WPROWADZENIE
Chemiczne zapotrzebowanie na tlen (ChZT) jest pojęciem umownym i oznacza ilość tlenu (w mg/dm3) pobranego (w warunkach umownych) z utleniacza na utlenienie obecnych w wodzie związków organicznych i niektórych związków nieorganicznych (np. soli żelaza (II), siarkowodoru, siarczków, azotanów).
Metody oznaczania chemicznego zapotrzebowania tlenu polegają na traktowaniu próbki wody lub ścieków środkiem utleniającym, w warunkach podwyższonej temperatury, w odpowiednim środowisku i w określonym czasie, a następnie określeniu nadmiaru użytego utleniacza. Podziału metod oznaczania ChZT można dokonać uwzględniając: rodzaj środka utleniającego, ilość analizowanej próbki oraz ilość i stężenie odczynników, warunki przeprowadzania pomiaru, sposób określania ilości zużytego utleniacza, rodzaj stosowanego sprzętu laboratoryjnego.
Ze względu na rodzaj stosowanego środka utleniającego rozróżnia się :
- metodę nadmanganianową (tzw. utlenialność)
- metodę dwuchromianową,
- metodę jodanową,
- metodę nadsiarczanową.
Wyniki otrzymywane przy zastosowaniu metody nadmanganianowej i dwuchromianowej są przeważnie różne dla tej samej próbki wody. Stopień utleniania substancji zawartych w wodzie zależy bowiem od szeregu czynników, do których można zaliczyć: właściwości utleniacza, jego stężenie, temperatura, czas działania, pH roztworu itp. W związku z tym, w celu zapewnienia powtarzalności wyników oraz możliwości ich porównania, oznaczenia powinno się wykonywać w ściśle określonych warunkach.
W Polsce w standardowej analityce jakości wód powierzchniowych oznaczana jest utlenialność, a w wodach bardziej zanieczyszczonych również BZT5 (Biologiczne Zapotrzebowanie Tlenu) i ChZT metodą dwuchromianową. Stosowanie standardowej metody dwuchromianowej zalecane jest w wielu krajach, takich jak: Stany Zjednoczone, Niemcy, Anglia, Francja, Włochy, a także przez międzynarodową normę ISO 6060. Natomiast metoda nadmanganianowa obowiązuje w Hiszpanii i Japonii.
2