Śledząc zmiany zachodzące w poszczególnych planach, stwierdzić można, iż na przedmioty kierunkowe przeznaczano zwykle tę samą liczbę godzin. Nie obserwuje się tu tego zjawiska, co w przedmiotach wspólnych. Stosunek ilości godzin przeznaczonych na przedmioty wspólne i specjalistyczne układał się różnie na poszczególnych kierunkach. Można go ująć w następujących procentach: ok'. 62% przypadało na przedmioty wspólne a 38% na przedmioty specjalistyczne. Z kolei, grupując przedmioty dające przygotowanie zawodowe i ogólne, obserwujemy inną proporcję. Układają się one w granicach 70-80% godzin przeznaczonych na przygotowanie zawodowo w stosunku do całości godzin przeznaczonych na studia w tych zakładach. Dowodzi to, że plan nauczania kładł duży nacisk na przygotowanie zawodowe studenta 1.
Zajęcia nadobowiązkowe tworzyły także odrębną grupę przedmiotów w planach studiów SN-ów. Spełniały one rolę wspierającą poprzednie grupy przedmiotów. Obserwując tę grupę, można dostrzec zjawisko przesuwania na niektórych kierunkach przedmiotów z tej grupy do poprzednich. Na przykład w planach studiów z 1960 r. kultura żywego słowa była przedmiotem nadobowiązkowym na kierunkach: historii, geografii, biologii, matematyki, fizyki, wychowania fizycznego, rysunku z pracami ręcznymi, gospodarstwa domowego z pracami ręcznymi. Na pozostałych przedmiot ten występował w grupie przedmiotów obowiązkowych 89.
Podobnym przemianom ulegały programy nauczania poszczególnych przedmiotów. Do roku szk. 1963/64 programy przedmiotów wspólnych na wszystkich kierunkach były jedynie projektami lub tylko wytycznymi programowymi. Taki stan rzeczy pozwalał na dużą swobodę wykładającym, co z kolei różnie odbijało się na procesie dydaktycznym 9). Programy przedmiotów pedagogicznych oparto wówczas na analogicznych programach z liceum pedagogicznego 91.
Wariant pierwszy programu zawierał psychologię ogólną, rozwojową, wychowawczą, wstęp do pedagogiki, dydaktykę i teorię wychowania, higienę szkolną, metodykę nauczania początkowego oraz metodykę przedmiotu kierunkowego. Wariant II, realizując podobne przedmioty, ujmował zagadnienia integralnie, zaczynając od równoczesnego realizowania początków psychologii z historią wychowania a później przechodził do kursu psychologii rozwojowej i wychowawczej w oparciu o praktyczne ćwiczenia — z równoczesnym zrealizowaniem zagadnień szeroko pojętego wychowania, bez rozbijania na teorię nauczania i wychowania. Na zakończenie przewidywano omawianie teorii pedagogicznych z punktu widzenia psychologii, socjologii
93
Zob. M. 2 y t o m i r s k a, Z. Radwan, op. cit., s. 38—43. w Zob. Dz. Urz. Min. Ośw., 1960, nr 8, poz. 125.
59 Zob. M. Zytomirska, Z. Radwan, op. cit., s. 43. sl Zob. Dz. Urz. Mirr Ośw., 1963, nr 8, poz. 71.