalszego przetwarzania i porównywania z wartością wzorcową, aż do uzyskania sygnału wyjściowego, najczęściej wskazania. Ciąg przetworników i części łączących przyrządu pomiarowego, znajdujących się między czujnikiem, stanowiącym pierwszy element obwodu, a urządzeniem wskazującym stanowiącym ostatni jego element, nazywany jest torem pomiarowym.

2. Elementy składowe

Przetwornikiem pomiarowym nazywa się element (lub zespół elementów) służących do przetwarzania wielkości wejściowej - według określonego prawa - na wielkość wyjściową. Przetworniki mogą stanowić odrębną jednostkę funkcjonalną, zdolną do samodzielnego działania (np. termopara) lub są integralną częścią przyrządu pomiarowego (np. rurka Bourdona manometru).

W przyrządach do pomiaru długości, działających w oparciu o przekładnie mechaniczne, nie zawsze da się wyodrębnić konstrukcyjnie część przetwornikową komparator czy też wzorzec. Dopiero gdy następuje przetwarzanie długości lub kąta na sygnał elektryczny, tor pomiarowy zawiera wszystkie wymienione elementy składowe.

Urządzenie wskazujące, jak już wspomniano, jest wyjściowym zespołem przyrządu pomiarowego Jego najbardziej widocznym elementem jest podzielnia to znaczy ta część na której znajduje się podziałka. Wyróżnia się trzy odmiany podziałki, mianowicie podziałkę kreskową, podziałkę cyfrową i podziałkę cyfrowo-kreskową. W przeszłości stosowano podziałki kreskowe, później zaczęto budować przyrządy z podziałka cyfrową oparte głównie na projekcji obrazu podziałki lub lampach wyświetlających cyfry. Dopiero zastosowanie wyświetlaczy ciekłokrystalicznych spowodowało gwałtowne przejście na urządzenia wskazujące cyfrowe. Podziałki kreskowe (analogowe) charakteryzują się małą pojemnością (zawartością) informacji i możliwością popełnienia pomyłki podczas odczytywania wskazań Pozwalają jednak na szybką ocenę stanu wartości. Podziałki cyfrowe pozwalają na znaczne powiększenie zawartości informacji, wskazują wartość w postaci gotowego wskazania bez konieczności obserwacji położenia wskazówki względem podziałki, co eliminuje błędy odczytu. Jednak podziałka cyfrowa nie pozwala na szybką ocenę orientacyjną mierzonej wartości. Dlatego obecnie stosuje się równolegle obie podziałki obok siebie, analogową do szybkiej oceny orientacyjnej i cyfrową do odczytywania dokładnej wartości mierzonej wielkości

Charakterystyką statyczną przyrządu pomiarowego jest to zależność opisująca zmianę sygnału Y na wyjściu z przyrządu, wywołaną zmianą sygnału X na wejściu (rys.3).

Opracował: dr inż. Stanisław FITA