1869684992

2

H. PODBIELSKA

cjonują bodajże najbardziej fascynujące i oko cieszące zjawiska optyki fizycznej... ” [1], To zdanie niewątpliwie oddaje naturę tego wyjątkowego przyrządu.

Innym takim urządzeniem, do którego pasuje podobne stwierdzenie, jest endoskop. Historia endoskopii jest niezwy kle ciekawa i można by rzec - dramatyczna. Współczesny endoskop nie przypomina (i to na szczęście) swoich historycznych przodków. Jednakże, nawet takie urządzenie, jak współczesny endoskop, wymaga wprowadzenia sondy np. do narządów rurowych przez naturalne otwory ciała, co na pewno nie jest zbyt przyjemne. Aby zaoszczędzić pacjentom tej wątpliwej przyjemności, inżynieria biomedyczna przyczyniła się do powstania tzw. endoskopii kapsulkowej. Endoskop został tak zminiaturyzowany, że znajduje się w łatwej do połknięcia kapsułce, która przechodząc przez układ pokarmowy, przesyła drogą radiową obraz}- do zewnętrznego detektora. Pacjent oddaje detektor lekarzowi, a ten analizuje zarejestrowane obraz>\

Trudno jest wymienić wszystkie stosowane dzisiaj lub będące w fazie badań techniki optyczne, które mają, albo będą miały duże znaczenie dla medycyny. Skonstruowanie laserów przyczyniło się do powstania nowych gałęzi w medycynie. W ostatnich latach rozwija się chirurgia laserowa i medycyna fotodynamiczna. Badania nad nowymi związkami zaowocowały rozwojem metod wykorzystujących oddziaływanie światła na tkanki. Techniki fluorescencyjne pozwalają na obrazowanie pojedynczych komórek, nawet związków chemicznych. Koherentna tomografia optyczna pozwala na ocenę tkanek in situ, bez konieczności biopsji. Prowadzone są badania w zakresie fluorescencyjnej tomografii molekularnej, która jest metodą obrazowania rozkładu związków kontrastujących o bardzo niskich stężeniach.

Nasza książka dotyka zaledwie niewielkiej części tej niezwykle dynamicznie rozwijającej się dziedziny, jaką jest optyka biomedyczna.

1.2. Optyka biomedyczna na tle inżynierii biomedycznej

Istnieje bardzo wiele definicji inżynierii biomedycznej; jednakże każda zwraca uwagę na multidyscyplinamy charakter tej dziedziny wiedzy. W inżynierii biomedycznej mamy bowiem elementy nauk podstawowy ch, takich jak matematyka, fizyka, chemia, biologia oraz elementy zaawansow anych technologii, a także wiedzę medyczną na temat budowy i funkcji organizmu człowieka, a także chorób i patologii. Jest to dziedzina na pograniczu nauk przyrodniczych i technicznych. Badania w zakresie inżynierii biomedycznej są prio-lytetem wielu programów' międzynarodowych (np. w Ramowy ch Programach Komisji Europejskiej czy w programach Narodowych Instytutów Zdrowia NIH w USA). W tych i wielu innych programach preferowane są badania interdyscyplinarne i badania wielo-ośrodkowe, prowadzone we współpracy z wieloma grupami badaw czymi.

Wiele prognoz dotyczących rozwoju nauki i techniki podkreśla, że inżynieria biomedyczna jest jedną z najbardziej priorytetowych dziedzin, a zapotrzebowanie na specjali-