1941127203

167

MATERIAŁY

darmo usługi pomogą im w zdobyciu reklamodawców. Reklamy można bowiem dołączyć zarówno do listów, jak i stron użytkowników. Ponadto gwarantują, że konta użytkowników nie przyczynią się do promocji innych firm, np. przez umieszczanie na stronach linków wyłącznie do stron znajdujących się na serwerach konkurencji. Znajdujące się w nich przepisy zobowiązują także do przestrzegania prawa i dobrych obyczajów, co chroni je w pewnym stopniu przed ponoszeniem odpowiedzialności moralnej i prawnej za zamieszczane tam informacje.

Odpowiedzialność dostawcy usługi internetowej i użytkownika sieci

Istotnym zagadnieniem jurysdykcyjnym dotyczącym Internetu jest określenie podmiotu odpowiedzialności prawnej za umieszczanie treści w sieci. Podstawowym dylematem jest tu pytanie: czy za publikowanie treści odpowiedzialność ponosi właściciel serwera, na którym się ona znajduje, czyjej autor? Ważne jest to w przypadku pytania, kogo pociągnąć do odpowiedzialności za zamieszczanie w Internecie treści sprzecznych z prawem, np. pornografii, pomówień lub nawoływania do przemocy oraz gdy dojdzie do naruszenia prawa autorskiego¹².

W Polsce, umieszczając treść w sieci można naruszyć różne dziedziny prawa: karne, cywilne lub autorskie. Zdaniem Janusza Barty i Ryszarda Markiewicza najmniej problemów powstaje, gdy odpowiedzialność karna lub cywilna za bezprawne działanie oparta jest na zasadzie winy. W opinii tych prawników dostawca usług internetowych, w zasadzie nie jest zobowiązany do zapoznawania się z przekazywanymi za jego pośrednictwem materiałami. Jeżeli zatem materiał ten, w całości lub w części nie pochodzi od niego, jeśli nie ma on wpływu na zestawienie materiałów, nie działa aktywnie na rzecz propagowania określonych treści, nie można postawić mu zarzutu działania zawinionego (nawet w postaci winy nieumyślnej), dopóki nie dowie się o bezprawności udostępnianych materiałów lub, co najmniej, uzasadnionym podejrzeniu. Zdaniem więc Barty i Markiewicza odpowiedzialność dostawców usług internetowych można porównać do odpowiedzialności bibliotekarzy, sprzedawców książek lub retransmitujących programy¹³.

W krajach, w których nie wydano dotychczas przepisów odnoszących się do udostępniania w sieciach komputerowych nielegalnych treści, próbuje się stosować na zasadzie kaskady zasady prawa prasowego, w którym założono odpowiedzialność nie tylko autora, lecz także redaktora i wydawcy, do których porównuje się providerów czyli dostawców usług internetowych. Jednak aktualnie raczej dominuje pogląd, że problem odpowiedzialności w Internecie należy rozwiązać w odrębnych, szczególnych przepisach. Zarysowały się dwie

¹²    Por: I. S. F i u t: O odpowiedzialności eiyczncj dziennikarzy (w:) i. S. Fiut, Filozofia-mcdia-ekologia. Kraków 1998, s. 92-101.

¹³    J. Barta, R. Markiewicz: Ja tu tylko przesyłam. Rzeczpospolita z 31 sierpnia 1999.